چالش های حوزه لجستیک درون شهری در ایران

به گزارش تجارت‌نیوز‌، در رویداد «شتاب در شهر؛ لجستیک هوشمند شهری» که روز یکشنبه (27 خرداد) در محل سازمان مدیریت صنعتی برگزار شد، برخی از فعالان حوزه لجستیک به بررسی و گفت‌وگو پیرامون چالش‌های این حوزه در کشور پرداختند.

در خلال رویداد ذکرشده پنلی با عنوان «لجستیک شهری، چالش‌ها، فرصت‌ها و آینده» برگزار شد. در این پنل مهناز علمایی، مدیرعامل مجموعه اسپید؛ رامین لایقی، مدیرعامل هلدینگ اسنپ گروسری؛ محمدجواد اتابکی، مدیرعامل آپتایم و مهرداد ملک‌محمدی، مدیرعامل تاپین حضور داشتند.

فرهنگ‌سازی، چالش اصلی حوزه لجستیک شهری

رامین لایقی، مدیر عامل هلدینگ اسنپ گروسری، درباره چالش‌های موجود در ایران گفت: چالش اصلی ما در بحث فرهنگ‌سازی است زیرا لجستیک صرفاً حمل‌ونقل نیست. لجستیک از لحظه تولید شروع می‌شود و تا مرکز تماس (پشتیبانی) ادامه دارد. اما با وجود این، ما توانسته‌ایم بسیاری از چالش‌های این مسیر را حل کنیم.

او ادامه داد: حداقلی‌ترین چالش لجستیک فروش آنلاین مواد غذایی این است که باید بدانیم در حال حاضر چه اجناسی در فروشگاه وجود دارد تا بتوان آن را به مشتری عرضه کرد و فقط برای حل چنین مساله‌ای چند سال تلاش شده است. مثلاً ممکن است مشتری از زمانی که سفارش خود را در اپلیکیشن ثبت می‌کند تا زمانی که قرار است سفارش جمع‌آوری شود، آن محصول به اتمام رسیده باشد.

شرکت‌های لجستیکی در کشور زیرساخت نرم‌افزاری قدرتمندی ندارند

مهرداد ملک‌محمدی، بنیان‌گذار تاپین، در پاسخ به این سوال که مهم‌ترین چالش حوزه لجستیک در ایران چیست گفت: بسیاری از شرکت‌های حوزه حمل در کشور زیرساخت نرم‌افزاری قدرتمندی ندارند. لذا یکی از مهم‌ترین چالش‌‌های ما نبود نرم‌افزار پایدار برای برقراری ارتباط بین فروشندگان آنلاین و بخش سنتی حمل‌ونقل در کشور است.

او ادامه داد: یکی از عواملی که به لزوم ایجاد بستر نرم‌افزاری قوی برای اتصال کسب‌وکارها به بخش حمل‌ونقل در کشور دامن می‌زند، فعالیت خرده فروشگاه‌هاست که بعد از کرونا رونق زیادی گرفته‌اند. پیش از کرونا فروشگاه‌های آنلاین محدود بودند یا فروشگاه آنلاینی مانند دیجی‌کالا مرکز ارسال مختص به خود را داشت. اما اینک اقبال به سمت فروشگاه‌های خرد و ارسال از سوی خود فروشنده بیشتر شده است. با این حال شرکت‌های لجستیکی آماده این شرایط نیستند و امکان سرویس دادن به کسب‌وکارهای خرد را ندارند.

نبود زیرساخت مناسب حمل‌ونقل، چالش اساسی است

مهناز علمایی، مدیرعامل مجموعه اسپید، چالش‌های حوزه لجستیک شهری را این‌گونه مطرح کرد: نبود زیرساخت‌های مناسب حمل‌ونقل مهم‌ترین دغدغه ما به عنوان یک شرکت لجستیکی است. هر قدر این زیرساخت‌ها مناسب باشد مساله لجستیک شهری بهینه‌تر می‌شود.

او افزود: سیستم لجستیک ایران با استانداردها‌ی جهانی فاصله زیادی دارد که همین مساله خودش یک چالش اساسی است که اگر بتوانیم در به‌کارگیری فناوری‌های جدید و هوش مصنوعی سریع‌تر پیش برویم می‌توان این چالش‌ها را حل کرد. زیرا اگر فناوری‌های قدیمی به‌روزرسانی نشوند، حداقل تاثیر آن در لجستیک، افزایش قیمت‌هاست.

مهناز علمایی در ادامه به آمارهای جهانی اشاره کرد و گفت: در بررسی‌هایی که از 135 کشور در سال 2023 انجام شد، ایران در جایگاه 123 قرار گرفته در حالی که سال 2018 در جایگاه 64 بوده است. این وضعیت نشان می‌دهد ایران در چند سال گذشته سیر نزولی داشته است.

او همچنین چالش دیگر فعالیت در این حوزه را در قسمت زنجیره تامین دانست و بیان کرد: تغییر در بخش کوچکی از این زنجیره بخش‌های دیگر را دچار چالش می‌کند و مسیر انجام این فرایند کُندتر می‌شود.

ایران در بحث نرم‌افزار عقب نیست، مشکل سخت‌افزار دارد

رامین لایقی در واکنش به جایگاه لجستیک ایران در رده‌بندی جهانی که مدیرعامل اسپید اعلام کرده بود گفت: این آمار نشان‌دهنده واقعیت نیست و نمی‌توان آن را قبول کرد زیرا چنین تحقیقی در داخل کشور صورت نگرفته است تا با پتانسیل شرکت‌های فعال ایرانی آشنا شوند.

مهرداد ملک‌محمدی هم در ادامه واکنش رامین لایقی گفت: این آمار بیشتر به حمل‌ونقل بین‌المللی اشاره دارد و ملاکی برای سنجش لجستیک درون‌شهری نیست.

تحریم باعث عقب ماندن حوزه لجستیک شده است

لایقی ادامه داد: در بحث نرم‌افزار کسی نمی‌تواند بگوید ایران عقب است اما در بخش سخت‌افزار به‌شدت از دیگر کشورها عقب هستیم و شاید نتوان به‌راحتی این خلأ را پر کرد. قسمتی از این عقب ماندن هم به خاطر شرایط تحریم است. شرکت انویدیا که کارت‌های گرافیکی مختص به هوش مصنوعی تولید می‌کند، یک کارت گرافیک هم دیگر به ما نخواهد داد و همین مساله باعث می‌شود شرکت‌های ایرانی برای استفاده از هوش مصنوعی در کسب‌وکار خود ضربه بخورند. با این حال لجستیک ایران یکی از پیچیده‌ترین و پویاترین لجستیک‌های ایران است. برای فهم این پیچیدگی باید صنعت لجستیک در بستر فرهنگ ایران با تنوع قومیتی بالا سنجید و ضعف ما در این بوده که این پیچیدگی را نتوانسته‌ایم برای دیگران توضیح دهیم. زیرا چنین دستاوردی حتی قابل فروش به دیگر کشورهاست.

تفکر مدیران حوزه لجستیک باید تغییر کند

محمدجواد اتابکی، مدیرعامل آپتایم، در توضیح چالش‌های حوزه لجستیک در ایران گفت: زیرساخت نرم‌افزاری و سخت‌افزاری چالش اساسی است. وقتی برای ارائه راهکارهایمان به سراغ شرکتی می‌رویم یکی از مشکلاتی که مانع استفاده آن شرکت از راهکار نرم‌افزاری ما می‌شود، نداشتن بستر مناسب برای ارتقای فناوری نرم‌افزاری است. بسیاری از این شرکت‌ها حتی زیرساخت ساده ثبت آدرس برای مشتریان خود را ندارند. برای مثال اگر ما بخواهیم هوش مصنوعی را برای بهینه‌سازی حمل‌ونقل آن شرکت انجام دهیم متوجه می‌شویم حتی داده‌های پایه را که مختص ثبت آدرس دقیق هستند ندارند و اگر هم این داده‌ها را داشته باشند اغلب همراه با خطاست.

چالش دیگر لجستیک در ایران، نوع تفکر مدیران این حوزه است. زیرا تفکر مدیران باعث تحول و پیشرفت اکوسیستم لجستیک در کشور می‌شود. هنوز بسیاری از شرکت‌های سنتی نحوه تعامل با شرکت استارتاپی و محصولی که ارائه می‌دهند را نمی‌دانند. شاید به این دلیل باشد که نوآوری ارائه‌شده شرکت‌های استارتاپی زمانی از جانب شرکت سنتی پذیرفته می‌شود که مدیر شرکت سنتی بتواند مزیت آن را در کسب‌وکار خود احساس کند.

اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه استارتاپ تجارت‌نیوز بخوانید.