شاخص سازمان ملل درباره وضعیت آبی، تصویر مناسبی از امنیت آبی در کشور نشان نمیدهد. بنا بر این شاخص، وضعیت بحرانی شدید برای ایران برقرار است. مرکز پژوهشهای مجلس هم در این مورد نوشت که بحران آب در ایران تنها ناشی از تغییرات اقلیمی نیست، بلکه سوءمدیریت هم در این بحران دخیل است. اگر هدف خودکفایی، تولید محصولات غذایی مورد نیاز جمعیت ایران باشد، با الگوی فعلی، منابع آب کافی برای آن نداریم.
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی میگوید: «پیشبینی میشود که بارندگی در پاییز و زمستان امسال نرمال یا فراتر از نرمال باشد، اما باز هم این بارندگی کمبود شدید آب در ایران را جبران نمیکند. استخراج بسیار از منابع آب زیرزمینی در دهههای گذشته باعث شده است که بسیاری از دشتهای کشور به شرایط بسیار حاد برسند.»
صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) اعلام کرد: بیش از ۴۳ میلیون کودک بین سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۱ میلادی به دلیل رویدادهای شدید ناشی از تغییرات اقلیمی و آب و هوایی آواره شدند.
شرق ایران بیش از سایر مناطق با بحران آب و خشکسالی دست و پنجه نرم میکنند. از یک سوی کاهش بارندگی و از سوی دیگر حقآبه هیرمند که در بند هزاران اما و اگر است. بررسی آمارها نشان میدهد استان خراسان رضوی کمترین بارندگی را در سال آبی گذشته ثبت کرده و با خشکسالی بسیار شدید مواجه است.
بررسی آمار ذخایر سدهای کشور نشان میدهد درصد پرشدگی برخی از این سدها زیر 10 درصد است. آماری که نشان از وضعیت نامناسب وضعیت آبی کشور میدهد. احمد علوی، دبیر اندیشکده تدبیر آب ایران گفت: «از اوایل انقلاب و نهایتا دهه 70 وارد بحث بازتخصیص آب شدهایم. این مسئله موجب ایجاد فلاکت و ورشکستگی آبی شده است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ضمن اشاره به ۵ کشوری که بیشترین تاثیر را از پدیده گرد و غبار میپذیرند، اظهار کرد: در حال حاضر ۳.۲ میلیارد نفر در جهان با مشکل کمبود آب مواجه هستند.
بررسی میانگین بارش کل کشور از ابتدای سال آبی جاری تا انتهای خردادماه نشان میدهد از مجموع 31 استان کشور، 22 استان با کاهش بارش مواجه شدند. بنا بر گزارش مرکز پژوهشهای مجلس، به دلیل افت بارشها در نوار شمالی کشور، افت تولید محصولات کشاورزی و چالش تامین نیازهای این بخش محتمل است. در استان گلستان هم به دلیل حجم کم ذخایر سدها و عملا خشک شدن آنها، انتظار میرود شاهد وقوع تنش آب شرب باشیم.
عباس کشاورز، معاون پژوهشی مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران گفت: «ایران از سال 1387 وارد تنش آب مزمن شده است. از سوی دیگر برخی حوضههای آبریز کشور در شرایط تنش آبی مطلق قرار دارند. کشور برای عبور از بحران به 10 سال ریاضت آب نیاز دارد»
آب یک کالای خصوصی است، یعنی باید مشمول قواعد و مقررات کالاهای خصوصی و بازار شود. اما چرا آب در ایران توسط دولت و به صورت یک کالای شبهعمومی عرضه میشود؟
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه بزرگ آب شور جهان است. این دریاچه در شمال غربی ایران قرار دارد. حجم دریاچه ارومیه در سالهای اخیر به شدت کاهش یافته است و در حال حاضر به اندازه یک دهم اندازه سابق خود رسیده است. در این گزارش دلایل خشک شدن این دریاچه و حجم آب در سالهای اخیر را بررسی میکنیم.
خشک شدن رودخانههای آمریکا یک نگرانی جدی است که میتواند پیامدهای زیستمحیطی و اقتصادی گستردهای داشته باشد. خشکسالی، تغییر اقلیم و تقاضای رو به رشد آب برای کشاورزی، صنعت و مصارف خانگی همگی عواملی هستند که به خشک شدن رودخانههای آمریکا کمک میکنند.کدام رودخانههای آمریکا در حال خشک شدن هستند؟
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی هشدار داد که با تداوم سیاستهای بخش آب به صورت فعلی، ابعاد تازهتری از بحران آب در آینده آشکار خواهد شد؛ از جمله میتوان به تهدید منابع آبی، غذایی و تحتالشعاع قرار گرفتن امنیت ملی اشاره کرد.
بحران خشکسالی و بیآبی در کشور از سال 1370 تاکنون ادامه داشته و به 30 سال رسیده است. با کاهش میانگین بارش در کشور در سالهای اخیر، خشکسالی بسیاری از استانهای کشور را درگیر کرده است.
بر اساس اعلام سازمان هواشناسی شاخص بارش، تبخیر و تعرق استاندارد شده موسوم به SPEI در دوره ۱۰ ساله نشان میدهد که مساحت زیادی از تمام استانهای کشور درگیر درجات مختلف خشکسالی است.
با وجود آنکه طی روزهای ۱۷ تا ۱۸ خرداد، ایستگاه هواشناسی میگون با ۳۷.۵ میلیمتر بارش بیشترین میزان بارندگی را ثبت کرد اما دادههای آماری، استان تهران را چهارمین استان درگیر خشکسالی معرفی میکند.
کسری آبخوانهای کشور در سال گذشته حدود 143 میلیارد مترمکعب بود. از 609 محدوده مطالعاتی آبخوان، 410 محدوده وارد وضعیت ممنوعه و ممنوعه بحرانی شدهاند. با مرگ آبخوانها نیز باید منتظر افزایش نرخ فرونشست زمین باشیم. وضعیتی که نشان از ادامهدار بودن بحران آب در ایران میدهد.
خشکسالی عاملی است که می تواند هر نقطه از جهان را به بحران فرو ببرد. در ادامه میخواهیم بررسی کنیم که آیا خشکسالی تهدیدی برای انرژی بادی دریای شمال است؟
در روزهای اخیر عباسعلی نوبخت، معاون وزیر جهاد کشاورزی گفت که با حکمرانی درست آب و با در نظر گرفته بارندگی سالانه میتوانیم آب مورد نیاز 2 میلیارد نفر را تامین کنیم. این گزارش به راستیآزمایی این ادعای جدید در دولت رئیسی میپردازد.
بحران آب در اسپانیا ابعاد پیچیدهای یافته است. این کشور با بزرگترین خشکسالی 50 سال اخیر خود مواجه است و بعید نیست دسترسی به آب در برخی از شهرهای آن همزمان با کاهش باران، محدود شود.