بازار فولاد اوکراین در نیمه اول سال ۲۰۲۵: کاهش تولید و رشد واردات

به گزارش تجارت نیوز، در دوره ژانویه تا ژوئن، تولید آهن خام شرکت‌های فولادی ۵.۸ درصد نسبت به همین دوره در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت و به ۳.۶۷ میلیون تن رسید. تولید فولاد ۴.۹ درصد کاهش سالانه داشت و به ۳.۶۸ میلیون تن رسید و تولید فولاد نورد شده نیز ۲.۲ درصد کاهش یافت و به ۳.۰۷ میلیون تن رسید.

در سه ماهه دوم، تولید آهن خام ۴.۷ درصد نسبت به سال گذشته و ۱۵.۵ درصد نسبت به سه ماهه قبل رشد کرد و به ۱.۹۶ میلیون تن رسید، در حالی که تولید فولاد ۱۰.۹ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت اما ۱۲.۵ درصد نسبت به سه ماهه قبل افزایش داشت و به ۱.۹۵ میلیون تن رسید. تولید فولاد نورد شده ۶.۶ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت اما ۱۳.۹ درصد نسبت به سه ماهه قبل افزایش داشت و به ۱.۶۳ میلیون تن رسید.

متوسط تولید سه ماهه آهن خام در سال جاری ۱.۸۴ میلیون تن بود در حالی که سال گذشته ۱.۷۷ میلیون تن بود، فولاد ۱.۸۴ میلیون تن در مقابل ۱.۸۹ میلیون تن و محصولات نورد شده ۱.۵۳ میلیون تن در مقابل ۱.۵۶ میلیون تن بود. بنابراین تنها در تولید آهن خام روندی مثبت مشاهده می‌شود که نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای محصولات با ارزش افزوده پایین است.

مصرف داخلی فولاد (محصولات نیمه‌تمام و فولاد نورد شده) در نیمه اول سال ۲۰۲۵ نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۳ درصد افزایش یافت و به ۱.۹۴ میلیون تن رسید. در همین مدت، ۷۱۶.۷ هزار تن واردات صورت گرفت که ۲۹.۶ درصد نسبت به سال قبل رشد داشت. به طور خاص، ۱۲۷.۷۵ هزار تن محصولات بلند (افزایش ۶۲.۶ درصدی) و ۵۵۴.۱ هزار تن محصولات تخت (افزایش ۱۶.۸ درصدی) وارد شد. سهم واردات نسبت به نیمه اول سال ۲۰۲۴، ۴.۷۳ واحد درصد افزایش یافت.

صادرات محصولات فولادی در این دوره ۶.۵ درصد کاهش یافت و به ۱.۸۵ میلیون تن رسید. این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش تقاضای صادرات محصولات نیمه‌تمام بود که ۳۶.۴ درصد کاهش یافت و به ۵۶۴,۶۸۰ تن رسید. در مقابل، صادرات محصولات بلند ۶۰.۳ درصد افزایش یافت و به ۴۱۲ هزار تن و محصولات تخت ۳.۸ درصد افزایش و به ۸۶۵ هزار تن رسید.

از محصولات کلیدی صادر شده به بازارهای خارجی می‌توان به محصولات تخت نورد گرم (HS – 7208) با ۷۲۴.۳۵ هزار تن، محصولات نیمه‌تمام (HS – 7207) با ۵۶۴.۶۸ هزار تن، محصولات تخت نورد سرد (HS – 7209) با ۱۱۱.۳ هزار تن، میلگرد (HS – 7214) با ۱۵۷.۷۴ هزار تن و مفتول (HS – 7213) با ۱۵۸.۶۷ هزار تن اشاره کرد. مصرف‌کنندگان اوکراینی بیشترین واردات را در زمینه محصولات تخت پوشش‌دار (HS – 7210) با ۲۶۳.۲۶ هزار تن، محصولات تخت نورد گرم با ۱۸۲.۹۳ هزار تن، محصولات تخت نورد سرد با ۵۲.۸۲ هزار تن و نبشی‌ها (HS – 7216) با ۵۹.۱۶ هزار تن داشتند.

صادرات لوله در نیمه اول سال به ۲۹۲.۹۴ هزار تن رسید که ۱۱.۶ درصد نسبت به سال قبل افزایش داشت و واردات لوله نیز با ۲.۵ درصد رشد به ۴۸.۴۱ هزار تن رسید.

بازارهای اصلی صادرات محصولات فولادی نورد شده اوکراین در شش ماه اول سال ۲۰۲۵ کشورهای اتحادیه اروپا (۸۳.۱ درصد)، سایر کشورهای اروپایی (۷.۵ درصد) و کشورهای همسود (۶.۷ درصد) بودند. در میان واردکنندگان فولاد، سایر کشورهای اروپایی با ۵۷.۴ درصد رتبه اول را دارند، پس از آن اتحادیه اروپا با ۲۳.۳ درصد و کشورهای آسیایی با ۱۸.۷ درصد قرار دارند.

تشدید روندهای منفی در صنعت به عوامل داخلی و خارجی متعددی مرتبط است. جنگ همچنان محدودیت‌هایی در لجستیک ایجاد کرده و به دلیل طولانی شدن زمان تحویل، کمبود ظرفیت و افزایش هزینه‌های عملیاتی، رقابت‌پذیری محصولات فولادی اوکراین را کاهش داده است. برخی شرکت‌ها به دلیل محدودیت‌های انرژی یا نزدیکی به مناطق جنگی به صورت متناوب فعالیت می‌کنند.

همزمان، صنعت فولاد اوکراین تحت فشار بازار جهانی نیز قرار دارد. مشتریان اروپایی با احتیاط بیشتری خرید می‌کنند و بر تامین پایدار تمرکز دارند، در حالی که افزایش واردات از کشورهای آسیایی حتی در بازارهای سنتی رقابت ایجاد کرده است. این وضعیت با افزایش حمایت‌گرایی تجاری در اتحادیه اروپا، تعرفه‌های جدید، مکانیزم تنظیم کربن (CBAM) و سایر موانع مقرراتی پیچیده‌تر شده است.

دسترسی محدود به تأمین مالی نیز چالشی مهم باقی مانده است؛ به دلیل ریسک جنگ، سرمایه‌گذاران بین‌المللی عمدتاً از سرمایه‌گذاری مستقیم خودداری می‌کنند و ابزارهای حمایت دولتی برخلاف اتحادیه اروپا تقریباً وجود ندارند. این وضعیت شرکت‌ها را مجبور می‌کند که بیشتر به منابع داخلی خود تکیه کنند.

با وجود این مشکلات، صنعت فولاد اوکراین مقاومت بالایی نشان می‌دهد. شرکت‌ها نه تنها تولید را حفظ کرده‌اند بلکه در مدرن‌سازی سرمایه‌گذاری می‌کنند و به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بالا گرایش پیدا کرده‌اند. اگرچه کاهش ۴.۹ درصدی تولید فولاد در نیمه اول ۲۰۲۵، در حالی که پیش‌بینی کاهش سالانه ۹ درصدی است، ممکن است نگران‌کننده به نظر برسد، اما در واقع نشانه‌ای از وخامت نیست بلکه نتیجه سازگاری با شرایط جدید است.

کاهش تولید با افزایش بهره‌وری همراه است؛ شرکت‌ها راه‌حل‌های صرفه‌جویی انرژی را پیاده‌سازی می‌کنند، محصولات جدید توسعه می‌دهند و در سرمایه انسانی و فناوری سرمایه‌گذاری می‌کنند. پروژه‌های بزرگ برنامه‌ریزی‌شده مانند ساخت کوره‌های الکتریکی، ماژول‌های آهن مستقیم احیا شده (DRI) و توسعه حوزه‌های تخصصی نشان‌دهنده آمادگی برای بهبود و رشد آینده است.

صنعت فولاد اوکراین در حال آماده‌سازی برای تحولی است که بر صنعت فولاد سبز، فرآوری عمیق و ادغام در زنجیره‌های ارزش اروپایی تمرکز دارد. اگر پروژه‌های سرمایه‌گذاری کلیدی به‌خوبی اجرا شوند و جنگ در میان‌مدت پایان یابد، فولاد اوکراین شانس زیادی برای تبدیل شدن به پایه مدل صنعتی جدید کشور خواهد داشت.

منبع: فولاد نیوز