چهارمحال و بختیاری تنها یک استان نیست؛ پایهی زیستی اکوسیستم مرکزی ایران است. خشکیدن چشمهساران این دیار، هشداری است برای تمام فلات کشور، نجات بام ایران، به معنای حفظ حیات در دشتهای پاییندست و تابآوری در برابر تغییرات اقلیمی است. این بحران نیازمند عزم ملی، مدیریت خردمندانه و بازگشت به تعادلی است که قرنها پابرجا مانده بود.
کاهش بارندگی و کمبود منابع آبی، تالابهای آذربایجانغربی را در وضعیت بحرانی قرار داده است به طوریکه از اوایل مهر ماه تالاب کانی برازان مهاباد موصوف به «بهشت پرندگان ایران» بطور کامل خشک شده است.
سال آبی 1404 ـ 1403 برای ایران سال فرورفتن عمیقتر در بحران آب بود، تابستانی که پشتسر گذاشتیم، خشکترین فصل دو دهه اخیر لقب گرفت و نشانههای آن در جایجای کشور نمایان شد.
رئیس اداره حفاظت و احیای تالابهای ادارهکل حفاظت محیط زیست فارس با بیان اینکه اغلب تالابهای استان یا خشک شدهاند یا رطوبت بسیار کمی دارند، گفت: علت اصلی این وضعیت، مداخلات انسانی در برداشت بیرویه از منابع آب سطحی و زیرزمینی است که علاوه بر خشک شدن تالابها، موجب فرونشست زمین در اطراف آنها نیز شده است.
تنها در تابستان امسال، فهرستی بلند از تالابها و دریاچههای کشور بهطور کامل خشک شدند: دریاچه ارومیه، تالابهای امدژ، حوض سلطان، دریاچه نمک، شیمبار، بختگان، گاوخونی، مهارلو، میانگران و هامون.
رئیس اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شادگان گفت: صید غیرمجاز ماهی با استفاده از شوکر برقی موجب بروز آتشسوزی در نیزارهای خشک تالاب بینالمللی شادگان شده است.
رئیس اداره احیای تالابهای ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان با اشاره به شرایط خشکسالی و گرما و تبخیر آب، نسبت به بروز تنش آبی در تالاب ها در صورت تامین نشدن حداقل حقآبه هشدار داد.
سکوتی تلخ و ترکخورده جای آواز پرندگان مهاجر را گرفته است. تالاب های گلستان، این قلبهای تپنده طبیعت، زیر ضربات بیامان خشکسالی، تغییرات اقلیمی و دستاندازیهای انسانی به سختی نفس میکشند و پهنههای آبی که زمانی میزبان گونههای نادر و پناهگاه زندگی بودند، به زمینهای خشک و بیجان بدل شده و معیشت هزاران نفر از جوامع محلی را به مخاطره انداختهاند.
«شینا انصاری» رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور با انتقاد از سیاستهای متضاد توسعه و مدیریت منابع آب، وضعیت کنونی تالابهای فارس را غمانگیز، نگرانکننده و غیرقابلتحمل توصیف کرد و گفت: وضعیت فعلی تالابهای این استان حاصل چهار دهه غفلت و بیتوجهی به حقآبههای محیطزیستی است.
تالاب های فارس که اهمیت زیادی در تنوع زیستی داشتند، امروز وضعیت خوبی ندارند؛ بیشتر آنها از بین رفتهاند یا در معرض نابودی قرار دارند. محمد درویش، کنشگر محیط زیست، در گفتوگو با «تجارتنیوز» سدسازی و کشاورزی ناپایدار را از جمله مهمترین دلایل خشکی تالاب ها به شمار میآورد و میگوید ارزش اقتصادی هر هکتار تالاب، به 16 تا 100 برابر معادل آن در زمینهای کشاورزی میرسد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با هشدار نسبت به وضعیت تالاب گاوخونی، تاکید کرد: خشکسالیهای متمادی و عدم تخصیص حقابه، این تالاب را به کانون بالقوه گرد و غبار تبدیل کرده و سلامت عمومی مردم نه فقط در اصفهان بلکه در دیگر استانهای مرکز کشور را به خطر میاندازد.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به متاثر شدن منطقه غرب آسیا و ایران از پدیده تغییر اقلیم گفت: ۶۶ درصد تالاب های کشور به کانون گرد و غبار تبدیل شدهاند و ۳۰ استان درگیر پدیده فرونشست زمین هستند.
کلنگی که در مراتع حسینآباد زمین را شکافت، نهفقط خاک، که قلب یک گنجینه جهانی را نشانه رفت. تالاب میانکاله، پناهگاه پرندگان مهاجر، زیر سایه یک تصمیم جنجالی در آستانه فاجعهای خاموش قرار دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شادگان با بیان اینکه حقآبه تالاب شادگان به صورت ایدهآل تامین نشده است، نسبت به بروز خشکی در این تالاب بینالمللی از بعد از اردیبهشت هشدار داد.
