این اقتصاد راه‌حل دارد اما اصلی‌ترین محرک برای اجرای راه‌حل‌ها عزم سیاسی است. ما این عزم سیاسی را نمی‌بینیم. سیاست‌گذاران اصلی کشور اصلا قائل به وجود بسیاری از مشکلات کشور نیستند.
ناامیدی نسبت به آینده اقتصاد ایران مشکلات زیادی از جمله مهاجرت کسب‌وکارها و فعالان اقتصادی را به همراه داشته است. ناامیدی جلوی توسعه کسب‌وکار و ترویج فرهنگ ارزش‌افرینی را گرفته است. این چالش چه تبعاتی برای اقتصاد ایران دارد؟
ناترازی آب، فرونشست زمین، از بین رفتن جنگل‌ها و آلودگی منابع آبی تنها بخشی از مشکلات محیط‌زیستی ایران هستند. برای حل این مشکلات چه اقداماتی باید انجام دهیم؟
با وجود خصوصی‌سازی بسیاری از کارخانه‌های دولتی در دهه 80 اما مدیریت این کارخانه‌ها همچنان در دست دولت است. شاکله خصوصی‌سازی در ایران مالکیت را واگذار می‌کند اما مدیریت را واگذار نمی‌کند. حالا دولت با پنج درصد سهام در بسیاری از کارخانه‌ها تصمیم‌گیر اصلی است.
اقتصاد ایران در چشم‌انداز 10 سال آینده چه چالش‌هایی پیش رو دارد؟ راهکار حل این چالش‌ها چیست؟ چرا اقتصاد ایران به روز افتاده است؟ چگونه باید از این ابربحران‌ها گذر کنیم؟ اینها سئوالاتی است که در این قسمت از برنامه مقتصاد از حسین راغفر، اقتصاددان پرسیدیم.
یحیی آل اسحاق گفت: بعد از انقلاب مالکان بسیاری از کارخانه‌ها از ایران رفتند و آن‌ها که ماندند هم دیگر کارخانه نداشتند.اقتصاد دولتی از همین دوره شروع شد و با شروع جنگ ایران و عراق هم تسلط دولت بر اقتصاد شدت گرفت. حالا چهار دهه از زمان جنگ می‌گذرد و با وجود خصوصی‌سازی و تاکید بر مردمی‌سازی اقتصاد، هنوز بیش از 80 درصد اقتصاد ایران در ید قدرتمند دولت است.
محمد درویش گفت: محاسبه‌های سرانگشتی نشان می‌دهد ایران سالانه حدود 56 میلیارد دلار خاک از دست می‌دهد و در چهار دهه اخیر بیش از 2 میلیون هکتار جنگل ایران نابود شده است.
اقتصاد ایران در چه شرایطی قرار دارد؟ اقتصاد ایران با چه بحران‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند؟ راهکار حل بحران‌های اقتصاد ایران چیست؟ در این قسمت از برنامه مقتصاد با حسین راغفر، اقتصاددان، به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم.
سوال بزرگ روابط بین‌الملل ایران این است که چرا ایران با نظام جهانی وارد جنگ اقتصادی شد؟ یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق، عقیده دارد ما وارد جنگ نشدیم. ما دفاع کردیم.
ثروتمند بودن ایران به لحاظ منابع و امکانات مساله عدم توسعه در ایران را دردناک‌تر می‌کند. یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق مشترک ایران و عراق و وزیر اسبق بازرگانی، عقیده دارد ما نتوانستیم منابع و امکانات را بالفعل کنیم.
دانیال شمسیان گفت: قوانین متناقض در ایران به یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد کشور بدل شده و این قوانین متناقض به کاهش سرمایه‌گذاری در کشور و فرار سرمایه انجامیده است.
یحیی آل‌اسحاق گفت: ضمن اینکه پیشرفت و توسعه شباهت زیادی با هم دارند یک تفاوت مهم هم دارند. در توسعه عدالت وجود ندارد اما پیشرفت همان توسعه همراه با عدالت است.
محمد درویش گفت: اگر این فرمان ادامه پیدا کند همان‌طور که گفتم ما در عرض 10 سال به بدترین کشور منطقه از لحاظ شاخص‌های رفاهی و محیط‌زیستی تبدیل خواهیم شد.
محمد درویش معتقد است: سالانه میلیاردها دلار با تصمیمات اشتباه به زیست‌بوم ایران آسیب وارد می‌کنیم. کم‌آبی تقریباً تمام ایران را دربر گرفته و به غیر از استان گیلان، همه ایران دچار فرونشست زمین شده است.
یکی از اصلی‌ترین بحران‌های اقتصاد ایران توزیع رانت گسترده است و یحیی آل‌اسحاق، وزیر اسبق بازرگانی عقیده دارد که جریانی در حاکمیت، بخش خصوصی و روشنفکران ایجاد شده که بقای آن‌ها در توزیع رانت نظام اقتصاد فعلی است.
لنج‌های ماهی‌گیری هر فصل 15 هزار لیتر گازوئیل دریافت می‌کنند تا برای صید ماهی به آب‌‌های آزاد بروند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد این لنج‌ها به جای صید ماهی، گازوئیل را در کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌فروشند.
یحیی آل اسحاق گفت: به این نتیجه رسیدم که من وسط یک دایره میله‌ای در وزارت بازرگانی ایستادم و می‌خواهم این دایره را از بازرگانی دولتی به بازرگانی مردمی بچرخانم اما هرچه تلاش می‌کنم این دایره تکان نمی‌خورد. وقتی دایره میله‌ای را بررسی کردم دیدم که این دایره به یکسری میلگرد جوش خورده و این میلگردها تا عمق 5 متری در بتن فرورفتند و گیر کردند. تنها راه من این بود که یک قیچی بزرگ می‌آوردم و این میلگردها را می‌بریدم اما هر قیچی که من داشتم زورش به این میلگردها نمی‌رسید.
اقتصاد دولتی، سیاست‌زدگی، روی کار بودن افراد غیرمتخصص و ناترازی‌های شدید، اقتصاد ایران را با چالش‌های زیادی همراه کردند. در این قسمت از برنامه مقتصاد با یحیی آل‌اسحاق، وزیر سابق بازرگانی در رابطه با چالش‌های اقتصاد ایران و راهکارهای گذار از این چالش‌ها گفتگو کردیم.
فریدون مجلس گفت: کسانی که در ابتدای انقلاب روی کار آمدند در حال حاضر باید بازنشست شده باشند و نسل جدیدی از مدیران روی کار آمده باشند اما هنوز هرم اجتماعی جدید در ایران شکل نگرفته و ما با کمبود نیروی انسانی متخصص در بدنه مدیریتی کشور مواجهه هستیم.
دانیال شمسیان گفت: همه همیشه ملتی طلبکار از ایران بوده‌ایم اما باید از خودمان بپرسیم که ما برای ایران چه کردیم؟ مگر ما امروز با جبهه پایداری نسبتی داریم؟ برای ایران مانده‌ایم و اینجا کشور ماست.
