بررسی‌های حقوقی جدید پیرامون قانون «نحوه انتصاب اشخاص در مشاغل حساس» که از سال ۱۴۰۱ تصویب شده، به چالش‌های آن در رابطه با مفهوم تابعیت مضاعف و تابعیت قهری پرداخته است.
برخی منتقدان ظریف می‌گویند که ایشان در طول هجده سال فرصت کافی داشته تا پیش از رسیدن فرزندانش به سن قانونی، تابعیت قهری امریکایی آنها را لغو کند و عدم انجام این اقدام را نشانه‌ای از تمایل او به حفظ تابعیت آنها می‌دانند، اما واقعیت حقوقی بر اساس مستندات قانون اساسی امریکا باز هم چیز دیگری است.
ظریف تا سال ۱۳۶۷ به عنوان «کارمند محلی» و به صورت «قراردادی» در دفتر نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در مقر سازمان ملل متحد در شهر نیویورک مشغول به کار بوده و از نظر قوانین داخلی آمریکا و قوانین بین‌المللی، دیپلمات محسوب نمی‌شده و مصونیت دیپلماتیک نداشته است.
سخنگوی دولت درباره اظهار نظر قالیباف درباره حضور غیرقانونی ظریف در دولت، گفت: این موضوع توسط معاون حقوقی در حال پیگیری است و با همکاری دولت و مجلس پیگیری می شود و نتیجه به اطلاع مردم رسانده می شود.
یک نماینده مجلس گفت: اگر ظریف کنار می رفت و بعد این لایحه می آمد، این اصلاح رأی می آورد چراکه لایحه خوبی است و از طرفی بسیاری از سردارهای ما در سوریه و لبنان هستند که همسران آنها هم آنجا حضور دارند و امکان دارد بچه ای متولد شود.
ابوالفضل ظهره‌وند عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی با اشاره به «انتصاب ظریف به‌عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور»، گفت: در مورد جناب ظریف بحث غرب‌گرایی مطرح است. در واقع غرب و آمریکا نقطه اتوپیایی او است. تابعیت همان‌طور که در خاطراتش ذکر کرده به‌صورت جبری نبوده و با انتخاب تابعیت را گرفتند. او مسئله تابعیت پسرش را می‌توانست در شرایط فعلی لغو کند.
شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: رهبری گفتند لایحه اصلاح قانون را به مجلس بفرستید که مشکل حل شود اما این دوستان به دنبال حل مشکل نیستند بلکه دنبال گرفتن انتقام سیاسی از ظریف هستند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی با اشاره به لایحه اصلاح قانون به کارگیری افراد در مشاغل حساس می گوید: این لایحه باید وقتی در صحن مطرح شود که یک فرد از این قضیه انتفاع نبیند و یا ضرر نکند. برای مثال اگر ظریف کنار می رفت و بعد این لایحه می آمد و اگر رهبری در این مورد توصیه ای نداشتند، این اصلاح رای می آورد چراکه لایحه خوبی است.
عضو جبهه پایداری در واکنش به لایحه اصلاح قانون بکارگیری افراد در مشاغل حساس خطاب به رئیس‌جمهور گفت: بابا ول کن دیگر. ما از پزشکیان انتظار نداشتیم که خودش مجلسی بوده چنین لوایحی را به مجلس ارسال کند.
