به گزارش تجارت نیوز، در این گزارش داده‌محور، ما در لایف‌وب با تحلیل محتوای منتشر شده در بستر شبکه‌های اجتماعی (ایکس و تلگرام) در بازه زمانی ۱۲ خرداد تا ۱۶ تیر ۱۴۰۴، تلاش کردیم تا تغییرات رفتاری کاربران و معامله‌گران بازار سرمایه را نسبت به سه مقطع کلیدی (قبل از جنگ، حین جنگ و پس از آتش‌بس) بررسی کنیم. این داده‌ها نه‌تنها بازتابی از روان جمعی هستند، بلکه درک عمیق‌تری از عمق بحران و اعتماد عمومی به بازار ارائه می‌دهند.
چه عاملی باعث جهش توییت‌های بورس پس از آتش‌بس شد؟
در روزهای منتهی به درگیری نظامی، حجم محتوای منتشرشده درباره بورس در شبکه اجتماعی ایکس نسبتاً پایین و یکنواخت بود. اما بلافاصله پس از شروع جنگ در 23 خرداد، حجم انتشار توییت‌ها با جهشی چشمگیر همراه شد؛ واکنشی طبیعی به وضعیت بحرانی و عدم قطعیت شدید. این روند تا روزهای پایانی خرداد کاهش داشت با وجود این در روزهای تعطیلی بازار نیز کاربران به انتشار محتوا درباره بورس ادامه دادند.
پس از اعلام آتش‌بس در سوم تیر ماه، موج اصلی انتشار محتوا شکل گرفت. به‌طور خاص، در تاریخ ۷ تیر که بورس اوراق بهادار مجددا شروع به کار کرد بیشترین حجم توییت‌ها (بیش از ۱۷۰۰ توییت) ثبت شد. این جهش می‌تواند نشان‌دهنده انفجار انباشته احساسات، بازگشت فعالان به بازار، یا واکنش به اخبار مربوط به بازگشایی بازار پس از تنش‌های سیاسی باشد. به‌طور کلی، شبکه اجتماعی ایکس به میدان بازتاب و تحلیل لحظه‌ای واکنش سرمایه‌گذاران تبدیل شده است.
معامله‌گران خرد در حال خروج از بازار سرمایه
در بستر کانال‌های تلگرام، که معمولاً فضایی برای انتشار اخبار و همچنین تحلیل‌های کاربردی و سیگنال‌دهی معاملات محسوب می‌شود، رفتار کاربران تفاوت محسوسی داشت. در این کانال‌ها معمولا در روزهای کاری انتشار محتوا اوج می‌گیرد و در روزهای تعطیلی بازار تعداد محتوا کاهش می‌یابد. مطابق انتظار با شروع درگیری‌ها و بسته بودن بازار در روزهای بحرانی، انتشار محتوا کاهش یافت. اما پس از بازگشایی مجدد بازار، کانال‌های تلگرامی به شکلی فعال‌تر از گذشته شروع به انتشار پیام کردند، تا جایی در تاریخ 11 تیر ، بیش از ۹۰۰۰ پست منتشر شد.
نکته مهم‌تر، ثبت رکورد تاریخی در معاملات خرد در روز 11 تیر بود (بالاترین ارزش ثبت‌شده در چهار سال گذشته). این نشان می‌دهد که معامله‌گران خرد که معمولاً در شرایط نا امنی اقتصادی از بازار عقب‌نشینی می‌کنند یا احساسی رفتار می‌کنند، در واکنش به شرایط بحرانی و شاید ترس از آینده اقتصادی، به‌طور گسترده اقدام به خروج کردند. همزمانی این رفتار با انفجار محتوای تلگرامی می‌تواند نشانه‌ای از هشدارها یا سیگنال‌های منفی فعالان این حوزه باشد.
افزایش خشم و کاهش اعتماد در بازار سرمایه پس از جنگ
تحلیل احساسات کاربران شبکه اجتماعی ایکس نشان می‌دهد که در بازه پس از جنگ، شدت احساس «خشم» در بالاترین سطح خود قرار داشته و اعتماد عمومی به پایین‌ترین حد ممکن رسیده است. در حالی که پیش از شروع جنگ، سطح خشم در میان کاربران نسبتاً پایین (۰.۱۴) بود، این شاخص پس از آتش‌بس به ۰.۲۲ رسید. در مقابل، اعتماد که پیش از جنگ ۰.۰۷ بود، به ۰.۰۲ کاهش یافت. این روند بیانگر تضعیف شدید امیدواری کاربران به آینده بازار است.
همچنین احساس «انتظار» که معمولاً با نگاه به آینده بهتر همراه است، در بازه پس از جنگ نیز کاهش محسوسی داشته است. ترکیب افزایش خشم، کاهش اعتماد و فروکش کردن انتظار، نشان می‌دهد که کاربران نه‌تنها از شرایط فعلی ناراضی‌اند، بلکه چشم‌انداز مثبتی نیز برای بهبود بازار متصور نیستند. این الگوی احساسی می‌تواند نشانه‌ای از بحران عمیق‌تر در اعتماد اجتماعی نسبت به بازار سرمایه باشد.
جمع‌بندی
داده‌های استخراج‌شده از دو بستر مهم شبکه‌های اجتماعی (ایکس و تلگرام) توسط لایف‌وب نشان می‌دهد که تحولات سیاسی و امنیتی نه‌تنها بر شاخص‌های مالی، بلکه به‌صورت مستقیم بر رفتار و احساسات سرمایه‌گذاران تأثیرگذار است. در شرایطی که اقتصاد در سایه تهدیدهای نظامی قرار می‌گیرد، شبکه‌های اجتماعی به بسترهای فوری و شفاف برای بازتاب هیجانات و تصمیم‌گیری‌های لحظه‌ای تبدیل می‌شوند.
تحلیل این الگوها می‌تواند ابزار مهمی برای سیاست‌گذاران، فعالان بازار و تحلیل‌گران اقتصادی باشد. زیرا هر نوسان در سطح احساسات عمومی، می‌تواند مقدمه‌ای بر تغییرات بزرگ‌تر در رفتارهای اقتصادی باشد. اگر نهادهای مالی و رسانه‌ای به این سیگنال‌های جمعی بی‌توجه بمانند، ممکن است بازسازی اعتماد عمومی به بازار، به مسیری دشوار و زمان‌بر تبدیل شود.
