سخنگوی دولت در روزهای گذشته از موج بازگشت نخبگان به کشور در پنج سال اخیر گفت. به گفته او بیش از 2 هزار و 700 نخبه که از کشور خارج شده بودند به کشور بازگشتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد 538 هزار و 860 نفر از نخبگان مهاجرت کرده‌اند. به عبارتی فقط 5/. درصد از آنها به ایران بازگشتند.
سن مهاجرت‌ها در ایران به دانش‌آموزان رسیده است و حالا یک سر مهاجران ایرانی را نوجوانان شکل می‌دهند. برخی از موسسات مهاجرتی می‌گویند هزینه مهاجرت دانش‌آموزی بیش از یک میلیارد تومان در سال آب می‌خورد. مدیر رصدخانه مهاجرت می‌گوید: «پیش‌بینی می‌کنم در سال ۱۴۰۱ یکی از شدیدترین موج‌های مهاجرت را فقط در بحث فرار مغزها خواهیم داشت.»
رئیس رصدخانه ملی مهاجرت ایران گفت: تا چند سال گذشته مشکلات سیاسی، عامل اصلی مهاجرت بود. در دهه ۷۰ عوامل اقتصادی تعیین‌کننده بود و موج مهاجرتی جدیدی شکل گرفت که اکنون وارد مهاجرت توده وار می‌شویم.
بررسی‌ها نشان می‌دهد حدود ۴۰ درصد از دانشجویان تمایل به مهاجرت از ایران دارند. در این میان تمایل به مهاجرت در میان چهار دانشگاه برتر کشور، زیاد و بسیار زیاد است که دانشگاه شریف در رتبه اول این لیست قرار دارد. در کدام بزنگاه‌ها میل به مهاجرت بیشتر شده است؟
رییس‌کل سازمان نظام پزشکی ضمن ابراز نگرانی از شیب منحنی مهاجرت پزشکان، در عین حال اخباری مبنی بر «افزایش وثیقه خروج از کشور دانشجویان پزشکی به بهانه جلوگیری از مهاجرت» را رد کرد
ایران روزانه ۵ تا ۶ پرستار خود را به دلیل مهاجرت از دست می دهد. علت مهاجرت پرستاران این است که هیچ مانعی برای رفتن آنها وجود ندارد و از طرفی هم زمینه‌ای برای جذب آنها در کشور نیست.
طبق گفته معاونت آموزشی وزارت بهداشت امکان خروج از کشور دانشجویان پزشکی با ارائه وثیقه فراهم شده و میزان وثیقه براساس سرانه‌ایی که جهت آموزش دانشجویان در دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی صورت می‌گیرد، تعیین شده است.
کادر درمان از یک سو و اساتید از سوی دیگر از افزایش تمایل و اقدام به مهاجرت می‌گویند. نقطه اشتراک گروه‌های مختلف وضعیت اقتصادی و اجتماعی ایران است. شرایطی که باعث می‌شود برخی از افراد با همه مشکلاتی که برای مهاجرت از ایران سر راه خود دارند، رفتن را به ماندن ترجیح دهند.
زنجیره قطعی آب از شهرکرد به همدان رسیده است. اگرچه مسئولان دلایل مختلفی برای این قطعی آب آورده‌اند، اما ریشه آن در خشکسالی و نبود آب در ایران است. بحرانی که بنا بر تحقیقات موسسات مختلف، در سال‌های آینده شدت می‌گیرد.
بر اساس گزارش جدید مرکز آمار، اجاره مسکن در شهرها در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۵ کاهش داشت. بیگدلی، کارشناس مسکن در این مورد می‌گوید: «مستاجران توان پرداخت اجاره‌ها را ندارند و برخی به روستاها می‌روند. مهاجرت معکوس از شهر به روستا سال به سال افزایش وحشتناک خواهد داشت.»
رئیس هیأت مدیره نظام پزشکی می‌گوید: «اگر وضعیت همینگونه ادامه پیدا کند تا پنج سال آینده با فقر شدید پزشک در کشور مواجه می‌شویم. مردم در سال‌های آینده باید برای گرفتن خدمات درماتی به کشورهای دیگر بروند. ۳۰ درصد از پزشکان در دو سال گذشته مطب‌های خود را در تهران تعطیل کرده‌اند. مراجعات بیماران به مراکز درمانی و جراحی‌ها به دلیل هزینه‌های بالا کاهش داشته است.»
بحران‌های محیط زیستی در ایران، از جمله خشکسالی، گرد و غبار، فرونشست زمین و... عامل مهاجرت در برخی از شهرهای ایران است. پژوهشگر رصدخانه مهاجرت ایران درباره مهاجرت اقلیمی می‌گوید: «۴۱ هزار نفر در سال ۲۰۲۱ در اثر بلایای طبیعی ناگهانی مانند سیل و گرد و غبار در داخل کشور آواره شده‌اند.»
کارشناسان معتقدند با توجه به شروع مهاجرت معکوس به روستاها طی سال‌های اخیر در نتیجه گرانی مسکن و اجاره‌بها در شهرها، آنچه می‌تواند به ثبات جمعیت در روستاها کمک کند، توزیع عادلانه خدمات و امکانات ازجمله اجرای طرح‌های هادی است.
