به گزارش تجارت نیوز، بررسی داده‌های بورس نشان می‌دهد که سیاست‌های انبساطی بانک مرکزی و افزایش نقدشوندگی در روزهای پس از جنگ، نقش بسزایی در کاهش فشار فروش داشت. این اقدامات، همراه با تمهیداتی مانند تسهیل مقررات معاملاتی و حمایت از صندوق‌های سرمایه‌گذاری، در کوتاه‌مدت از یک بحران عمیق‌تر جلوگیری کرد. با این حال، اظهارات حجت‌الله صیدی، رئیس سازمان بورس مبنی بر خوداتکایی بازار سرمایه را باید با احتیاط تحلیل کرد.
از منظر کلان، وابستگی بورس به نقدینگی تزریقی دولت و بانک مرکزی، یک راه‌حل ساختاری نیست. بازار سرمایه ایران همچنان با چالش‌های بنیادینی مانند ضعف در مکانیزم‌های قیمت‌گذاری، نوسانات نرخ ارز، و ریسک‌های ژئوپلیتیک دست به گریبان است. تجربه تاریخی نیز نشان داده که قطع ناگهانی حمایت‌ها در شرایطی که زیرساخت‌های نظارتی و شفافیت اطلاعاتی تقویت نشده، می‌تواند به بازگشت نوسانات منجر شود.
به نظر می‌رسد ادعای بی‌نیازی از حمایت، بیشتر جنبه روانی و سیگنالی داشته باشد تا واقعیت. اگرچه کاهش تدریجی مداخلات دولت در بلندمدت ضروری است، اما این انتقال باید همراه با اصلاحات ساختاری، تقویت بازار اولیه، و جذب سرمایه‌های پایدار باشد. در غیر این صورت، هر شوک بیرونی می‌تواند بار دیگر بورس را در معرض تلاطم قرار دهد.
مداخله دولت در بازار سرمایه فقط در شرایط بحرانی توجیه دارد
علی رئوفی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز گفت: «در شرایط عادی، نهادهای حکومتی مانند بانک مرکزی یا سازمان‌های نظارتی نیازی به مداخله مستقیم در بازار ندارند. این قاعده تا زمانی پابرجاست که ما با پدیده “شکست بازار” یا بحران‌های غیرمترقبه مانند جنگ و بلایای طبیعی مواجه نشده باشیم.»
وی افزود: «در مواقع بحرانی، دولت‌ها برای جلوگیری از فروپاشی نهادهای مالی وارد عمل می‌شوند؛ چه بانک باشد، چه بورس. اما این حمایت باید محدود به دوره بحران باشد و پس از آن بازار باید به تعادل طبیعی خود بازگردد.»
تصمیمات اشتباه سازمان بورس، بحران صندوق‌های اهرمی را تشدید کرد
رئوفی بیان کرد: «متاسفانه حتی قبل از جنگ اخیر نیز شاهد مداخلات نامناسب و تصمیمات اشتباه در بازار سرمایه بودیم. سازمان بورس به جای حمایت از صندوق‌های اهرمی، به مقابله با آنها پرداخت و این موضوع اعتبار این صندوق‌ها را کاهش داد.»
او توضیح داد: «همین امروز می‌بینید که صندوق‌های اهرمی با افت ۱۶ درصدی مواجه شده‌اند و کلیت بازار همچنان در روند نزولی قرار دارد. این اتفاق به دلیل کاهش اعتبار صندوق‌های اهرمی از سوی سازمان بورس بود که پیش از جنگ آغاز شد و اکنون آثار منفی آن آشکار شده است.»
این کارشناس بازار سرمایه افزود: «اخیرا بخشنامه‌ای صادر شد که ضرر اعتبار صندوق‌های اهرمی را تا ۷۰ درصد افزایش داد، اما این اقدام دیگر چندان تاثیرگذار نیست. ترس و خروج سرمایه از صندوق‌ها آنقدر زیاد است که این سیاست‌ها نمی‌تواند بازار را نجات دهد.»
مسئولان از انتظارات بازار سرمایه آگاه نیستند
این کارشناس بازار سرمایه هشدار داد: «صحبت‌های مسئولان نشان می‌دهد که آنها تاثیر انتظارات سرمایه‌گذاران بر بازار را درک نکرده‌اند. وقتی اعلام می‌کنند که “نیازی به حمایت نیست”، بازار این سیگنال را منفی تفسیر می‌کند و روند نزولی تشدید می‌شود.»
رئوفی تاکید کرد: «جهت بازار به شدت تحت تاثیر انتظارات معامله‌گران است. اگر مسئولان این موضوع را می‌فهمیدند، هرگز چنین اظهاراتی نمی‌کردند. همین مصاحبه‌ها نشان می‌دهد که آنها نمی‌دانند چگونه باید انتظارات را مدیریت کنند.»
بازار سرمایه به اصلاح مقررات و مدیریت روانی نیاز فوری دارد
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: «بازار بیش از تزریق نقدینگی، به قوانین شفاف و مدیریت هوشمندانه انتظارات نیاز دارد. اگر در روزهای اول پس از بحران، با تحلیلگران و فعالان بازار گفت‌وگو می‌شد و سیاست‌های اشتباه قبلی اصلاح می‌شد، امروز شاهد این آشفتگی نبودیم.»
گزارش‌های بیشتر را در صفحه بازار سرمایه بخوانید.
