عربستان سعودی در سالهای اخیر با شتابی قابل توجه در مسیر تنوعبخشی به سبد انرژی و توسعه انرژیهای تجدیدپذیر گام برداشته است. در کنار پروژههای عظیم خورشیدی و بادی زمینی، اکنون فناوریهای نوآورانهتری مانند نیروگاههای خورشیدی شناور نیز در دستور کار قرار گرفتهاند؛ فناوریای که علاوه بر تولید برق پاک، به بهینهسازی مصرف آب و زمین نیز کمک میکند.
در سالهای اخیر، کشورها یکی پس از دیگری در مسیر توسعه انرژیهای تجدیدپذیر قدم گذاشتهاند، اما برخی کشورها سرعت و جسارت بیشتری در این مسیر نشان دادهاند. ازبکستان یکی از همین کشورهاست که با برنامههای بلندپروازانه و مشارکتهای بینالمللی، تلاش دارد جایگاه خود را در نقشه انرژی پاک جهان تثبیت کند.
دانشمندان دانشگاه کرنل آمریکا به روشی دست یافتهاند که میتواند تولید یکی از مهمترین مواد شیمیایی جهان را دگرگون کند؛ روشی که تنها با استفاده از نور خورشید، آب و اکسیژن هوا، پراکسید هیدروژن تولید میکند و میتواند عصر شیمی پاک و غیرمتمرکز را آغاز کند.
نیروگاه حرارتی خورشیدی «ایوانپا» در صحرای موهاوی کالیفرنیا، زمانی یکی از بلندپروازانهترین پروژههای انرژی پاک در جهان به شمار میرفت. تاسیساتی ۳۹۲ مگاواتی که با سرمایه ۲.۲ میلیارد دلاری و پشتوانه وام ۱.۶ میلیارد دلاری دولت آمریکا ساخته شد و قرار بود سالانه بیش از یک میلیون مگاواتساعت برق تولید کرده و انرژی مورد نیاز حدود ۱۴۰ هزار خانه را تامین کند.
بحرین با هدف کاهش شدید وابستگی به نفت و گاز و رسیدن به سهم ۲۰ درصدی انرژیهای تجدیدپذیر در سبد برق تا سال ۲۰۳۵، یکی از بزرگترین پروژههای خورشیدی تاریخ خود را به مرحله اجرایی نزدیک کرده است.
با سرعت گرفتن گذار جهانی به انرژیهای پاک، بازار انرژی خورشیدی یکی از پویاترین و سریعترین حوزههای رشد در اقتصاد جهانی شده است. ارزش بازار جهانی انرژی خورشیدی از ۰.۴ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۴ به ۱.۶ تریلیون دلار تا سال ۲۰۳۴ افزایش خواهد یافت؛ یعنی رشد چهاربرابری در کمتر از ۱۰ سال.
انتشار گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژیهای تجدیدپذیر (IRENA) نشان میدهد که ظرفیت جهانی انرژیهای تجدیدپذیر به رکورد ۵۸۲ گیگاوات رسیده است که ۴۵۲ گیگاوات آن متعلق به انرژی خورشیدی است؛ رقمی که جهان را یک گام دیگر به سمت تحقق هدف تعیینشده در COP28 دبی، یعنی سه برابر شدن ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ (معادل ۱۱.۲ تراوات)، نزدیک میکند. در این میان، امارات متحده عربی بهعنوان یکی از پیشگامان منطقهای و جهانی، نقش برجستهای در توسعه انرژی پاک ایفا کرده و با اجرای پروژههای گسترده خورشیدی، مسیر گذار انرژی را سرعت بخشیده است.
رئیس انجمن سازندگان و تامینکنندگان کالا و خدمات انرژیهای تجدیدپذیر عنوان کرد: بهرغم اهمیت مساله سرمایهگذاری برای تولید برق از انرژی خورشیدی، همچنان مشکلات تامین مالی وجود دارد. سوخت حرارتی هزینههای زیادی دارد و جریمههای زیستمحیطی و آلایندگی هوای بسیار سنگینی در دنیا در این مورد مطرح شده است. با این حال، باز هم مشاهده میشود که در کشور تخصیص ارز برای خرید پنل، اینورتر و تجهیزات تجدیدپذیر با مشکل مواجه است.
عربستان سعودی اکنون در حال ساختن یک آینده متفاوت است. در پشت صحنه و با سرعتی خیرهکننده، این کشور نفتی بزرگترین مزارع خورشیدی جهان را در دل بیابانهایش راهاندازی میکند و با سرمایهگذاریهای میلیارد دلاری، به سمت تامین نیمی از برق خود از انرژی پاک حرکت میکند. تحولی شگفتانگیز که درست زمانی رخ میدهد که برخی کشورهای غربی از توسعه انرژیهای تجدیدپذیر فاصله میگیرند.
مدیرعامل منطقه آزاد قشم گفت: مجوزهای لازم صادرشده که در قالب آن ظرفیت استخراج رمز ارز وجود دارد و با سرمایهگذاری بخش خصوصی داخلی و خارجی دو مزرعه تولید برق خورشیدی در حال راهاندازی است.
در آستانه دههای سرنوشتساز، جهان در حال ترک سوختهای فسیلی و ورود به عصر انرژی پاک است. گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی (IEA) نشان میدهد که رشد بیسابقه انرژیهای تجدیدپذیر دیگر یک انتخاب بلکه یک ضرورت اقتصادی، فناورانه و زیستمحیطی شده است.
رئیس اتحادیه انجمنهای علمی انرژی ایران گفت: تنها با اصلاح سیاستها، بهرهگیری از فناوریهای موجود، تشویق بخش خصوصی و همکاری منطقهای میتوان بحران موجود در حوزه انرژی بخصوص آب و برق را کنترل کرد.
عربستان سعودی در مسیر تحقق برنامه انرژی پاک خود، یک گام بزرگ دیگر برداشت. شرکت بینالمللی توتالانرژیز با مشارکت شرکت AlJomaih Energy & Water، توسعه بزرگترین پروژه خورشیدی سال جاری عربستان را آغاز کرده است.
مصر، جایی که اهرام ۴۵۰۰ ساله هنوز ایستادهاند، حالا با افتتاح «موزه بزرگ مصر» (GEM) یک شاهکار دیگر آفریده: بزرگترین موزه یک تمدن در جهان که ۱۰۰ هزار اثر باستانی را در خود جای داده و ۱۰۰ درصد انرژیاش را از خورشید میگیرد.
در دل تحولات چشمانداز ۲۰۳۰ عربستان سعودی، جایی که خورشید جنوب این کشور به منبع بیپایان انرژی پاک تبدیل میشود، شرکت اماراتی مصدر با بردن دو پروژه غولپیکر خورشیدی به ظرفیت ۲ گیگاوات در نجران و الدرب، موجی از امید را در مسیر کربنزدایی خاورمیانه برانگیخت. این پیروزی نه تنها وابستگی به نفت را به چالش میکشد، بلکه نمادی از همکاری برادرانه امارات و عربستان برای آیندهای سبزتر است. جایی که هر پرتو خورشید، گام دیگری به سوی پایداری است.
