سرمایه‌گذاری خاموش / «چمنزار خاموش» لندندری همچنان در تاریکیِ هزینه‌ها

به گزارش تجارت نیوز، اثر هنری عمومی به ارزش تقریبی یک میلیون پوند که قرار بود نماد گذار شهر لندن‌دری (Derry) از گذشته‌ای پرتنش به آینده‌ای فرهنگی باشد، اکنون سال‌هاست که خاموش و فراموش‌شده، زیر باران و زمان، زنگ زده است.

«چمنزار خاموش» (Mute Meadow) مجموعه‌ای از ستون‌های فولادی نورانی است که در ساحل رود فویل در سال ۲۰۱۱ پرده‌برداری شد. این اثر که بزرگ‌ترین اثر هنری عمومی در کل جزیره ایرلند محسوب می‌شد، قرار بود با نورهایی الهام‌گرفته از شیشه‌های رنگی سالن تاریخی «گیلدهال» (Guildhall School of Music and Drama)، میدان وسیعی از نور را در قلب شهر ایجاد کند.

اما از همان ابتدا این اثر با مشکلات فنی روبه‌رو شد. تنها چند ماه پس از نصب، چراغ‌ها خاموش شدند و اگرچه تعمیر موقتی صورت گرفت، اما از سال ۲۰۱۴ تاکنون این مجسمه به‌طور کلی در خاموشی فرورفته و به حال خود رها شده است.

وونگ فائونافانیت (نامزد جایزه ترنر) و کلر اوبوسیه، هنرمندان خالق این اثر، در گفت‌وگو با BBC News اعلام کرد: تأسف‌آور است که در تمام این سال‌ها هیچ اقدامی برای احیای این پروژه انجام نشده است. آن‌ها خواستار بازسازی، تعمیر و روشن شدن دوباره اثر، برای مردم شهر شدند.

شورای شهر دری و استرابین که مسئول مدیریت این اثر است، اعلام کرده طراحی لازم برای تعمیر اثر به پایان رسیده و در حال حاضر، تمرکز بر تعیین میزان بودجه مورد نیاز است. با این حال، هزینه مورد انتظار هنوز به‌صورت عمومی اعلام نشده است.

دفتر اجرایی (The Executive Office)، که مالک محل نصب این اثر در محوطه ابرینگتون است، نیز گفته در صورت ارائه برآورد هزینه، در نظر دارد سهمی از هزینه بازسازی را تأمین کند.

«چمنزار خاموش» که با بودجه ۸۰۰ هزار پوندی و حمایت مالی دولت محلی ایرلند شمالی (استورمونت) ساخته شد، بخشی از پروژه‌های فرهنگی برای آماده‌سازی شهر جهت میزبانی از عنوان شهر فرهنگی بریتانیا در سال ۲۰۱۳ بود. در آن زمان، گرگوری کمپبل، وزیر وقت فرهنگ، اعلام کرده بود این پروژه هنر و فرهنگ را در مرکز بازسازی شهری قرار می‌دهد. موریس دیونی، شهردار وقت شهر نیز گفته بود که این اثر نمادی از حرکت مثبت شهر به سوی آینده است.
اما به گفته روری فارل، عضو حزب SDLP در شورای شهر، امروز این اثر بیشتر شبیه به یک سایت ساختمانی نیمه‌کاره است تا یک پروژه هنری بزرگ. او در ادامه افزود: مردم نمی‌دانند این ساختار قرار است چه چیزی را نشان دهد؛ یک منظره آزاردهنده است.

فارل تأکید کرد که در شرایط فعلی که منابع مالی محدود شده‌اند و گروه‌های محلی از کاهش بودجه رنج می‌برند، اولویت دادن به این پروژه برای همه قابل درک نیست. با این حال، او اظهار امیدواری کرد که با احیای این مجسمه، چهره فرهنگی شهر دوباره دگرگون شود: این اثر می‌تواند به چشم‌انداز رودخانه جانی دوباره ببخشد و بر غنای فرهنگی منطقه بیفزاید.

تحلیل اقتصادی

چمنزار خاموش نمونه‌ای از پروژه‌های فرهنگی بلندپروازانه است که بدون پشتیبانی پایدار مالی و برنامه‌ریزی بلندمدت، در نهایت به بار هزینه‌ای برای شهرداری و شهروندان تبدیل می‌شود. هزینه اولیه ۸۰۰ هزار پوندی این پروژه در حالی پرداخت شد که چشم‌انداز روشنی از نگهداری، نوسازی یا بازاریابی آن ارائه نشده بود. اکنون با گذشت بیش از یک دهه، ضرورت تأمین دوباره منابع مالی برای احیای آن در حالی مطرح شده که بسیاری از گروه‌های فرهنگی و اجتماعی با کمبود شدید بودجه مواجه هستند.

در چنین شرایطی، بازگشت سرمایه فرهنگی یا اقتصادی از پروژه‌هایی مانند Mute Meadow تنها در صورتی ممکن است که با رویکردی مشارکتی و مدل اقتصادی پایدارتری دنبال شوند؛ به‌عنوان مثال بهره‌گیری از ظرفیت گردشگری، مشارکت بخش خصوصی یا تبدیل آن به فضای رویدادی موقت. در غیر این‌صورت، بازسازی چنین آثاری صرفاً تزریق هزینه‌ مجدد به یک پروژه از دست‌رفته خواهد بود.