سلام. پنجشنبه ششم مردادماه داغ شما بخیر. اینجا رادیو تجارت‌نیوز است و پنجمین پادکست هفتگی ما را متفاوت از هفته‌های گذشته خواهید شنید. از این هفته، زمان این رادیو به ۱۵ دقیقه کاهش پیدا خواهد کرد. تلاش خواهیم کرد در یک ربع آینده شما را از تحولات بازارهای مسکن، خودرو بی‌خبر نگذاریم، نگاهی داشته باشیم به بحرانِ قیمت دارو و به این سوال پاسخ دهیم که آیا برجام مرده است؟
این شما و این نگاهی تحلیلی به مهمترین اخبار هفته‌ای که گذشت:
خبر اول: سیل؛ اعلام وضعیت قرمز!
جمعه هفته گذشته در استهبان استان فارس باران‌های موسمی موجب به راه افتادن سیل شد. سیلابی که جان ۲۳ نفر را گرفت. آخرین مفقودی و جان باخته این سیل هم کودکی یک ساله بود که روز دوشنبه پیکرش را پیدا کردند.
پیگیری‌های خبرنگار تجارت‌نیوز نشان می‌دهد که یکی از دلایل غافلگیری مردم، اعلام نامناسب سازمان هواشناسی درباره این رویداد جوی بوده به طوری که یوسف کارگر، فرماندار استهبان به ایرنا گفته است: «متأسفانه سازمان هواشناسی آن طور که باید هشداری برای وقوع سیل نداده بود.»
افرادی که در حاشیه رودخانه و محل سیلاب بودند، غافلگیر شدند. یک جوان شیرازی که زودتر از سیلاب خبردار شد، به مردم حاشیه رودخانه هشدار داد که سیل در راه است. به عبارتی اگر همین هشدار مردم محلی نبود شاید تعداد جانباختگان از ۲۳ نفر بیشتر می‌شد.
البته تنها استان فارس نیست که این روزها با خطر سیل مواجه است. در سیستان و بلوچستان هم سیل و طغیان رودخانه‌ها گزارش شده است. آن طور که صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا به تجارت‌نیوز گفته است: «به طور کلی، استان‌های فارس، سیستان‌وبلوچستان، کرمان و هرمزگان پرمخاطره‌ترین استان‌ها برای سیل بودند که در این هفته برای این استان‌ها هشدار قرمز اعلام شد.»
خبر دوم: پیامدهای ابطال مصوبه افزایش حقوق بازنشستگان
قالیباف، رئیس مجلس در هفته‌ای که گذشت از ابطال مصوبه افزایش حقوق مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی خبر داد و آب پاکی را روی دست بازنشستگان این سازمان بزرگ ریخت. پانید فاضلیان در گفتگو با علیرضا حیدری، نائیب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری از او پرسیده است که نتایج این تصمیم مجلس چه خواهد بود؟
خبر سوم: آیا برجام مرده‌است؟
توصیه روزنامه لس آنجلس تایمز به رئیس جمهور آمریکا، پذیرش مرگ برجام بوده است. اظهاراتی عجیب که در رسانه‌های ایرانی نیز بازتاب گسترده ای داشته است. لس‌آنجلس تایمز به جو بایدن توصیه کرده که با پذیرش مرگ توافق اتمی با ایران، دولت آمریکا می‌تواند راه مذاکرات سیاسی با تهران را در پیش بگیرد؛ راه‌حلی که تا سال ۲۰۱۵ که هنوز مذاکرات برجام آغاز نشده بود، به عنوان دیپلماسی آمریکا در قبال ایران بود.
در این مقاله، مزایای اتخاذ این رویکرد سیاسی برای آمریکا، انجام مذاکرات گسترده‌تر با ایران در موضوعات مختلف نظیر نفوذ منطقه‌ای ایران، حقوق بشر و توان موشکی تهران در کنار مساله هسته‌ای این کشور عنوان شده است. البته آمریکا باید امتیازاتی را به ایران در قالب‌هایی نظیر تخفیف و کاهش دادن تحریم‌های ثانویه یا تسهیل روند فروش نفت ایران در بازارهای جهانی را اعطا کند که این موضوع می‌تواند تاثیر مستقیمی بر تحولات آتی بازار ایران داشته باشد.
با این حال، واشنگتن نیز انتظار دارد که ایران متوجه باشد که تغییرات اخیر در منطقه نظیر توافق ابراهیم و تضعیف موقعیت روسیه (از نگاه آمریکا و غرب)، امکان دارد که هزینه‌هایی را برای ایران به دنبال داشته باشد و موجب ایجاد حدی از ضعف برای آن شود. از این رو ایران از «تعامل» با آمریکا در مقایسه با «تقابل» با این کشور، مزایای بیشتری را کسب می‌کند.
خبر داغ: دارو؛ هم افزایش قیمت و هم کمبود
با اجرای طرح «دارویار»، در چند وقت اخیر، توزیع یارانه دارو متناسب با نیاز بیماران فارغ از سطح درآمد آنها انجام می شود. این ادعایی‌ست که دولت در زمینه دارو داشته و اعلام کرده که با اجرای این طرح، ۶ میلیون از افراد فاقد بیمه، شناسایی شده و به صورت رایگان تحت پوشش بیمه همگانی سلامت قرار گرفتند و برای داروهایی که پیش از این تحت شمول حمایت‌های بیمه‌ای نبودند، پوشش بیمه‌ای برقرار شد.
به‌رغم وعده دولت مبنی بر جلوگیری از افزایش قیمت دارو، هفته گذشته وزارت بهداشت مجوز افزایش ۵ تا ۳۰ درصدی نرخ‌ها را صادر کرد. با این حال بررسی‌ها از افزایش ۳۴ تا ۲۰۰ درصدی بهای دارو در هفته جاری حکایت دارد.
این‌ها همه در حالی‌ست که گزارش‌های رسیده به تجارت نیوز حکایت از آن دارد که دارو در بازار، نه تنها گران تر شده بلکه بسیاری از داروخانه‌ها درگیر بروکراسی جدید تایید نسخه الکترونیکی شده اند.
خبر کوتاه: مالیات خودرو و خانه‌های لوکس
به روش دولت‌های پیشین، دولت سیزدهم نیز با اعمال قوانین مالیاتی شدید بر خانه‌ها و خودروهای لوکس، قصد دارد در آخرین بخش از رفتار مالیاتی جدید خود را به نمایش بگذارد. پیمان دارابیان، مسئول کمیسیون مالیات اتاق بازرگانی تهران در گفتگو با تجارت نیوز نخست ابعاد قانونی این تصمیم سازمان امور مالیاتی را بررسی کرده و سپس واکنش مردم به آن را تحلیل می‌کند.
خبر کوتاه: آیا مسکن گرانتر می‌شود؟
در شرایطی که قیمت مسکن افزایشی چشم‌گیر دارد، آمارها از افت ۲۰ درصدی ساخت و ساز در کشور حکایت می‌کنند. تعادل عرضه و تقاضا در بازار مسکن به هم خورده و آمارها می‌گویند ممکن است شرایط در آینده بدتر هم بشود. با اینکه افزایش قیمت‌ها در بازار مسکن، کمتر از نرخ تورم است، همین حالا هم، خرید آن برای اقشاری از جامعه به یک رویا تبدیل شده. در بعضی شهرها قیمت خرید خانه در طول ۱۶ سال گذشته ۳ هزار برابر شده است.
طبق آمار رسمی سالانه نیاز به ساخت ۹۰۰ هزار خانه در کشور وجود دارد. کف این نیاز، ساخت ۵۶۰ هزار خانه در سال بوده در حالی که هر ماه به‌طور متوسط حدود ۴۷ هزار واحد مسکونی در کشور احداث می‌شود.
تفاوت این آمارها نشان می‌دهد که بازار مسکن نتوانسته تعداد خانه‌های مورد نیاز را تولید کند. این روند در گرانی و قفل شدن معاملات نیز تاثیر بسزایی دارد.
کارشناسان، کاهش جذابیت سرمایه‌گذاری در حوزه ساخت و ساز را عاملی مهم برای کناره‌گیری انبوه‌سازان از این بازار می‌دانند. این روزها شاهد کوچ سرمایه‌گذاران از بازار مسکن به بازارهای موازی یا بازار ساخت و ساز در کشورهای دیگر هستیم. تداوم این روند می‌تواند ضربه مهلکی به بازار ساخت و ساز کشور بزند.
موسیقی پایانی
دقیقه پایانی این برنامه، ادای احترامی‌ست به نمایشنامه مرگِ یزدگرد اثر بهرام بیضایی. سردار سپاه ساسانی، شکست‌خورده به آسیابی پناه می‌برد و آنجا با آسیابان و همسرش رودرو می‌شود. موسیقی نسخه سینمایی این اثر را بابک بیات ساخته و صدای امین تارخ را در نقش سردار ساسانی می‌شنوید:
