به گزارش تجارت نیوز، سیاست تک‌نرخی شدن ارز از همان ابتدای کار دولت چهاردهم، به‌عنوان یکی از محورهای اصلی برنامه‌های اقتصادی، مطرح شده است. تیم اقتصادی دولت بر این باور است که تک‌نرخی شدن ارز می‌تواند ثبات بیشتری به بازار بدهد و مانع از جهش‌های ناگهانی در نرخ ارز شود.
در همین راستا، بانک مرکزی و وزارت اقتصاد اعلام کرده‌اند که در تلاش‌اند تا با اجرای سیاست «شناور مدیریت‌شده»، نرخ واحدی برای ارز در کشور تثبیت کنند. با این حال، کارشناسان معتقدند تحقق این هدف در شرایط کنونی اقتصاد ایران با چالش‌های جدی همچون تحریم‌ها، محدودیت‌های ارزی و نوسانات بازار مواجه است.
تلاش دولت در راستای تک‌نرخی شدن ارز / هدفی اصلی دولت چیست؟
سیدعلی مدنی‌زاده، وزیر امور اقتصادی و دارایی در حاشیه یکصد و سی و یکمین نشست شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، درباره برنامه‌های دولت در راستای تک‌نرخی شدن ارز توضیح داد: دولت در تلاش است اقداماتی در راستای تک‌نرخی شدن ارز انجام دهد. به‌گونه‌ای که بازار تنها یک نرخ مشخص داشته باشد و این نرخ در چارچوب سیاست «شناور مدیریت‌شده» از سوی بانک مرکزی کنترل گردد.
او گفت: هدف از این اقدام جلوگیری از جهش‌های ناگهانی نرخ ارز و ایجاد ثبات در اقتصاد است.
وی تأکید کرد: تا زمانی که انواع و اقسام نرخ ارز وجود داشته باشد، نوسان، جهش‌ها و بی‌ثباتی در بازار هم ادامه دارند.
با توجه به اظهارات وزیر اقتصاد، این پرسش ایجاد می‌شود که آيا امکان تک‌نرخی شدن ارز در شرایط فعلی وجود دارد؟
تک‌نرخی شدن ارز در شرایط فعلی ممکن نیست / واردات کالای اساسی با ارز تک‌نرخی قیمت آن را افزایش می‌دهد
داود رنگی، نایب‌رئیس کمیسیون مدیریت واردات اتاق بازرگانی ایران، درباره تک‌نرخی شدن ارز در شرایط فعلی کشور در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: در شرایط فعلی کشور، امکان تک‌نرخی شدن ارز وجود ندارد. چراکه ایران در وضعیت تحریم قرار دارد و سیاست خارجی ایران مانع تنش‌زدایی از اقتصاد کشور شده است. از طرفی، با توجه به نوسان نرخ ارز این امکان وجود ندارد.
او افزود: تک‌نرخی شدن ارز شاید برای واردات بعضی کالاها مشکلی ایجاد نکند، اما برای واردات کالاهای اساسی چالش‌هایی ایجاد می‌شود. زمانی که کالاهای اساسی نظیر گوشت، برنج، روغن و … با ارز تک‌نرخی وارد شوند، قطعا قیمت آنها در بازار افزایش مییابد.
واردات با ارز چندنرخی مانع ورود کالا با قیمت واقعی می‌شود
نایب‌رئیس کمیسیون مدیریت واردات درباره معایب ارز چندنرخی تشریح کرد: یکی از معایب اصلی چندنرخی بودن ارز این است که کالاها با نرخ واقعی وارد کشور نمی‌شوند. از طرفی، در ثبت سفارش هم مشکلات زیادی وجود دارد و سقف مشخصی برای ثبت سفارش کالا تعیین شده است.
او گفت: اگر قیمت جهانی کمتر باشد، بازرگان ترجیح می‌دهد دلار را از دولت بگیرد، اما اگر قیمت جهانی بالاتر باشد، واردکننده ناچار است دلار را از بازار آزاد تهیه کند. همین موضوع باعث افزایش تقاضا و در نتیجه بالا رفتن قیمت دلار می‌شود.
برای اجرای سیاست ارز تک‌نرخی دامنه نوسان ارز باید محدود باشد
رنگی درباره مزایای سیاست تک‌نرخی شدن ارز عنوان کرد: این سیاست یک سیاست مثبت و مطلوب است، اما در صورتی که دامنه نوسان ارز طی یک سال محدود باشد. در غیر این صورت، در شرایط فعلی اجرای این سیاست کمک‌کننده نیست.
برای بهبود وضعیت فعلی دولت باید به سمت دیپلماسی اقتصادی حرکت کند
رنگی درباره بهبود وضعیت اقتصاد کشور پیشنهاد داد: بهترین راه این است که کشور به سمت دیپلماسی اقتصادی و صلح حرکت کند. اینگونه وضعیت اقتصادی بهبود مییابد و امکان تک‌نرخی شدن ارز فراهم می‌شود.
بر اساس این گزارش، با وجود تأکید دولت چهاردهم بر سیاست تک‌نرخی شدن ارز، شواهد نشان می‌دهد که تحقق این هدف در شرایط فعلی بیش از آنکه یک برنامه عملیاتی باشد، یک شعار اقتصادی است.
ساختار چندنرخی ارز، رانت و بی‌ثباتی را در بازار تشدید کرده و از سوی دیگر، محدودیت‌های ناشی از تحریم و سیاست خارجی پرتنش، مانع جدی در مسیر اجرای این سیاست محسوب می‌شوند.
بنابراین، بدون تغییر در رویکرد دیپلماسی اقتصادی و ایجاد دسترسی پایدار به منابع ارزی، تک‌نرخی شدن ارز به‌جای آنکه ابزار ثبات‌بخش باشد، می‌تواند خود به عاملی برای افزایش فشار معیشتی بر مردم و رشد قیمت کالاهای اساسی تبدیل شود.
برای مطالعه بیشتر به گزارش حرکت به سوی تک نرخی شدن ارز در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.
