بازار سرمایه ایران این روزها تحت تاثیر تحولات اقتصادی و بین‌المللی قرار دارد و تصمیمات مربوط به FATF و قوانین CFT می‌تواند نقش مهمی در کاهش محدودیت‌ها و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی داشته باشد. احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تشریح آثار ابلاغ CFT و تعامل ایران با استانداردهای FATF پرداخته است. او در این باره گفته است:«پایبندی به قوانین ضدپولشویی و استانداردهای بین‌المللی، اعتماد سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را افزایش داده و زمینه رونق بازار بورس را فراهم می‌کند.»
در حالی‌که شاخص‌های بورسی پس از ماه‌ها نوسان، مدتی است رشدی ملایم را تجربه می‌کنند، نگرانی از توقف یا تداوم این مسیر میان فعالان بازار بالا گرفته است. برخی از تحلیلگران، همچنان بورس را نسبت به سایر بازارهای موازی دارای مزیت می‌دانند، اما عده‌ای دیگر هشدار می‌دهند که بدون ثبات در متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی، این رشد نمی‌تواند پایدار بماند. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با تاکید بر اینکه بورس از منظر بازدهی و پتانسیل رشد، همچنان بر سایر بازارهای موازی برتری دارد، گفت: «با وجود برخی نگرانی‌ها درباره رشد اخیر شاخص کل، هنوز نمی‌توان از جهش یا حباب در بازار سخن گفت.» او معتقد است شاخص کل در نقطه‌ای تعادلی قرار دارد و در صورت ثبات متغیرهای اقتصادی و سیاسی، می‌توان تا پایان سال انتظار بازدهی حداقل 25 درصدی را از بورس داشت.
شاخص کل بورس تهران با جهشی چشمگیر از مرز سه میلیون واحد عبور کرده و بار دیگر بازار سرمایه را در کانون توجهات قرار داده است. اما آیا این صعود، نشانه‌ای از تقویت بنیادی بازار است یا تنها موجی تورمی در پی نوسانات ارزی؟ برزو حق‌شناس، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز رشد اخیر بورس را تا حدی تورمی و ناشی از افت ارزش دلاری بازار می‌داند، اما معتقد است عوامل بنیادی مانند افزایش قیمت دلار و پیشرفت توافقات می‌توانند این رشد را به مسیری پایدار هدایت کنند.
رئیس سازمان بورس، در روزهای گذشته خوش‌بینانه پیش‌بینی کرده است که بازار سرمایه در 6 ماهه دوم امسال نسبت به نیمه اول، عملکرد بهتری داشته باشد. او رشد شاخص‌ها و بهبود شرایط بازار را به اصلاحات مدیریتی، شفافیت بیشتر شرکت‌ها و حمایت از صنایع کوچک و متوسط نسبت داده است. بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز به تحلیل وضعیت کنونی بورس و چشم‌انداز آن پرداخت. او با اشاره به ریزش‌های اخیر بازار سهام، عوامل بنیادی و اقتصادی موثر بر رشد بورس طی ماه‌های آینده را بررسی کرد و معتقد است که بازار سرمایه پتانسیل رشد قابل توجهی دارد.
تحرکات همزمان بازارهای دارایی متاثر از بازگشت تحریم‌های بین‌المللی، استراتژی معامله‌گران را دستخوش تغییرات جدی کرده است. در روزهای اخیر سناریوی بازگشت رونق به بورس تهران مجددا مورد توجه قرار گرفته است؛ رشدی که از شنبه آغاز شد، در روز یکشنبه ادامه یافت و به هت‌تریک ۲درصدی در معاملات دیروز انجامید. به اعتقاد تحلیلگران، پرواز دلار آزاد تا محدوده ۱۱۱هزار تومان، ادامه رشد فعلی بورس را امکان‌پذیر ساخت.
بورس طی 6 ماهه نخست سال 1404 با فشارهای بیرونی و سیاست‌های ارزی نوسانی روبه‌رو شد و بازار ارز نیز متاثر از فعال‌سازی مکانیسم ماشه و تنش‌های بین‌المللی، روندی افزایشی را تجربه کرد. فردین آقابزرگی، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز معتقد است با وجود سایه ابهامات سیاسی و اقتصادی، شاخص کل بورس اصلاح خود را پشت سر گذاشته و انتظار ریزش شدید وجود ندارد.
صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند که بورس و بازار سرمایه دماسنج اقتصاد و آیینه پویایی فعالیت‌های اقتصادی کشور است. فضایی که با ایجاد بستر تامین مالی می‌تواند پشتوانه‌ای مهم و مستحکم برای بخش‌های تولید و تجارت کشور باشد. میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز تاکید کرد: «بازار سرمایه به عنوان یک منبع مهم تأمین مالی، می‌تواند نقش بسزایی در حمایت از تولید و ایجاد اشتغال ایفا کند.»
بورس ایران این روزها تحت فشارهای چندگانه‌ای قرار دارد که ارزش آن را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. افت ارزش بازار از ۴۳۰ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۴ به حدود ۸۵ میلیارد دلار در هفته جاری، نشان می‌دهد که دستکاری نرخ‌ها، قیمت‌گذاری دستوری و اختلاف میان دلار رسمی و آزاد، اعتماد سرمایه‌گذاران را کاهش داده و چشم‌انداز بورس را مبهم کرده است. در چنین شرایطی، فعال شدن مکانیسم ماشه می‌تواند با ایجاد نگرانی‌های جدید، فشار روانی بر سرمایه‌گذاران وارد کند و روند بازار را تحت تاثیر قرار دهد. همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به افت ارزش بازار در سال‌های اخیر به تجارت‌نیوز گفت: «ادامه دستکاری‌ها و قیمت‌گذاری دستوری، کاهش بیشتر ارزش بورس را در پی خواهد داشت.»
با گذشت دو ماه از جنگ ایران و اسرائیل، بورس ایران همچنان تحت فشار خروج نقدینگی قرار دارد و حتی از سرگیری مذاکرات با اروپا نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند. ابهام در آینده اقتصادی، فعالان بازار را به رفتار محتاطانه و نگهداری سرمایه در گزینه‌های کم‌ریسک واداشته است. مهدی سوری، تحلیلگر ارشد بازار سرمایه، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «بازار سرمایه ایران بیش از هر چیز تحت تاثیر تنش‌های سیاسی، فشارهای اقتصادی و سیاست‌های ضدتولید قرار دارد. بی‌اعتمادی فعالان بازار نسبت به حمایت دولت باعث شده منابع خود را به گزینه‌های کم‌ریسک‌تر منتقل کنند.»
شاخص کل بورس تهران در ۵۵ روز معاملاتی اخیر حدود ۳۰ درصد ریزش داشته و از سطح سه میلیون و ۲۵۲ هزار واحد به محدوده دو میلیون و ۴۰۰ هزار واحد سقوط کرده است. در این مدت، رکوردشکنی صف‌های فروش، ابهام در مذاکرات سیاسی، بحران انرژی و هجوم نقدینگی به صندوق‌های طلا، فضای بی‌اعتمادی و رکود را در تالار شیشه‌ای تشدید کرده و مانع شکل‌گیری موج پایدار صعودی شده است.
سهام عدالت دوباره به بحث داغ فعالان بازار سرمایه تبدیل شده است. در حالی که هفته گذشته زهره عالی‌پور، رئیس سازمان خصوصی‌سازی از احتمال آزادسازی مجدد سهام عدالت ظرف دو تا سه ماه آینده خبر داده بود، روز گذشته دستیار ویژه رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت اعلام کرد که نه تنها آزادسازی از منظر حقوقی موضوعیت ندارد بلکه تا زمانی که مجامع تمامی شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت برگزار نشود و وضعیت بازار سرمایه نیز به ثبات نرسد، خبری از شروع دوباره معاملات سهام عدالت نخواهد بود! با این حال اما اظهارات عالی‌پور از میانه هفته گذشته معامله‌گران بازار سرمایه را نگران کرد و بر شدت خروج پول از بورس افزود. در همین حال با توجه به اینکه پیشتر نیز وزیر اقتصاد گفته بود رئیس‌جمهوری در هفته دولت خبر تازه‌ای از سهام عدالت اعلام خواهد کرد، به نظر می‌رسد این مناقشه میان دولت و شورای عالی بورس بر سر ازسرگیری معاملات سهام عدالت همچنان ادامه داشته باشد. احسان رضاپور، کارشناس بازار سرمایه در بررسی این مناقشه جدید به تجارت‌نیوز گفت: «آزادسازی معاملات سهام عدالت در شرایط فعلی می‌تواند فشار فروش گسترده و خروج نقدینگی از بازار سرمایه را افزایش دهد.»
مالیات بر سوداگری در بازارها، تلاشی است برای مهار نوسان‌گیری‌های کوتاه‌مدت و بازگرداندن تمرکز بازار به سرمایه‌گذاری‌های پایدار. این قانون با هدف کاهش معاملات کوتاه‌مدت و سفته‌بازی، تلاش می‌کند تا فضای سرمایه‌گذاری را به سمت فعالیت‌های مولد و بلندمدت هدایت کند. فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه، در واکنش به ابلاغ قانون «مالیات بر سوداگری» به تجارت‌نیوز گفت: «این قانون می‌تواند با ایجاد انضباط مالی، بازارهای مولد مانند بورس را تقویت و فعالیت‌های سوداگرانه در بخش‌هایی چون مسکن، ارز، طلا و خودرو را مهار کند.»
پس از جنگ ۱۲ روزه، مداخلات دولت و بانک مرکزی با تزریق نقدینگی و ابزارهای حمایتی، مانع تشدید روند نزولی بورس شد؛ اما اظهارات اخیر رئیس سازمان بورس درباره بی‌نیازی از حمایت‌های بیشتر، این پرسش را به وجود آورده که آیا ثبات کنونی پایدار است یا خروج نهادهای حاکمیتی می‌تواند بازار را با شوک‌های جدید مواجه کند؟ علی رئوفی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز، با انتقاد از سخنان اخیر رئیس سازمان بورس اظهار کرد: «وقتی مسئولان به جای آرامش بخشیدن به بازار، با اظهارات نسنجیده سیگنال‌های منفی می‌دهند، نتیجه‌ای جز تشدید بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران ندارد.»
فصل مجامع بورسی و انتشار گزارش‌های مالی، یکی از دوره‌های حساس و تاثیرگذار در بازار سرمایه ایران است. در این بازه، سهامداران با بررسی عملکرد شرکت‌ها و تصمیمات مرتبط با تقسیم سود، مسیر آینده بورس و سرمایه را رقم می‌زنند. اما شرایط فعلی بورس چگونه است و پس از اتمام فصل مجامع، بازار چه روندی را تجربه می‌کند؟ آرش شهریاری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: «در شرایطی که التهاب بازار پس از مجامع به اوج خود رسیده، حتی تقسیم سودهای بالا توسط برخی شرکت‌ها نیز نتوانسته اعتماد سرمایه‌گذاران را بازگرداند.» او معتقد است، احتمالا بازار سهام در کوتاه‌مدت شاهد خروج پول سنگین خواهد بود.
طی روزهای گذشته، عرضه اوراق همیار به‌عنوان ابزاری برای بیمه سهام، نقش مؤثری در حفظ سرمایه‌گذاران و کاهش نوسانات بورس داشته است. این اوراق با ایجاد اطمینان و حمایت از سهامداران، به توسعه بازار و افزایش نقدشوندگی کمک کرده‌اند. محمد غفوری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز با اشاره به خروج سنگین نقدینگی و ثبت سفارش‌های حمایتی صندوق‌ها، تاکید کرد: «بازار پس از اصلاحات اخیر به سطوح معقول‌تری رسیده، اما برای رشد پایدار نیازمند ورود نقدینگی جدید و اصلاحات ساختاری است.»
شاخص کل بورس ۲۱ تیرماه با جهش 40 هزار واحدی و همراهی سیاست‌های حمایتی، نشانه‌هایی از بازگشت رونق را به نمایش گذاشت. اما آیا این رشد آغازی پایدار در مسیر صعودی است یا موجی زودگذر؟ بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: «بازار سرمایه در شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری به حمایت‌های عملی و شفاف‌سازی نیاز دارد. اگرچه صندوق تثبیت و صندوق‌های اهرمی گام‌های مثبتی برداشته‌اند، اما تا رفع ابهامات سیاسی و روانی، این حمایت‌ها باید با قوت ادامه یابد.»
پس از پایان جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی و بازگشایی بورس تهران، بازار سرمایه با شوک قوی مواجه شد و شاخص کل با ریزش گسترده و صف‌های فروش سنگین همراه بود. با این حال از روز دوشنبه، برخی خریداران حقیقی به سمت تقاضا اضافه شده و از موج فروش کاسته‌اند. امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه با بررسی رفتار بازار در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: «نزدیک شدن به فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها می‌تواند محرک سنتی برای ورود سرمایه‌گذاران خرد به بازار باشد.»
بازار سرمایه ایران به دلیل وابستگی عمیق به سیاست‌های دولتی و تحولات بین‌المللی، با هر رویداد سیاسی دچار نوسانات چشمگیر می‌شود. این حساسیت ریشه در ساختار اقتصادی متمرکز و تأثیرپذیری شدید از تصمیمات سیاسی دارد. در همین راستا، مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز اظهار کرد: «تصمیمات سیاسی ناگهانی که سودآوری صنایع را هدف قرار می‌دهند، سرمایه‌گذاران را از بازار سرمایه فراری می‌دهند و انگیزه تولید را نابود می‌کنند.»
