ایران، سرزمینی با تاریخ و تمدن غنی، امروز با یکی از جدیترین بحرانهای خود، یعنی بحران آب، روبهرو است. تهران، پایتخت پرتراکم این کشور، در کانون این چالش قرار دارد و زنگ خطر کمبود آب در این کلانشهر به صدا درآمده است. این بحران نه تنها نتیجه تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای بیسابقه است، بلکه حاصل سالها مدیریت ناکارآمد و مصرف بیرویه در بخشهای مختلف، بهویژه کشاورزی، محسوب میشود. در حال حاضر، بحران آب به تهدیدی چندوجهی تبدیل شده که ابعاد اقتصادی، اجتماعی و امنیتی کشور را نیز تحت تأثیر و آیندهای نامشخص را پیش روی میلیونها نفر قرار داده است.
با ادامه گرمای تابستان و کاهش شدید ذخایر آبی، شرکت آب و فاضلاب آذربایجان شرقی اعلام کرد که برخی مناطق کلانشهر تبریز در روز سهشنبه ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ با افت فشار یا قطعی موقت آب روبهرو خواهند شد.
در حالیکه فشار آب برای صرفهجویی کم میشود، به مردم توصیه میکنند با خرید مخزن و پمپ فشار را بالا ببرند؛ تدبیری که به جای حل مشکل، بازار فروشندگان تجهیزات را رونق داده است.
استیضاح وزیر نیرو با 100 امضا توسط نمایندگان مجلس نهایی شد. محمد بهرامی سیفآبادی، نایب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، در گفتوگو با تجارتنیوز عنوان کرد: وزیر نیرو در زمستان سال گذشته قول داده بود اگر سوخت کافی در اختیار قرار بگیرد، برق کشورهای همسایه و بهویژه عراق را هم میتوانند تامین کنند.
مدیر موسسه آب دانشگاه تهران گفت: اگر شهروندان همکاری کنند، سناریوی آخرالزمانی آب اتفاق نمیافتد. در عین حال تاکید میکنم اگر شهروندان همکاری نکنند، بارش پاییز نداشته باشیم و شدت و میزان خشکی ادامه یابد؛ پاییز با مشکل مواجه میشویم.
درصد پرشدگی سدهای کشور به ۴۴ درصد رسیده است. به بیان دیگر، بیش از نیمی از مخازن سدهای کشور به عنوان منابع آب سطحی خالی است. آبهای زیرزمینی نیز شرایط مطلوبی ندارند. سالانه بیش از 30 میلیارد دلار اضافهبرداشت از آبهای زیرزمینی صورت میگیرد؛ موضوعی که منجر به تشدید روند فرونشست زمین میشود. در چنین شرایطی آیا میتوان با صرفهجوییهای فردی بر این هشدارهای آخرالزمانی غلبه کرد؟
با تشدید بحران آب در کشور، مسئولان سیاستهایی مانند کاهش فشار آب و قطعی آب را در پیش گرفتهاند و به طور مداوم بر صرفهجوییهای فردی برای عبور از بحران آب تاکید دارند. این در حالی است که با توجه به آمار خود وزارت نیرو، سهم بخش شرب و خدمات از کل میزان آب مصرفی در کشور تنها 9 درصد است.
روزهایی که کشور با بحران جدی کمآبی و بیبرقی مواجه است، وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی مدیریت منابع آب و برق، سیاست کاهش فشار آب در شهر تهران و برخی دیگر از کلانشهرها را به عنوان یکی از راهکارهای موقت برای کنترل مصرف آب اجرایی کرده است. هرچند این سیاست در ظاهر و در بازه زمانی کوتاهمدت میتواند به کاهش برداشت از منابع آبی منجر شود، اما در عمل با پیامدهایی همراه است که نهتنها مشکل کمآبی را حل نمیکند، بلکه موجب تشدید ناترازی در شبکه برق کشور نیز میشود.
از اواسط تیر ماه پایتختنشینان از قطعیهای مکرر آب خبر می دهند؛ این در حالی است که آبفای تهران قطعی آب را بدون اطلاع قبلی رد میکند و میگوید آنچه اتفاق افتاده کاهش حداکثری فشار آب است.
عضو کمیسیون انرژی مجلس گفت: سال گذشته و امسال، کمیسیون انرژی و کمیسیون کشاورزی پیگیریهایی در زمینه آب داشتهاند، اما در حال حاضر، تنها راه مدیریت این است که قطعیها را کاهش دهیم. متأسفانه احتمالاً در ماههای آینده شاهد جیرهبندی آب در بیشتر نقاط کشور خواهیم بود که در برخی استانها و شهرها شروع شده است.
دولت در پی آن چه افزایش دما و کاهش فشار بر شبکه آب و برق خوانده میشود، تصمیم به تعطیل کردن تهران در روز چهارشنبه گرفته است. موضوع مورد توجه در این میان آن است که بسیاری از کشورهای منطقه از جمله قطر با وجود دمای بالا و شرایط مشابه با ایران ازجمله استفاده از گاز به عنوان اصلیترین منبع انرژی و تولید برق، درگیر قطعی مداوم آب و برق نیستند. از این رو، آیا میتوان بحران مدیریت آب و برق را گردن افزایش دما انداخت؟
مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران گفت: چنانچه 20 درصد صرفهجویی در مصرف آب صورت گیرد قطعی نخواهیم داشت در غیر این صورت وارد فاز قطعی آب خواهیم شد.
جیرهبندی آب در تهران بارها توسط مسئولان تکذیب شده است، اما واقعیت آن است که قطعی آب تحت پوشش سیاستهایی مانند کاهش فشار آب در زمان پیک مصرف اتفاق میافتد. این سیاست که قصد جلوگیری از بروز بحران آب در تهران را دارد، مشکلات متعددی برای مردم بهوجود آورده است.
شرکت آب و فاضلاب استان تهران با اعلام اینکه هیچ گونه برنامه قطعی آب در دستورکار این شرکت قرار ندارد، دلایل نوسان های شبکه آب را ناشی از افزایش دما و رشد پیک مصرف در برخی ساعت ها عنوان کرد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران، از تامین آب موردنیاز مردم شانه خالی کرد و به مردم توصیه کرد که برای جبران افت فشار پمپ آب تهیه کنند. این در حالی است که بسیاری از مردم در حال حاضر به دلیل افت فشار آب، مجبور به استفاده از پمپ هستند. آیا مردم باید تاوان سیاستهای اشتباه مسئولان را بپردازند؟
قطعی مکرر آب و برق در روزهای اخیر، مردم شهرستانهای تهران بهویژه شهر ورامین را درگیر کرد. اوضاع قطعیهای مکرر از تشدید بحران آب و برق پیش از شروع تابستان حکایت دارد.
رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: مدیریت ناترازی برق نباید با مدیریت آب گره زده شود و خاموشی چاههای کشاورزی به بهانه ارزانتر بودن تعرفه برق اقدامی مغایر با امنیت غذایی کشور است.
