رتبه‌بندی 134 کشور جهان بر اساس شاخص رقابت‌پذیری استعدادهای جهانی در سال 2023 توسط دانشگاه اینسید (INSEAD) نشان می‌دهد که ایران در این رتبه‌بندی با کسب 28 امتیاز در جایگاه 116 قرار گرفته و یک پله پایین‌تر از نیاکاراگوئه و یک رتبه بالاتر از زیمباوه است.
علی خورسندی، دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «جنس مهاجرت ایرانی جنس انتخاب نیست، بلکه از جنس فرار است. امنیتی شدن زیست اجتماعی در ایران یکی از عوامل مهاجرت از ایران است. این یک عامل بسیار گریزاننده برای افراد است.»
برآورد 2017 بانک جهانی هزینه فرار مغزها را 50 میلیارد دلار در سال نشان می‌دهد این رقم بیش از دو برابر ارزش صادرات نفت ایران است که در سال 2019 کمتر از 20 میلیارد دلار بوده.
مقصود فراستخواه گفت: برآوردهای مختلف تعداد مهاجران ایرانی را از چهار و پنج میلیون نفر تا ۱۲ میلیون نفر هم محاسبه کرده‌اند. اما در کمترین مقدار یعنی پنج میلیون نفر هم، این مهاجران سرمایه فکری، انسانی، فرهنگی و نمادین ما هستند.
چند روز پیش وزیر بهداشت و درمان تلویحا مسئله مهاجرت پزشکان را انکار کرد و بدتر از آن گفت اگر هم چنین چیزی وجود داشته باشد، آن را با افزایش ظرفیت‌های پزشکی جبران خواهند کرد! این در حالی است که تمام نهادهای مسئول در کار سلامت به تأکید، ناکافی‌بودن امکانات آموزش پزشکی کشور را تأیید کرده‌اند.
رئیس سازمان نظام پزشکی ایران در نامه‌ای به قالیباف، رئیس مجلس خواستار افزایش دوبرابری حقوق دستیاران پزشکی شده است. در این نامه آمده که حق‌الزحمه 8 تا 12 میلیونی در کنار سایر دشواری‌ها، تدوام ورود به رشته‌های تخصصی و فوق‌تخصصی را غیرممکن ساخته است
عضو کمیسیون آموزش دیده بان شفافیت و عدالت گفت: شهریور امسال وزارت بهداشت بخشنامه‌ای خطاب به روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ابلاغ و در آن پذیرفته‌شدگان آزمون سراسری ۱۴۰۲ را مجبور به اخذ وثایقی با ارزش ملکی مشخص کرد.»
بررسی آمارها نشان می‌دهد که دولت فقط در سال 2019 میلادی، 2 هزار و 841 میلیارد تومان برای آموزش و سلامت مهاجران ایرانی با ویزای کاری و تحصیلی هزینه کرده است.
سالانه هزاران نفر از طریق کانال‌های مختلف تحصیلی، کاری و… از ایران مهاجرت می‌کنند. در سال‌های اخیر اما آمارها نشان از موج مهاجرت از کشور می‌دهد. تا جایی‌که رسول صادقی، جامعه‌شناس گفته فقط از یک روستا ۱۱۵ نفر به استرالیا مهاجرت کردند. ما در این پادکست قصد داریم تا با ابعاد مختلف مهاجرت ایرانیان بیشتر […]
روی دیگر مهاجرت داخلی، مهاجرت معکوس است که در سال‌های اخیر به جریان افتاده است. با تغییراتی که در اقتصاد ایجاد شده، روند مهاجرت معکوس به روستاها نیز تقویت شده است. به طوری‌که 14.6 درصد مهاجران از شهر به روستا رفته‌اند.
مهاجرت سرمایه انسانی لزوما با جابه‌جایی فیزیکی صورت نمی‌گیرد. برخی در کشور هستند، اما به صورت دورکاری برای کشورهای دیگر کار می‌کنند. وضعیتی که از آن به عنوان مهاجرت مجازی یاد می‌شود. رصدخانه مهاجرت ایران نوشته که این امر می‌تواند زنگ خطری برای کارفرمایان ایرانی در از دست دادن نیروی کار متخصصی باشد که مهاجر نیست، اما برای کارفرمای ایرانی هم کار نمی‌کند.
سعید معیدفر، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران گفت: «بنابراین اعتماد اجتماعی هم زوال پیدا کرده و جامعه به پایین‌ترین سطح نیازهای خود سقوط می‌کند. یعنی افراد دیگر فقط به دنبال رفع نیازهای زیستی خود مانند غذا را تامین کند.»
شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس گفت: «بیشتر مسئولان برای کاهش رشد جمعیت ایران به کاهش موالید استناد می‌کنند. در حالی‌که بحث مهاجرفرستی را در کشور داریم که روز‌به‌روز هم تشدید می‌شود. ما چقدر هزینه کنیم که تعداد تولدها را به اندازه کسانی که از ایران می‌روند، افزایش دهیم!»
تقی آزاد ارمکی، جامعه‌شناس گفت: «مهاجران می‌گویند، می‌رویم جایی که دیده شویم. درست هم می‌گویند. هر سفارت‌خانه‌ای بروید صف است. سفارت آلمان سه ساله وقت می‌دهد. برای این کشور آبروریزی نیست؟»
رسول صادقی، عضو هیأت علمی گروه جمعیت‌شناسی دانشگاه تهران گفت: «ایران رتبه اول را در هدررفت سرمایه انسانی دارد. در حالی‌که به لحاظ سرمایه انسانی در رتبه 12 جهانی قرار دارد.جریان مهاجرتی به مناطق روستایی کشور هم ورود و نفوذ کرده است. در استان ایلام روستایی را داریم که 115 نفر از جوانان آن به استرالیا رفته‌اند.»
علی صاحبی، مربی ارشد موسسه واقعیت درمانی گالسر گفت: «در حال حاضر هر فردی را می‌بینیم قصد مهاجرت دارد. کجا؟ هر جا که بشود. فقط می‌خواهند از اینجا بروند. به همین دلیل شرایط افراد بعد از مهاجرت متفاوت می‌شود. در فرآیند مهاجرت زنان موفق‌تر هستند؛ چون زودتر سازگار می‌شوند.»
