رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ضمن اشاره به اینکه بارش‌های پاییزه نسبت به بلندمدت ۴۳ درصد کاهش یافت، اظهار کرد: از سال آبی ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ سه سال خشکسالی را پشت سر گذاشتیم و امسال در چهارمین سال خشکسالی پیاپی هستیم.
پیش‌بینی شده بود که پاییز امسال میزان بارش‌ها در حد نرمال و حتی فراتر از نرمال باشد اما نه‌تنها پیش‌بینی‌ها محقق نشد بلکه میزا بارش‌ها در پاییز امسال نسبت به سال گذشته کاهش ۶ درصدی را ثبت کرد که این موضوع نشان دهد سایه خشکسالی ۲۰ ساله بر منابع آب این کشور همچنان پابرجا است.
مدیرعامل آبفای کشور گفت: درحال گذراندن چهارمین سال پیاپی خشکسالی در کشور هستیم و علی‌رغم پیش‌بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر بارش‌های نرمال و فرانرمال، متأسفانه شاهد کاهش بارش‌ها در پاییز امسال بوده‌ایم.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می‌گوید: «بارندگی در آذرماه به شدت زیر نرمال بود. از ابتدای آذرماه حدود 2 میلی‌متر بارش داشتیم، در حالی‌که باید حدود 12 میلی‌متر بارندگی به طور متوسط دریافت می‌کردیم. به عبارتی بارندگی در آذرماه 85 درصد کمتر از حد نرمال بود.»
دولت سیزدهم با جدیت حقابه تالاب هامون را دنبال می‌کند، بر این اساس مقرر شد که برای نخستین بار کارگروه مشترکی از مسئولان محیط‌زیست ایران و افغانستان تشکیل و در قالب آن پروژه‌هایی از جمله حقابه هامون و مدیریت کانون‌های گرد و غبار افغانستان اجرا شود.
بارندگی‌های پاییزی در کشور ادامه دارد و پیش‌بینی شده که امسال وضعیت بارندگی نسبت به سال گذشته بهتر باشد اما باز هم کم‌آبی در ایران را جبران نمی‌کند. در حال حاضر موجودی برخی از مخازن سدهای کشور، صفر یا کمتر از 100 میلیون مترمکعب است.
تغییرات اقلیمی سالانه منجر به مهاجرت اقلیمی میلیون‌ها نفر می‌شود. در ایران نیز هزاران نفر از استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان مجبور به مهاجرت شده‌اند. مرکز پژوهش‌های مجلس نیز در این مورد نوشت که با شرایط اقلیمی جدید، مهاجرت از مناطق آسیب‌پذیر اقلیمی کشور به سمت مناطق با اقلیم مناسب افزایش یافته و جمعیت در برخی مناطق مرزی نسبتا کاهش می‌یابد. این شرایط می‌تواند به تهدیدی برای امنیت کشور در مناطق مرزی تبدیل شود.
شاخص سازمان ملل درباره وضعیت آبی، تصویر مناسبی از امنیت آبی در کشور نشان نمی‌دهد. بنا بر این شاخص، وضعیت بحرانی شدید برای ایران برقرار است. مرکز پژوهش‌های مجلس هم در این مورد نوشت که بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییرات اقلیمی نیست، بلکه سوءمدیریت هم در این بحران دخیل است. اگر هدف خودکفایی، تولید محصولات غذایی مورد نیاز جمعیت ایران باشد، با الگوی فعلی، منابع آب کافی برای آن نداریم.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی می‌گوید: «پیش‌بینی می‌شود که بارندگی در پاییز و زمستان امسال نرمال یا فراتر از نرمال باشد، اما باز هم این بارندگی کمبود شدید آب در ایران را جبران نمی‌کند. استخراج بسیار از منابع آب زیرزمینی در دهه‌های گذشته باعث شده است که بسیاری از دشت‌های کشور به شرایط بسیار حاد برسند.»
صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرد: بیش از ۴۳ میلیون کودک بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ میلادی به دلیل رویدادهای شدید ناشی از تغییرات اقلیمی و آب و هوایی آواره شدند.
شرق ایران بیش از سایر مناطق با بحران آب و خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کنند. از یک سوی کاهش بارندگی و از سوی دیگر حق‌آبه هیرمند که در بند هزاران اما و اگر است. بررسی آمارها نشان می‌دهد استان خراسان رضوی کمترین بارندگی را در سال آبی گذشته ثبت کرده و با خشکسالی بسیار شدید مواجه است.
بررسی آمار ذخایر سدهای کشور نشان می‌دهد درصد پرشدگی برخی از این سدها زیر 10 درصد است. آماری که نشان از وضعیت نامناسب وضعیت آبی کشور می‌دهد. احمد علوی، دبیر اندیشکده تدبیر آب ایران گفت: «از اوایل انقلاب و نهایتا دهه 70 وارد بحث بازتخصیص آب شده‌ایم. این مسئله موجب ایجاد فلاکت و ورشکستگی آبی شده است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به ۵ کشوری که بیشترین تاثیر را از پدیده گرد و غبار می‌پذیرند، اظهار کرد: در حال حاضر ۳.۲ میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند.
بررسی میانگین بارش کل کشور از ابتدای سال آبی جاری تا انتهای خردادماه نشان می‌دهد از مجموع 31 استان کشور، 22 استان با کاهش بارش مواجه شدند. بنا بر گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، به دلیل افت بارش‌ها در نوار شمالی کشور، افت تولید محصولات کشاورزی و چالش تامین نیازهای این بخش محتمل است. در استان گلستان هم به دلیل حجم کم ذخایر سدها و عملا خشک شدن آنها، انتظار می‌رود شاهد وقوع تنش آب شرب باشیم.
عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گفت: «ایران از سال 1387 وارد تنش آب مزمن شده است. از سوی دیگر برخی حوضه‌های آبریز کشور در شرایط تنش آبی مطلق قرار دارند. کشور برای عبور از بحران به 10 سال ریاضت آب نیاز دارد»
