در حالی تشکیل وزارت بازرگانی یکی از دغدغه‌های اصلی دولت و مجلس کنونی است که احتمالاً به‌زودی تفکیک آن از وزارت صنایع و معادن عملی شود. شنیده‌ها حاکی از آن است که تمام این تلاش‌ها که به لیدری رؤسای دولت و مجلس از این جهت است که ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف درصدد پیشکش وزارتخانه‌ای به علیرضا پیمان‌پاک هستند.
بسیاری از نمایندگان مخالف تشکیل وزارت بازرگانی، تصویب لایحه آن را با توجه به اینکه تعداد آرای موافق به دوسوم نرسیده، در تضاد با برنامه ششم توسعه می‌دانند. موضوعی که رضا تقی‌پور، عضو کمیسیون صنایع مجلس، هم به آن تأکید دارد.
در حالی که نمایندگان مجلس یازدهم در زمان فعالیت دولت دوازدهم با تشکیل وزارت بازرگانی بارها مخالفت کردند، اما اکنون با دو فوریت این لایحه موافقت کرده‌اند. علی‌اکبر علیزاده‌برمی، از نمایندگان مخالف تفکیک وزارت صمت، معتقد است که این برخورد سلیقه‌ای، هزینه‌ای حداقل 5000 میلیارد تومانی به اقتصاد ایران تحمیل می‌کند.
لایحه تشکیل وزارت بازرگانی بیش از چهار سال است که در راهروهای مجلس بالا و پایین می‌شود. درنهایت اواخر ماه گذشته نیز نمایندگان مجلس با کلیات لایحه دو فوریتی تشکیل وزارت بازرگانی موافقت کردند. حال مهرداد ویس‌کرمی، نماینده مجلس، می‌گوید که اگر حمایت شخص رئیس مجلس پشت این لایحه نبود، نمایندگان آن را رد می‌کردند.
نمایندگان مجلس روز یکشنبه با کلیات لایحه تشکیل وزارت بازرگانی و تفکیک آن از صنایع و معادن موافقت کردند. حال موافقان و مخالفان این لایحه چه نظری در این باره دارند؟
محمد حسینی، معاون پارلمانی دولت سیزدهم، امروز از تصویب لایحه تشکیل وزارت بازرگانی در کمیسیون صنایع مجلس خبر داد. به نظر می‌رسد مجلس و دولت بر سر تشکیل این وزارتخانه به توافق رسیده‌اند؛ در حالی که بسیاری از کارشناسان نسبت به جنگ تاریخی این وزارتخانه با تولیدکنندگان هشدار می‌دهند.
در شرایطی که بازار متلاطم است و دو وزارتخانه صمت و کشاورزی که مسئول تنظیم بازار هستند بدون وزیر و با سرپرست اداره می‌شوند، دولت منتظر فرآیند تشکیل وزارت بازرگانی و تصویب آن توسط مجلس است تا به وسیله آن بازار تنظیم شود.
لایحه تشکیل وزارت بازرگانی با قید دو فوریت امروز در مجلس بررسی می‌شود. یکی از نکاتی که مخالفان این لایحه به آن تأکید دارند، به بار مالی تشکیل وزارتخانه جدید مربوط می‌شود. تا جایی که برخی نمایندگان هزینه اولیه اجرای این تصمیم را تا 7000 میلیارد تومان تخمین می‌زنند. با این حال دولت بار مالی فربه‌کردن خود را پذیرفته است.
وزارت بازرگانی که حدود یک دهه پیش در وزارت صنایع و معادن ادغام شد، حالا قرار است بار دیگر مسیر جدایی را در پیش بگیرد. چنانکه قرار است فردا نمایندگان مجلس در بهارستان به بررسی این موضوع بپردازند. مخالفان تفکیک وزارت صمت معتقدند که این لایحه صرفاً به فربه‌شدن دولت می‌انجامد و آن را اقدامی در راستای انحراف افکار عمومی می‌دانند.
«زمین‌گیرشدن تولید و زیان سنگین تولیدکنندگان»؛ این اصلی‌ترین دلیل مخالفان تفکیک وزارت صمت و تشکیل وزارت بازرگانی است. با این حال گویا دولت و مجلس عزم خود را برای عریض و طویل‌کردن سازمان‌ها و پاک‌کردن صورت مسئله جزم است.
لایحه تشکیل وزارت بازرگانی فردا با دو فوریت در مجلس بررسی می‌شود. در همین زمینه مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در اظهار نظر کارشناسی خود اعلام کرد که وزارت بازرگانی منجر به کنترل قیمت‌ها نمی‌شود. همچنین نمایندگان مخالف این لایحه، تشکیل وزارتخانه جدید را به معنای رهاسازی بازار به حال خود می‌دانند.
سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، امروز از ارسال لایحه تشکیل وزارت بازرگانی به مجلس و چراغ سبز نمایندگان به آن خبر داد. این در حالی است که همین نمایندگان در زمان فعالیت دولت حسن روحانی استاندارد دیگری داشتند و قویاً در مقابل تشکیل وزارتخانه‌ای جدید ایستادند.
باز هم استیضاح، باز هم موضوع تفکیک بخش تولید و بازرگانی از صنایع و معادن. گویا تشکیل وزارتخانه جدید آخرین راهکار ابقای رضا فاطمی‌امین، وزیر صمت، در کابینه ابراهیم رئیسی است. مهدی طغیانی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، معتقد است که بازارهای ایران با تشکیل یک نهاد جدید به ثبات و آرامش نمی‌رسند.
در حالی که صنایع کشور حال و روز چندان مساعدی ندارند و وزیر صمت پنج روز دیگر باید در جلسه استیضاح خود حاضر شود، دولت لایحه تشکیل سازمان بازرگانی و تفکیک بخش تجارت از صنایع و معادن را در دستور کار قرار داده است. موضوعی که به اعتقاد مهدی عسگری، عضو کمیسیون صنایع مجلس، منجر به افزایش بی‌نظمی‌ها و نابه‌سامانی‌های اقتصادی می‌شود.
علی بهادری‌جهرمی، سخنگوی دولت، هفته گذشته از تصویب طرح تشکیل سازمان بازرگانی به جای طرح تفکیک وزارت صمت در هیات دولت خبر داد. اما از آن‌جایی که لازم است تشکیل این سازمان مورد موافقت مجلس قرار گیرد، باید منتظر ماند و دید که طرح این طرح به کجا می‌رسد؟
به‌رغم مخالفت مجلس با تفکیک وزارت صمت، دولت دوباره به دنبال ایجاد سازمان بازرگانی است. موضوعی که به اعتقاد کارشناسان نمی‌تواند زمینه‌ساز حل شدن مشکل تولید و تجارت شود. اما با این حال باید منتظر ماند و دید که مجلس این طرح را جایگزین طرح تفکیک وزارت صمت می‌کند یا خیر؟
هیات رئیسه مجلس در جلسه علنی روز چهارشنبه طرح استیضاح سیدرضا فاطمی امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت، را اعلام وصول کرد. آیا فاطمی‌امین دومین وزیر خروجی دولت می‌شود؟ در صورت خروج او چه کسی بیشترین شانس را برای جانشینی‌اش دارد؟
در حالی کمیسیون صنایع و معادن از مخالفت خود برای تفکیک وزارت صمت خبر داد که مهلت دولت نیز برای تعیین و تکلیف این طرح تمام شده و ممکن است که مجددا استیضاح رضا فاطمی‌امین در دستور کار مجلس قرار بگیرد.
در حالی طرح تشکیل وزارت بازرگانی دوباره در دستور کار دولت قرار دارد که نمایندگان مخالف تفکیک وزارت صمت ریشه مشکلات این وزارتخانه را مدیریتی می‌دانند. در این زمینه برخی از نمایندگان پیشنهاد می‌دهند که دولت به جای وزارتخانه، ادارات استانی را تفکیک کند.
