در حالی که بحران آبوهوا و موجهای گرمای بیسابقه زندگی میلیونها نفر را در آمریکا تهدید میکند، شهر نیویورک با بحرانی دیگر نیز دستوپنجه نرم میکند: خاموشیهای گسترده ناشی از ناتوانی مردم در پرداخت قبوض برق.
صنعت نیروگاهی بهعنوان یکی از ارکان اساسی تامین انرژی کشور، نقش حیاتی در اقتصاد و بازار سرمایه ایفا میکند. با این حال، عدم شفافیت در نرخ گذاری برق و تاخیر در اجرای مصوبات تنظیم بازار برق، منجر به ایجاد ناترازی انرژی و افزایش ریسک سرمایهگذاری در این بخش شده است. نامه اخیر رئیس سازمان بورس به وزیر نیرو، بازتابی از این دغدغههاست که نیازمند بررسی عمیقتر است.
با تغییر نظام تعرفهگذاری برق در سال 1403، تقسیمبندی صنایع و تعرفه برق آنها دگرگون شد، اما با بررسیهای انجام شده مشخص شد که ارتباط معناداری میان شاخصهای تعیین شده در قانون (سهم درآمد محصولات صادراتی صنایع، شدت انرژی صنایع و سهم هزینه برق در قیمت تمام شده محصولات) و تعرفههای تعیین شده برای صنایع مشاهده نمیشود. در این میان تفاوت چشمگیری میان صنایع سیمانی و فلزات اساسی وجود دارد.
در یک چرخش غیرمنتظره در بازار انرژی اروپا، وفور بیسابقه نور خورشید در یک آخر هفته بهاری منجر به سقوط بیسابقه قیمت لحظهای برق به زیر صفر شد. این پدیده که در نگاه اول میتواند خبر خوبی برای مصرفکنندگان تلقی شود، در واقع سایه تاریکی بر سر پایداری سرمایهگذاری در بخش انرژیهای تجدیدپذیر افکنده و ضرورت تسریع در توسعه زیرساختهای ذخیرهسازی و بازنگری در سازوکارهای بازار برق قاره سبز را بیش از پیش نمایان میسازد.
شاخص قیمت تولیدکننده برق برای اسفند سال 1403 منتشر شد. این شاخص نسبت به سال 1402، 14.5 درصد افزایش یافت. رشد سالانه این شاخص، نشاندهنده بالا رفتن متوسط قیمت دریافتی نیروگاهها طی سال 1403 نسبت به سال 1402 است.
کمبود برق در ایران داستان تازهای نیست؛ با این حال این ماجرا امسال وارد فاز تازهای از بحران شده و کشور را برای روزهای پیاپی به تعطیلی کشانده است. علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران، در گفتوگو با تجارتنیوز تاکید کرده تولید برق از صرفه اقتصادی افتاده است.
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران معتقد است که سیاستگذاران هنوز هم برق را کالای اقتصادی نمیدانند. به نظر میرسد از همین روست که سیاستگذاران در مسیر تعیین قیمت، دچار خطای دید هستند.
تعرفههای برق از مهرماه سال جاری، افزایش یافته است. به طور کلی میتوان گفت که تعرفههای برق افزایش 38 درصدی داشته است اما با توجه به نوع تعرفهگذاری پلکانی برق، برای مشترکان پلههای بالاتر، افزایش قیمت بیش از 38 درصد است.
افزایش قیمت برق در کنار خاموشیهای پی در پی، آسیبهای فراوانی به صنایع وارد کرده است. حمیدرضا صالحی، نائب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، در همین زمینه توضیح داد: دولت ۱۵۰ همت درآمد از محل فروش برق دارد، اما هزینهای صرف جبران کمبود برق نمیکند.
تعرفه برق مشترکان خانگی بر اساس ماده ۶ قانون مانعزدایی از توسعه صنعت برق مصوب سال ۱۴۰۱ با ساختار تخصیص حداکثری یارانه برای مصارف زیر الگو که ۷۵ درصد مشترکان را شامل میشود و پلکانی- افزایشی برای مشترکان پرمصرف تعیین شده است.