«کم آبی کردستان» شاید برای کسانی که حتی یکبار طبیعت کوهستانی و سرسبز این استان را دیده باشند، عبارت غریبی به نظر برسد؛ اما امروز به واقعیتی غیرقابل کتمان برای مردمان آن دیار تبدیل شده. کردستان، مانند بسیاری از استان‌های کشور، در سال‌های اخیر با کمبود آب به ویژه در بخش کشاورزی مواجه است و بیش از 100 روستای این استان نیز تنش آبی دارند.
وضعیت منابع آبی کشور با گذشت نیمی از سال آبی ( از ابتدای مهر۱۴۰۳) نشان دهنده کاهش محسوس ذخایر است و به همین دلیل مدیریت مصرف باید در سرلوحه همه مشترکان آب اعم از خانگی، صنعتی و کشاورزی قرار گیرد.
علی بیت‌الهی؛رئیس مرکز زلزله‌شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی می گوید:بر اساس آمارهای کشوری، تعداد کل چاه‌های آب مجوزدار در ایران به ۱,۰۲۴,۲۵۶ حلقه می‌رسد. این در حالی است که چاه‌های غیرمجاز و برخی چاه‌های دیگر که در آمار رسمی ثبت نشده‌اند، می‌توانند این تعداد را افزایش دهند.
سید مجتبی موسوی نایینی، مدیر بهره‌برداری و نگهداری از سد و نیروگاه زاینده‌رود و کوهرنگ می‌گوید: طبق آخرین داده آماری و بررسی‌ها در یک فروردین ۱۴۰۴، تراز دریاچه سد ۲۰۱۶.۳۰ متر و حجم سد در این تاریخ با توجه به بارندگی‌های دو روز اخیر ۱۴۸.۸۱میلیون مترمکعب بوده است.
الگوهای هواشناسی و بارش های کم رمق پائیز و زمستان ۱۴۰۳ و خشکی برخی سدها و منابع آبی نشانه هایی از شیب تند پدیده خشکسالی توامان با تغییر اقلیم در کشور از جمله استان البرز است که رجوع به دانش روز، تغییر الگوی کشت، مصرف به اندازه و صرفه جویی راه عبور از این وضعیت شکننده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان البرز با اشاره به کاهش بارش‌ها و کم آبی در سال زراعی جاری بر صرفه جویی در مصرف آب تاکید کرد و گفت: وضعیت منابع آب سطحی و زیر زمینی این استان نگران کننده است.
معاون امور مشترکین آبفا با اشاره به کاهش شدید حجم آب در سدهای پنجگانه استان تهران گفت: قطعا تابستان آینده با کم‌آبی روبرو خواهیم شد و به همکاری مشترکان در صرفه‌جویی ۱۰ درصدی مصرف آب نیازمندیم.
معاون استاندار کرمانشاه با اشاره به وضعیت نامناسب بارش‌ها در سطح استان، گفت: تابستان سختی را پیش رو داریم و تمام دستگاه‌ها باید متناسب با این شرایط برنامه‌ریزی کنند.
سدسازی در ایران در حالی همچنان در کانون توجه مدیران قرار دارد که کارشناسان محیط زیست و منابع آبی معتقدند به‌ویژه در فلات مرکزی ایران، روش‌های آبخیزداری و آبخوانداری برای مقابله با کم‌آبی و خشکسالی موثرتر هستند. آهنگ کوثر، پدر دانش نوین آبخوانداری که روز گذشته دار فانی را وداع گفت، از مخالفان سرسخت سدسازی افراطی در کشور بود.
اگر مسئولان، دغدغه حل مشکل کم‌آبی استان اصفهان را دارند، می‌تواند بروند حقابه کشاورزان در مناطق فِرِیدَن (تأمین‌کننده زاینده رود)، فریدون‌شهر (واقع در کوه‌های زاگرس و حدود ۲۰۰ کیلومتری غرب اصفهان) و سامان (در ساحل زاینده‌رود) در استان چهارمحال و بختیاری را بخرند.
کاوه مدنی گفت: اگر مدیران کشوری بخواهند بر مشکلات محیط‌زیستی‌شان فائق آیند، باید سعی کنند اقتصادشان را سالم نگه دارند. اقتصاد سالم برای ایران اقتصادی است که صرفاً بر نفت و منابع طبیعی متکی نیست.
رئیس گروه آب‌زمین‌شناسی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با بیان این‌که ایران مرکزی با فرونشست روبه‌رو است، تاکید کرد: اگر الگوی مصرف کشاورزی، اصلاح و حفر چاه‌های عمیق ممنوع نشود، کشور با تنش آبی، فرونشست و تخلیه آبخوان‌ها روبرو خواهد شد که می‌تواند منجر به مهاجرت‌های گسترده درون سرزمینی شود.
خشکسالی و اشتباهات مدیریتی، استان هرمزگان را با 20 سال بحران آبی مواجه کرده است. مسئولان، راه‌حل را در نصب آب شیرین کن ها می‌دانند اما کارشناسان مخالفند.
خشکسالی و تغییرات اقلیمی، در کنار اشتباهات مدیریتی استان ساحلی هرمزگان را با بیش از 20 سال بحران آبی مواجه کرده است. مسئولان راه‌حل را در نصب آب شیرین کن ها می‌دانند اما محمد درویش فعال و پژوهشگر محیط زیست معتقد است بازچرخانی آب، راه عقلانی‌تری برای حل چالش کم‌آبی استان است؛ چرا که شیرین‌سازی تبعات جدی برای اکوسیستم منطقه و معیشت مردم دارد.
کاهش میزان بارندگی‌ها در استان زنجان طی سال آبی جاری زنگ‌های هشدار را برای صرفه جویی و مصرف بهینه آب، این مایه حیات به خصوص در روزهای گرم سال به صدا درآورده است.
مدیرعامل شرکت مهندسی آبفای کشور گفت: با بارش‌هایی که در اواخر سال گذشته و ابتدای سال جاری رخ داد و پروژه‌هایی که در شهرهای با تنش آبی اجرا شد، هم‌اکنون تعداد ۲۸۹ شهر در وضعیت تنش محدود آبی هستند که در این شهرها نیز پروژه‌های جبرانی اجرا شده‌اند.
تغییر الگوی بارندگی ما وضعیت سقوط در قعر یک چاه کم آب را نشان می دهد. مطالعات ما در زمینه تغییر اقلیم نشان داده است که شرایط ما در آینده نسبت به گذشته بسیار نگران کننده‌تر خواهد شد. انتقال آب بین حوزه ای خدمت به کشور نیست و با افزایش مناقشات اجتماعی شرایطی ایجاد می کند که تبعات آن به هیچ وجه نمی تواند باعث خیر صلاح و پایداری در کشور باشد.
