ضرورت شفاف‌سازی در روند مناقصه پالایشگاه میدان گازی کیش! / احداث پالايشگاه گاز بندرآفتاب نقش مهمی در جبران ناترازی گاز ایفا می‌کند

به گزارش تجارت نیوز، ميدان گازی كيش، شامل مخازن گازی كنگان و دالان واقع در اعماق 3200 تا 5000 متری زير جزيره كيش و آب‌های اطراف آن در خليج فارس و در فاصله 60 كيلومتری شرق جزيره لاوان قرار دارد.

ميدان گازی كيش، با برآورد ذخيره 40 تريليون فوت مكعب گاز به عنوان هفدهمين مخزن گازی بزرگ جهان شناخته شده و با اجرای كامل تمامی فازهای طرح توسعه ميدان، معادل سه فاز پارس جنوبی ظرفيت توليد دارد.

طرح توسعه فاز يک ميدان گازی كيش شامل تاسيسات دريايی و ساحلی از جمله تكميل تاسيسات واقع در جزيره كيش، احداث حدود 220 كيلومتر خط لوله دريايی حد فاصله جزيره كيش تا عسلويه و احداث تاسيسات جانبی در پالايشگاه‌های موجود پارس جنوبی شامل اتصالات، ساير تاسيسات جانبی و… به منظور ايجاد يكپارچگی با پالايشگاه‌هاست.

از اهداف این پروژه می‌توان به توليد و انتقال گاز به ميزان يک ميليارد فوت مكعب در روز از ميدان كيش به عسلويه به منظور بهره‌گيری حداكثری از ظرفيت پالايشگاه‌های موجود پارس جنوبی و استحصال حدود 11 هزار و 300 بشكه ميعانات گازی در روز نام برد.

احداث پالایشگاه گاز آفتاب مربوط به فاز یک توسعه میدان گازی کیش است و با توجه به ظرفیت این پالایشگاه اهمیت اساسی دارد. قرار است در جریان مناقصه شرکت نفت و گاز پارس به عنوان کارفرمای پروژه، پیمانکار متولی احداث این پالایشگاه انتخاب شود، اما در این میان ابهاماتی وجود دارد.

عملیات اجرایی احداث پالایشگاه آفتاب در نیمه اول سال جاری آغاز می‌شود

آن‌طور که مهر گزارش داده، تورج دهقانی مدیرعامل نفت و گاز پارس در حاشیه نمایشگاه نفت و گاز در اردیبهشت سال جاری در نشست خبری گفت: «در میدان گازی کیش ۱۰ حلقه چاه تکمیل و آماده تولید است و ۲۸ میلیون مترمکعب معادل یک فاز پارس جنوبی برداشت می‌شود.»

مدیرعامل نفت و گاز پارس ادامه داد: «نزدیک به ۱۰ سال است که در حال بررسی سناریوهای مختلف برای این میدان هستیم؛ برای فاز اول احداث یک پالایشگاه در منطقه آفتاب مدنظر قرار گرفت که شرکت ملی نفت به ما ابلاغ کرد. میدان گازی کیش می‌تواند سه تا چهار فاز بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون مترمکعب افزایش ظرفیت داشته باشد. مطالعات و مناقصه فاز اول انجام شده و تا چند ماه آینده قرارداد پیمانکار epc فاز اول احداث این پالایشگاه در بندر آفتاب محقق کنیم و عملیات اجرایی احداث آن را در نیمه اول سال جاری آغاز کنیم.»

برگزاری مناقصه و رقابت بین چهار شرکت ارزیابی‌شده است؟

آگهی فراخوان ارزيابی كيفی مناقصه عمومی دو مرحله‌ای احداث پالايشگاه گاز بندرآفتاب طرح توسعه فاز يک ميدان كيش در اردیبهشت سال جاری منتشر شد. برآورد كارفرما برای اجرای پروژه مبلغ 931 میلیون و 725 هزار یورو برای مدت 48 ماه بوده است.

باید گفت از حدود ۲۰ شرکت متقاضی، تنها چهار شرکت موفق از ارزیابی کیفی بیرون آمده‌اند. شرکت‌‎های جهان‌پارس، پناه صنعت، سازه و نارگان جزو چهار شرکتی هستند که در روند مناقصه شرکت دارند و یکی از این شرکت‌ها در نهایت متولی احداث پالایشگاه می‌شود.

افزایش سقف قرارداد مناقصه؛ شفاف‌سازی یا زمینه‌ساز ابهام؟

در تازه‌ترین اتفاق اما «میز نفت» ادعا کرده سقف قرارداد از 931 میلیون یورو به حدود 1.4 میلیارد یورو افزایش یافته است.

اگر خبر افزایش سقف قرارداد صحت داشته باشد، باید گفت تغییر چنین مبالغی در پروژه‌های ملی، به دلیل ابعاد مالی سنگین و حساسیت‌های مرتبط با منابع عمومی، نیازمند شفافیت و توضیح دقیق است.

باید پرسید آیا کارفرمای پروژه با افزایش سقف قرارداد، زمینه را برای ورود پیمانکار خاصی که مورد اعتماد یا مطلوب اوست فراهم کرده و زمینه کاهش رقابت میان پیمان‌کاران را ایجاد کرده است؟ آیا با بالا بردن سقف قرارداد، فضای جدیدی برای جابه‌جایی منابع، تخصیص‌های غیرشفاف، افزایش هزینه‌های غیرضروری پروژه و فشار مضاعف بر منابع مالی کشور ایجاد شده است؟

یا اگر قرار باشد از زاویه‌ای دیگر به موضوع پرداخت باید پرسید آیا افزایش سقف ناشی از برآورد اشتباه هزینه پروژه یا متغیرهایی مانند تورم داخلی، افزایش نرخ ارز، یا رشد هزینه‌های تامین تجهیزات و فناوری‌های مورد نیاز بوده است؟ در چنین حالتی، کارفرما برای جلوگیری از توقف یا نیمه‌تمام ماندن پروژه، ناچار به بازنگری در برآوردها و افزایش سقف قرارداد بوده است.

با این حال، آن‌چه در این میان اهمیت دارد، لزوم شفافیت در فرآیند تصمیم‌گیری است. در شرایطی که ابهام درباره انگیزه‌ها و نحوه تغییر سقف قرارداد وجود دارد، اعتماد عمومی به سلامت مناقصه‌ها و تخصیص منابع ملی آسیب می‌بیند. انتشار عمومی مستندات، گزارش‌دهی روشن از دلایل تغییر و نیز نظارت دیگر نهادها می‌تواند مانع از شکل‌گیری شائبه رانت و تبانی در چنین پروژه‌های کلانی شود.

برای مطالعه بیشتر گزارش ناترازی گاز به ۵۰ درصد کل تولید رسید را در تجارت‌نیوز بخوانید.