ورق استیل و گالوانیزه دو نوع از پرمصرفترین ورقهای فولادی در صنایع مختلف هستند که از آنها به شکلهای مختلف استفاده میشود. اما هر کدام از این ورقها ویژگیهای خاص خود را دارند و بنابراین موارد مصرف آنها در صنعت متفاوت است. از آن جایی که انتخاب ورق مناسب در نتیجه هر پروژه بسیار تأثیرگذار میباشد، این موضوع اهمیت زیادی دارد که خریداران از تفاوت این ورقها به خوبی آگاه باشند. اینگونه میتوان با توجه به نیاز و شرایط هر پروژه مناسبترین و کاربردیترین ورق را تهیه کرد. در این مطلب قصد داریم به تفاوت ورق استیل و گالوانیزه بپردازیم و این دو محصول را از جهات گوناگون مورد بررسی قرار دهیم. اما در ابتدا بهتر است به صورت مجزا با هر کدام از این ورقها و ویژگیهای ساختاری آنها آشنا میشویم و سپس به مقایسه آنها بپردازیم.
ورق استیل
ورق استیل را در بازار به ورق فولاد زنگ نزن یا استنلس استیل نیز میشناسند. در ساختار این ورق از ترکیباتی همچون آلیاژ کروم، کربن و نیکل استفاده میشود که همین ترکیبات میزان مقاومت و استحکام ورق را در برابر زنگ زدگی و خوردگی بسیار افزایش دادهاند. در پروسه تولید ورق استیل، عناصر آلیاژی مورد نظر در همان پروسه ذوب اولیه به فولاد ضد زنگ افزوده میشوند و در نهایت بعد از سرد شدن، ورق استیل آماده خواهد بود. این در حالی است که ورقهای فولادی معمولی تنها از دو ترکیب اصلی آهن و کربن تشکیل شدهاند و میزان مقاومت و استحکام آنها به مراتب کمتر است.
ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه نیز یکی دیگر از انواع ورق فولادی در بازار است که البته در پروسه گالوانیزاسیون تمام سطح آن به روکشی از فلز روی آغشته میشود. هر دو ورق گالوانیزه و ورق روغنی به روش نورد سرد تولید میشوند. پس از پایان مرحله نورد سرد و قبل از انبار کردن، به تمام سطح ورقها روغن زده میشود. این ورقها به عنوان ورق روغنی شناخته میشوند. اما برای تولید ورق گالوانیزه، ابتدا باید سطح ورق کاملاً شسته شود تا روغن از روی ورق پاک شده و سپس عملیات گالوانیزاسیون آغاز میشود.
مقایسه ورق استیل و گالوانیزه
گاهی اوقات تشخیص ورقهای استیل و گالوانیزه از یکدیگر کار سختی است. البته این موضوع بیشتر برای افرادی صدق میکند که در زمینه محصولات صنعتی دانش و اطلاعات کافی ندارند. ورقهای استیل و ورقهای گالوانیزه هر دو جزء پرفروشترین ورقهای فولادی به شمار میروند. اما روش ساخت، ویژگیها و خصوصیات فیزیکی آنها متفاوت از یکدیگر است.
البته که نمیتوان این موضوع را انکار کرد که این ورقها از برخی جهات شبیه به یکدیگر هستند و همین موضوع باعث شده تا افراد در انتخاب آنها کمی دچار سردرگمی شوند.
تفاوت ورق استیل و گالوانیزه از نظر روش ساخت
در بخش قبل در تعریف دو ورق گالوانیزه و ورق استیل متوجه شدیم که هر کدام از این ورقها روش تولید مخصوص به خود را دارند. برای تولید ورق گالوانیزه باید ورق فولادی خام را در حوضچههایی از فلز روی مذاب شده غوطهور کرد که در صنعت به این روش، گالوانیزه گرم نیز گفته میشود.
البته ورقهای گالوانیزه به یک روش دیگر نیز تولید میشوند که به آن روش الکترولیت میگویند. در این روش ورق فولادی در محلول الکترولیتی که حاوی روی است قرار میگیرد و برای پوشش ورق نیز از الکترولیز استفاده میشود.
اما روش تولید ورق استیل به این صورت است که فولاد به همراه آلیاژها و عناصر مورد نیاز با نسبتهای مختلف، به همراه مقادیر مشخص کروم با یکدیگر ترکیب میشوند و طی فرایند نورد به ورق استنلس استیل تبدیل میشوند. در اینجا میتوانیم به این موضوع نیز اشاره کنیم که این دو نوع ورق در ترکیبات سازنده هم با یکدیگر متفاوت هستند. ورق گالوانیزه یک فولاد کربنی معمولی با پوشش روی است و ورق استیل از ترکیب آلیاژهای آهن، کربن، نیکل، کروم و عناصری همچون سیلیسیم، مولیبدن، منگنز و… تشکیل شده است.
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه از نظر شکل ظاهری
ورق استیل یا همان فولاد زنگ نزن از نظر شکل ظاهری نسبت به ورق گالوانیزه زیباتر است و ظاهر براقتر و درخشانتری دارد. به همین دلیل معمولاً صنعتگران در پروژههایی که زیبایی معیار باشد، همچون نمای بیرونی ساختمانها یا ساخت دکوراسیون داخلی استفاده از ورق استیل را ترجیح میدهند. اما ورقهای گالوانیزه از نظر شفافیت و درخشندگی یک سطح پایینتر از ورقهای استیل هستند و رنگ آنها شبیه به خاکستری مات است.
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه از نظر مقاومت در برابر خوردگی
از نظر مقاومت ورق در برابر خوردگی باید بگوییم هر دو ورق گالوانیزه و استیل مقاومت و استحکام خوبی در برابر عوامل خورنده دارند. استفاده از فلز روی مذاب شده به عنوان روکش بر روی ورق گالوانیزه باعث میشود تا دوام آن در برابر رطوبت و زنگ زدگی افزایش پیدا کند. اما ترکیبات به کار رفته در ورق استیل همچون کروم، کربن، منگنز، مولیبدن و… مقاومت آن را به مراتب بیشتر از ورق گالوانیزه کردهاند. به همین دلیل میتوانیم بگوییم ورق استیل در گذر زمان مقاومت و استحکام بیشتری از خود نشان میدهد و دیرتر دچار خوردگی، فرسایش، پوسیدگی و زنگ زدگی میشود.
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه از نظر کاربرد
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، هر دو ورق استیل و گالوانیزه جزء ورقهای پرکاربرد و مهم در صنعت به شمار میروند و هر کدام استفادههای خاص خود را دارند. اما مسلماً به دلیل ویژگیهای ساختاری متفاوت، کاربردهای آنها نیز متفاوت خواهد بود.
به عنوان مثال از ورق استیل به دلیل استحکام بالایی که دارد بیشتر در محیطهایی استفاده میشود که میزان رطوبت و احتمال خوردگی قطعات در آنها بیشتر است. درست است که ورق گالوانیزه نیز به دلیل روکش روی میتواند در برابر خوردگی مقاومت کند اما میزان این مقاومت کمتر است و از این رو از این نوع ورق بیشتر در مکانهایی استفاده میشود که خطر خوردگی خیلی زیاد نیست.
تفاوت ورق استیل و ورق گالوانیزه از نظر قیمت
با توجه به میزان استحکام و دوام بالای ورق استیل معمولاً این ورق نسبت به ورق گالوانیزه با قیمت بیشتری به فروش میرسد و جزء ورقهای گران قیمت به شمار میرود. علاوه بر این، ورق استیل در مقایسه با ورق گالوانیزه زیباتر، براقتر و درخشانتر است و همین زیبایی ظاهری باعث میشود تا در صنایع لوکس و مدرن بیشتر مورد استفاده قرار گیرد و تقاضا برای آن بیشتر باشد. بنابراین تولیدکنندگان باید هزینه و زمان بیشتری را برای تولید این محصولات صرف کنند تا بتوانند به نیاز بازار پاسخ بدهند.