به گزارش تجارت نیوز، تجارت جهانی مواد مخدر، سایه‌ای تاریک بر سراسر جهان افکنده و هیچ قاره‌ای از تأثیرات آن در امان نیست. این تأثیرات، با توجه به عواملی مانند اقتصادهای محلی، شرایط سیاسی و هنجارهای فرهنگی، از منطقه‌ای به منطقه دیگر به شدت متفاوت است. از مزارع خشخاش افغانستان گرفته تا خیابان‌های پرهیاهوی ایالات متحده، جابجایی غیرقانونی مواد مخدر محرک خشونت، فساد و مشکلات اجتماعی عمیق است. در این گزارش، «تجارت‌نیوز» موادی که در هر منطقه بیشتر تولید و قاچاق می‌شوند را بررسی کرده است.
آمریکای شمالی
آمریکای شمالی، به‌ویژه ایالات متحده، بیش از 40 درصد از مصرف و تقاضای جهانی کوکائین را به خود اختصاص می‌دهد. در سال 2020، تقریباً 470 تن کوکائین در این منطقه مصرف شد که ارزش بازار آن در سال 2008 حدود 88 میلیارد دلار برآورد شده است.
بحران مواد افیونی یا اوپیوئیدها منجر به مصرف گسترده هروئین و مواد مصنوعی مانند فنتانیل شده است. در سال 2021، بیش از 100 هزار مرگ ناشی از مصرف بیش از حد (اوردوز) در ایالات متحده ثبت شد که عمدتاً به اوپیوئیدها مربوط می‌شد. حشیش از سوی دیگر همچنان پرمصرف‌ترین ماده مخدر غیرقانونی است. تلاش برای قانونی‌سازی آن برخی از دینامیک‌های قاچاق را تغییر داده، اما تجارت غیرقانونی همچنان در کنار بازارهای قانونی رونق دارد.
آمریکای جنوبی
آمریکای جنوبی مرکز تولید کوکائین در جهان و کلمبیا بزرگ‌ترین تولیدکننده این ماده در جهان است و در سال 2020 نزدیک به هزار و 400 تن کوکائین تولید کرد. ارزش بازار کوکائین در سال 2017 بین 94 تا 143 میلیارد دلار برآورد شده است. اگرچه هروئین کمتر از کوکائین برجسته است، اما تولید هروئین نیز در برخی مناطق آمریکای جنوبی وجود دارد.
کوکائین اغلب از طریق آمریکای مرکزی و مکزیک به آمریکای شمالی قاچاق می‌شود و محموله‌های آن به اروپا نیز از طریق غرب آفریقا افزایش یافته است که نشان‌دهنده ارتباطات پیچیده و دنیای گسترده تجارت جهانی مواد مخدر است.
اروپا
بازار کوکائین اروپا در سال 2022 حدود 11.1 میلیارد یورو ارزش‌گذاری شد. مصرف کوکائین در حال افزایش است و مقادیر قابل‌توجهی از آمریکای جنوبی قاچاق می‌شود که اغلب در محموله‌های قانونی پنهان می‌گردند.
اروپا همچنان یکی از بزرگ‌ترین بازارهای هروئین است که عمدتاً از افغانستان و از طریق مسیر بالکان تأمین می‌شود. ارزش بازار هروئین از این مسیر سالانه حدود 20 میلیارد دلار است.
افزایش تولید و مصرف مواد مخدر مصنوعی مانند مت‌آمفتامین (متامفتامین) به‌ویژه در اروپای غربی و شرقی قابل‌توجه بوده است که چالش‌های جدیدی برای قانون‌گذاران ایجاد کرده است.
آفریقا
غرب آفریقا یک نقطه ترانزیت مهم برای کوکائین از آمریکای جنوبی به اروپا است. کشورهایی مانند نیجریه و گینه بیسائو در عملیات قاچاق نقش زیادی دارند. ارزش قاچاق مواد مخدر در گینه بیسائو تقریباً دو برابر تولید ناخالص داخلی آن است.
مسیر «جنوبی»، هروئین را از افغانستان از طریق کشورهای شرق و جنوب آفریقا به اروپا و آمریکا منتقل می‌کند.
قاچاق مواد مخدر منجر به فساد سیاسی و خشونت در چندین کشور آفریقایی شده و حکومت‌داری و اجرای قانون را به شدت تضعیف کرده است.
آسیا
آسیا با ترکیبی پیچیده از چالش‌های مرتبط با مواد مخدر مواجه است. افغانستان همچنان بزرگ‌ترین تولیدکننده تریاک در جهان است و حدود 80 درصد از عرضه جهانی مواد افیونی را تأمین می‌کند. تولید تریاک در سال‌های اخیر به دلیل بی‌ثباتی سیاسی و سیاست‌های کشاورزی نوسانات زیادی داشته است.
تولید و قاچاق مواد مخدر مصنوعی مانند مت‌آمفتامین در جنوب شرق آسیا، به‌ویژه در میانمار و تایلند، نگرانی‌های فزاینده‌ای ایجاد کرده و رویکردهای نوآورانه برای مقابله با آن نیاز است.
اقیانوسیه
اقیانوسیه با چالش‌های منحصربه‌فردی در تجارت جهانی مواد مخدر مواجه است. دورافتادگی این منطقه و مرزهای نفوذپذیر آن، آن را در برابر بهره‌برداری گروه‌های قاچاق مواد مخدر آسیب‌پذیر کرده است.
حشیش به‌طور گسترده در استرالیا و نیوزیلند استفاده می‌شود و درجات مختلف قانونی بودن آن بر بازارهای داخلی و محلی تأثیر می‌گذارد. منطقه همچنین شاهد افزایش مصرف و قاچاق مت‌آمفتامین بوده است و مقادیر قابل‌توجهی از آن از آسیا وارد می‌شود.
چالشی جهانی و پایدار
تجارت جهانی مواد مخدر چالشی چندوجهی در سراسر قاره‌هاست که با انواع مختلف مواد مخدر و مسیرهای قاچاق مشخص می‌شود. اندازه تخمینی بازار جهانی مواد مخدر غیرقانونی بین 426 میلیارد تا 652 میلیارد دلار برآورد شده است.
این تجارت جهانی تأثیرات گسترده‌ای بر خشونت، فساد و بحران‌های بهداشتی عمومی دارد. مقابله با این مشکل پیچیده نیازمند رویکردی چندجانبه است که شامل همکاری‌های بین‌المللی، استراتژی‌های اجرایی قانون و ابتکارات بهداشت عمومی برای کاهش تقاضا و ارائه درمان برای اعتیاد است. همان‌طور که تجارت مواد مخدر به تکامل خود ادامه می‌دهد، دولت‌ها و سازمان‌های بین‌المللی باید برای مقابله مؤثر با این چالش جهانی، به طرح استراتژی بپردازند.
