به گزارش تجارت نیوز، رونق بی‌سابقه انرژی خورشیدی در شمال غربی اروپا در یک آخر هفته آفتابی، باعث شد قیمت لحظه‌ای برق به شکلی بی‌سابقه به زیر صفر برسد. اگرچه این پدیده در ظاهر به نفع برخی مصرف‌کنندگان است، اما در عمل تهدیدی جدی برای پایداری سرمایه‌گذاری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر محسوب می‌شود. این وضعیت، بار دیگر نیاز فوری به زیرساخت‌های ذخیره‌سازی انرژی و تنظیم‌گری هوشمند بازار برق را در اروپا نمایان ساخت.
قیمت برق در اروپا منفی شد؟
در بعدازظهر یکشنبه، قیمت لحظه‌ای برق در بازارهای اروپا به محدوده منفی سقوط کرد. بر اساس داده‌های شرکت Epex Spot SE که توسط خبرگزاری بلومبرگ منتشر شد، قیمت برق در بلژیک بین ساعت ۱ تا ۲ بعدازظهر به منفی ۳۰۲ دلار (معادل منفی ۲۶۶ یورو) به ازای هر مگاوات ساعت رسید.
در همین بازه زمانی، هلند با قیمت منفی ۲۱۵.۶۰ دلار (معادل منفی ۱۸۹.۹۰ یورو) و آلمان با منفی ۱۴۷.۴۰ دلار (معادل ۱۲۹.۸۱ یورو منفی) مواجه شدند.
این قیمت‌های منفی به این معناست که تولیدکنندگان برق باید به شبکه پول پرداخت کنند تا برق آن‌ها را بپذیرد. در حالی که برخی مصرف‌کنندگان صنعتی ممکن است از این فرصت بهره‌مند شوند، این روند برای تولیدکنندگان – به‌ویژه در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر – زیان‌بار است و مانع جدی برای سرمایه‌گذاری‌های آتی محسوب می‌شود.
خورشید، بزرگترین چالش عصر انرژی پاک
تولید برق خورشیدی در اروپا در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است، به‌ویژه پس از حمله روسیه به اوکراین که وابستگی کشورهای اروپایی به گاز روسیه را زیر سؤال برد. اتحادیه اروپا تصمیم دارد تا سال ۲۰۲۷ به‌طور کامل از واردات گاز روسیه بی‌نیاز شود و به همین منظور توسعه ظرفیت انرژی تجدیدپذیر را در اولویت قرار داده است.
با وجود این پیشرفت، تولید بیش از حد در ساعات خاص روز مانند ظهرهای آفتابی، زمانی که مصرف پایین‌تر است، منجر به عرضه مازاد در شبکه شده و قیمت‌ها را به منفی می‌کشاند. این وضعیت اگر با سیاست‌های ذخیره‌سازی و مدیریت عرضه هم‌راستا نشود، می‌تواند باعث فرار سرمایه از بخش انرژی پاک شود.
نبود زیرساخت ذخیره‌سازی، گلوگاه اصلی انرژی تجدیدپذیر
قیمت‌های منفی برق، زنگ هشداری برای فقدان زیرساخت‌های ذخیره‌سازی انرژی در اروپا است. در حال حاضر، بخش قابل‌توجهی از برق مازاد تولیدشده در میانه روز هدر می‌رود، چرا که سیستم‌های باتری کافی برای ذخیره‌سازی و انتقال آن به ساعات پیک مصرف وجود ندارد.
به گفته کارشناسان، این شرایط می‌تواند در آینده به فرسایش انگیزه سرمایه‌گذاری در نیروگاه‌های جدید خورشیدی منجر شود. سازندگان نیروگاه، وقتی ببینند در ساعات تولید، قیمت برق حتی منفی می‌شود، تمایلی به گسترش ظرفیت نخواهند داشت؛ مگر آنکه بازار برق اصلاح و زیرساخت ذخیره‌سازی توسعه یابد.
قیمت برق در سراشیبی؛ اما تا کی؟
با پایان زمستان، افزایش تولید برق از منابع بادی و خورشیدی و کاهش قیمت گاز طبیعی، قیمت عمده‌فروشی برق در اروپا به‌شدت کاهش یافته است. در بهار امسال، قیمت‌ها نسبت به اوج خود در زمستان ۲۰۲۵ به بیش از نصف کاهش یافته‌اند. این کاهش، حاصل ترکیبی از آب‌وهوای ملایم، بهبود عرضه گاز و رشد انرژی تجدیدپذیر است.
با این حال، این روند ممکن است موقتی باشد. کارشناسان هشدار می‌دهند که در صورت تداوم نبود زیرساخت‌های ذخیره‌سازی و با احتمال افزایش دوباره تقاضا و نوسان در بازار گاز، اروپا در زمستان پیش‌رو ممکن است با افزایش مجدد قیمت برق مواجه شود.
تعادل بین تولید، مصرف و ذخیره‌سازی
به نقل از oilprice، اروپا در مسیر تحول بزرگ انرژی قرار دارد. تولید بالا از منابع پاک مانند خورشید، آینده‌ای پایدارتر را نوید می‌دهد، اما بدون همراهی سیاست‌گذاری هوشمند، زیرساخت ذخیره‌سازی قوی و اصلاح بازار، همین موفقیت می‌تواند به تهدیدی برای پایداری تبدیل شود.
تجربه قیمت‌های منفی برق باید زنگ بیدارباشی برای سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران باشد تا نه‌تنها روی افزایش ظرفیت تولید متمرکز شوند، بلکه مدیریت هوشمند شبکه، توسعه ذخیره‌سازی و تثبیت بازار برق را در اولویت قرار دهند. در غیر این‌صورت، ممکن است بحران انرژی از شکل “کمبود” به بحران “مازاد مدیریت‌نشده” تغییر یابد.
