سایه سنگین دلالان بر صنعت گردشگری پزشکی ایران / ارائه خدمات با کیفیت پایین یکی از دلایل موفق نبودن ایران در حوزه گردشگری پزشکی است

به گزارش تجارت نیوز، گردشگری سلامت یا «توریسم درمانی» یکی از شاخه‌های مهم و رو به رشد صنعت گردشگری در جهان محسوب می‌شود. این حوزه ترکیبی از خدمات پزشکی، رفاهی و گردشگری است که با هدف درمان بیماران خارجی و ارائه خدمات سلامت به آنان طراحی شده است. ایران، با پیشینه پزشکی غنی، پزشکان مجرب و هزینه‌های رقابتی درمان، ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران سلامت دارد.

در این گزارش، نگاهی تحلیلی خواهیم داشت به وضعیت کنونی گردشگری سلامت در ایران، فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارهای پیشنهادی برای توسعه این صنعت.

یکی از مهم‌ترین عوامل جذابیت ایران در گردشگری سلامت هزینه پایین خدمات پزشکی است / هزینه برخی از جراحی‌ها در ایران نسبت به کشورهای همسایه بین ۳۰ تا ۷۰ درصد ارزان‌تر است

فاطمه گرامی، کارشناس حوزه درمان و توریسم درمانی در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: یکی از مهم‌ترین عوامل جذابیت ایران در گردشگری سلامت، هزینه پایین خدمات پزشکی در مقایسه با بسیاری از کشورهای منطقه و جهان است. طبق برآوردها، هزینه برخی از جراحی‌ها در ایران نسبت به کشورهای همسایه مانند ترکیه، امارات و حتی هند بین ۳۰ تا ۷۰ درصد ارزان‌تر است. علاوه بر این، دانش و مهارت بالای پزشکان ایرانی نیز جایگاه ویژه‌ای برای کشور ایجاد کرده است.

او می افزاید: بسیاری از پزشکان متخصص و فوق تخصص ایرانی در دانشگاه‌های معتبر جهان تحصیل کرده‌اند یا سوابق طولانی در درمان بیماری‌های پیچیده دارند. رشته‌هایی مانند جراحی قلب، جراحی پلاستیک و زیبایی، چشم‌پزشکی و درمان ناباروری، جزو حوزه‌هایی هستند که ایران در آن‌ها توان رقابت با کشورهای پیشرو را دارد.

این کارشناس حوزه توریسم درمانی ادامه می‌دهد: از دیگر مزایای ایران می‌توان به تنوع جغرافیایی و آب‌وهوایی، وجود چشمه‌های آب گرم درمانی، مراکز مجهز فیزیوتراپی و مراکز درمانی با استانداردهای بین‌المللی اشاره کرد. این ترکیب از خدمات درمانی و جاذبه‌های طبیعی و تاریخی، پتانسیل بالایی برای جذب بیماران خارجی ایجاد کرده است.

در سال‌های اخیر حدود 350 تا 500 هزار گردشگر سلامت سالانه به ایران سفر می‌کنند / عمده گردشگران سلامت ایران از کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، آذربایجان و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند

گرامی در پاسخ به این سوال که آیا آمار دقیقی از گردشگران سلامت در کشور وجود دارد، می‌گوید:  طبق آمار رسمی وزارت بهداشت، در سال‌های اخیر حدود 350 تا 500 هزار گردشگر سلامت سالانه به ایران سفر می‌کنند. البته این رقم شامل تمام افرادی که برای درمان وارد ایران می‌شوند (از جمله بیماران سرپایی و بستری) است. عمده گردشگران سلامت ایران از کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، آذربایجان و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند. هر چند که برخی از مسئولان اصرار دارند این رقم به یک میلیون ارتقا دهند اما مساله اینجاست که آیا زیرساخت‌های ما برای پذیرایی از این تعداد گردشگر سلامت در کشور فراهم است.

خدمات پرتقاضا شامل جراحی زیبایی، درمان ناباروری، کاشت مو، ارتوپدی، جراحی قلب و درمان‌های مربوط به بیماری‌های چشمی است / آمار گردشگران سلامت ایران هنوز با ظرفیت واقعی کشور فاصله زیادی دارد

او در مورد بیشترین خدماتی که به گردشگران سلامت ارائه می‌شود، اظهار می‌دارد: خدمات پرتقاضا شامل جراحی زیبایی (به ویژه بینی)، درمان ناباروری، کاشت مو، ارتوپدی، جراحی قلب و درمان‌های مربوط به بیماری‌های چشمی است. در سال‌های اخیر، گردشگری دندان‌پزشکی نیز رشد چشمگیری داشته است. با این حال، آمار گردشگران سلامت ایران هنوز با ظرفیت واقعی کشور فاصله زیادی دارد. تخمین زده می‌شود که در صورت فراهم شدن زیرساخت‌های مناسب و تسهیل روند صدور ویزا، ایران بتواند سالانه تا 1.5 میلیون گردشگر سلامت جذب کند.

حذف دلالان از صنعت گردشگری سلامت گام مهمی است

این کارشناس حوزه گردشگری سلامت در پاسخ به این سول که چطور می‌توان از این ظرفیت بزرگ در صنعت درمانی کشور استفاده کرد، می‌گوید: برای این مساله باید برنامه‌های بلند مدت داشته باشیم. بازارهای هدف جدید پیدا کنیم در واقع نباید تنها بازارهای هدف ما کشورهای حوزه خلیج فارس باشند و می‌توانیم مانند کشور همسایه خود ترکیه مردم را از اقصی نقاط جهان برای دریافت خدمات پزشکی به ایران سوق دهیم.

او می‌افزاید: مساله اینجاست که قبل از همه این‌ها باید زیرساخت‌های مناسب این کار را فراهم کنیم. باید سیستم رسیدگی به بیماران و حمل و نقل و اسکان آنها را گسترش دهیم، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها می‌تواند ما را به یکی از کشورهای مقصد برای درمان تبدیل کند.

گرامی ادامه می‌دهد: باید دست دلالان از این بازار کوتاه شود و با نظارت و مدیریت دقیق بیماران را از سردرگمی و گرفتار شدن به دست افراد سودجو نجات دهیم. یکی از مواردی که باعث می‌شود تا کسانی که برای دریافت خدمات درمانی یک بار به ایران می‌آیند بار دیگر تمایلی به این مقصد نداشته باشند وجود همین دلالانی است که سعی دارند این بیماران را به مراکزی که آنها را ساپورت مالی می‌کنند، معرفی کنند و شاید خیلی از این مراکز استانداردهای لازم برای پذیرش بیمار خارجی را نداشته باشند.

او می‌گوید: بی توجهی به صنعت گردشگری در کشور باعث شده تا ما از بسیاری امکاناتی که به این واسطه می‌توانستیم برای حوزه سلامت خود به دست بیاوریم محروم بمانیم. ارزآوری در حوزه سلامت نه تنها به اقتصاد کشور کمک می‌کند که می‌تواند باعث رشد در علم پزشکی ما باشد.

گرامی در پایان اظهار می‌دارد: با توجه به رشد روزافزون تقاضا برای خدمات درمانی با کیفیت و مقرون‌به‌صرفه در جهان، ایران این امکان را دارد که در افق ۱۴۰۵ به یکی از قطب‌های مهم گردشگری سلامت در منطقه تبدیل شود. تحقق این چشم‌انداز نیازمند یک برنامه‌ریزی جامع، سرمایه‌گذاری گسترده و به‌ویژه هماهنگی میان دستگاه‌های مختلف دولتی و خصوصی است.