اینترنت طرفدار کیست؟

محسن حسینی: صحبت از قانون بی‌طرفی اینترنت درست زمانی مورد توجه کاربران ایرانی قرار گرفته که توقعات یکی از مدیران پیام رسان داخلی از دولت، حاشیه‌ساز شده است. این پیام‌رسان که از تسهیلات ویژه برای حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده می‌کند همچنان از حمایت‌های انجام شده دولتی ناراضی است و آن را کافی نمی‌داند.

به گزارش تجارت‌نیوز، بر اساس این قانون، اینترنت، تسهیلات عمومی شناخته می‌شود و بر همین اساس، ارائه‌کنندگان خدمات اینترنتی حق ندارند در ازای دریافت هزینه‌های بیشتر سرویس‌های بهتری را برای کاربران در نظر بگیرند. در همین راستا شرکت‌های ارائه‌کننده پهنای باند در ایالات متحده حق ندارند در ازای دریافت پول بیشتر سرعت بیشتری در اختیار کاربران قرار دهند.

چرا نقض بی‌طرفی اینترنت بحران‌زا است

در سال‌های اخیر شبکه‌های استریمینگ در دنیا رشد زیادی پیدا کرده‌اند. شبکه‌های ارائه‌کننده خدمات ویدیویی مانند نتفلیکس و هولو در همین طبقه قرار می‌گیرند. همچنین تمایل برای استفاده از شبکه‌هایی چون یوتیوب نیز رشد چشم‌گیری داشته است.

بدیهی است که برای استفاده از این شبکه‌ها، کاربران به پهنای باند و سرعت بالای اینترنت نیازمندند. در چنین شرایطی برخی کشورهای اروپایی مخصوصا در شمال این قاره، حق استفاده از اینترنت آزاد و پرسرعت را به عنوان یکی از بندهای حقوق بشر تلقی کرده‌اند.

با وجود اینکه استفاده از اینترنت پرسرعت در برخی کشورها به عنوان بندی از بندهای حقوق بشر دسته‌بندی شده است اما عدم رعایت قوانین بی‌طرفانه، همچنان می‌تواند به عنوان تهدیدی برای این رسانه آزاد در جهان در نظر گرفته شود. به عنوان مثال اگر برخی شرکت‌های ارائه‌کننده خدمات اینترنتی حاضر شوند در ازای دریافت پول بیشتر سرویس‌های بهتری در اختیار کاربران قرار دهند، در بلند مدت تنها کمپانی‌های بزرگ و قدرتمند توان باقی‌ماندن در میدان رقابت را به دست خواهند آورد.

موانع پیش روی قانون بی‌طرفی

کمیسیون ارتباطات فدرال که به صورت FCC خوانده می‌شود، نهادی مستقل و غیر دولتی در آمریکا است. این نهاد در سال ۱۹۳۴ در کنگره آمریکا تاسیس شد. اعضای عالی این کمیسیون از سوی رییس جمهوری انتخاب می‌شود. از جمله مهمترین وظایف این کمیسیون می‌توان به موضوعات مرتبط با پهنای باند، رقابت، فرکانس رادیویی، مسائل مرتبط با رسانه، امنیت داخلی و اجتماعی اشاره کرد.

قانون بی‌طرفی اینترنت نیز از جمله قوانین تصویب شده از سوی کمیسیون ارتباطات فدرال آمریکا است که حاشیه‌های فراوانی را در آمریکا به دنبال داشته است. سال‌ها پیش همزمان با تصویب این قانون، برخی کمپانی‌های ارائه کننده خدمات پهنای باند نسبت به اجرای آن هشدار دادند. به عنوان مثال کمپانی ورایزون اعلام کرد که از مسیر قانونی با اجرای آن مخالفت خواهد کرد و تلاش‌های خود برای تغییر قانون در کنگره را نیز دنبال خواهد کرد.

اینترنت در ایران بی‌طرف نیست

اگرچه سازمان تنظیم مقررات و خدمات رادیویی قوانین مشابه قانون بی‌طرفی اینترنت در آمریکا را در ایران تصویب و اجرایی نکرده است اما به نظر می‌رسد چالش‌ها و ایرادهای عدم اجرای این قانون در سال‌های اخیر دامن‌گیر کاربرران و شرکت‌های کوچک داخلی شده است.

به عنوان نمونه در سال‌های اخیر تعداد شرکت‌ها و ارائه‌کنندگان خدمات ویدیویی که به صورت استریم برای کاربران فعالیت می‌کنند زیاد شده است. این شرکت‌ها برای جذب تعداد بیشتر کاربران از شعاری مشابه استفاده می‌کنند: «در صورتی که از خدمات ما استفاده گنید اینترنت مصرفی شما در صورتی که از شرکت‌های مشخصی باشد به صورت رایگان یا نیم بها محاسبه خواهد شد.» این وعده دقیقا نقطه برابر بی‌طرفی اینترنت است. یعنی شرکت پخش کننده محتوای ویدیویی با قرار دادی که با آی‌اس‌پی مشخصی منعقد می‌کند، خدمات رایگان به کاربر ارائه خواهد کرد.

این نحوه ارائه خدمات موجب می‌شود شرکت‌های کوچک‌تر که به هر دلیلی توان بستن قرار داد با شرکت‌های بزرگ و مادر را ندارند از گردونه رقابت بیرون مانده و نتوانند هم‌پای کمپانی‌های دیگر رشد کنند.

در هفته‌های گذشته همین شرایط را برای پیام‌رسان‌های داخلی شاهد بوده‌ایم عدم برخورد یکسان با پیام‌رسان‌ها حق انتخاب را از کاربران دریغ کرده است. در حالی که برخی پیام‌رسان‌های داخلی که به خیال رقابت با تلگرام پا به میدان گذاشته‌اند با حمایت همه جانبه دولتی روبرو شده اما رقیب اصلی آنها از سوی قوه قضاییه مسدود شده است. در چنین شرایطی مدیر یکی از این پیام‌رسان‌ها برای موفقیت کار خود که در بهترین حالت، خدماتی مشابه تلگرام ارائه می‌کند، خواستار حمایت بیشتر می‌شود. این موضوع بیش از پیش جای خالی بی‌طرفی اینترنت را در ایران روشن می‌کند.