به گزارش تجارت نیوز، بار دیگر تابستان در ایران همراه با هشدارهای فراوان در حوزه انرژی از راه رسید. سال‌ها نبود برنامه‌ریزی دقیق در زمینه مدیریت منابع آب و برق، بار دیگر خود را در اوج مصرف نمایان کرده است. با توجه به تشدید بحران کمبود آب و برق در کشور، آبفا سیاست کاهش فشار آب در پایتخت را اجرایی کرده است؛ موضوعی که منجر به تشدید بحران آب و برق در کشور می‌شود.
پیش‌تر محمدابراهیم رئیسی، کارشناس آب، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز عنوان کرد: سیاست کاهش فشار آب در تهران، گرچه در کوتاه‌مدت می‌تواند مسائلی را حل کند، اما در بلندمدت به دو رخداد دامن می‌زند. در وهله اول مصرف آب به دلیل اضافه شدن مخازن ممکن است افزایش یابد. موضوع بعدی افزایش مصرف برق است. به طور تقریبی تمامی پمپ‌ها برقی هستند و دقیقا در زمان پیک مصرف برق، استفاده از آنها نیز افزایش می‌یابد و به افزایش مصرف برق دامن می‌زند.
باید دید چطور وزارت نیرو به عنوان متولی تامین آب و برق در کشور، خود به سیاست‌هایی روی آورده است که بحران را تشدید می‌کند؟ آیا بخش آب و برق وزارت نیرو با یک‌دیگر هماهنگ نیستند؟
کاهش فشار آب به افزایش مصرف آب دامن می‌زند!
کاهش فشار آب خانگی، خانوارها را به نصب مخازن ذخیره‌سازی آب و استفاده از پمپ‌های تقویت فشار سوق داده است. این روند، به‌ویژه در ساختمان‌های چند طبقه یا مناطقی با فشار آب پایین، به شدت فراگیر شده است. در نگاه اول ممکن است تصور شود این رویکرد موجب کاهش مصرف می‌شود، اما در عمل، این مخازن ظرفیت مصرف بیشتر را فراهم می‌کنند.
خانوارهایی که به مخازن ذخیره مجهز هستند، در صورت افزایش ذخیره‌سازی، مصرف سرانه بالاتری نسبت به گذشته می‌توانند داشته باشند. به بیان دیگر، خانواری که در گذشته نگران فشار پایین یا ناپایداری آب بود و مصرف خود را تنظیم می‌کرد، حالا با مخزن و پمپ، دیگر این نگرانی وجود ندارد و بدون محدودیت، از ذخیره استفاده می‌کند. در نتیجه، نه‌تنها کاهش مصرف اتفاق نمی‌افتد، بلکه مصرف واقعی و میانگین سرانه آب افزایش می‌یابد.
البته لازم به ذکر است که سرانه مصرف آب در تهران به طور کلی بالا نیست و سرانه واقعی مصرف‌کنندگان تهرانی حدود 195 لیتر در روز است، اما نکته مورد توجه در این زمینه اتخاذ سیاست‌هایی است که خود موجب افزایش مصرف آب و برق می‌شوند؛ موضوعی که نشان از آن دارد که مسئولان به طور معمول پیامدهای سیاست‌های خود را در نظر نمی‌گیرند.
پمپ‌های تقویت فشار منجر به افزایش مصرف برق می‌شوند!
تبعات سیاست کاهش فشار آب به حوزه برق نیز تسری پیدا می‌کند. پمپ‌های تقویت فشار آب خانگی و صنعتی از برق برای فعالیت خود استفاده می‌کنند. نکته حائز اهمیت آن است که استفاده از این پمپ‌ها به طور عمده در ساعات اوج مصرف آب که به طور معمول با زمان اوج مصرف برق نیز هم‌پوشانی دارد، شدت می‌گیرد. به‌عبارتی، در ساعاتی که سیستم برق کشور در معرض بیشترین فشار قرار دارد، پمپ‌ها نیز فعال می‌شوند و مصرف برق را به‌شدت افزایش می‌دهند.
این مساله نوعی تضاد آشکار میان اهداف وزارت نیرو در دو حوزه اصلی تحت مسئولیت خود یعنی آب و برق ایجاد می‌کند. در حالی که مسئولان وزارت نیرو برای جبران کم‌آبی به سیاست‌هایی همچون کاهش فشار آب روی آورده‌اند، این تصمیم موجب تشدید ناترازی شبکه برق کشور می‌شود.
این وضعیت نشان می‌دهد که رویکردهای جزیره‌ای و راهکارهای مقطعی بدون درنظر گرفتن پیامدهای متقابل بین بخش‌های مختلف، نه‌تنها به حل بحران منجر نمی‌شود، بلکه ممکن است بحران را از بخشی به بخش دیگر منتقل کرده و حتی تشدید کند.
وزارت نیرو، به‌عنوان نهاد حاکم بر دو رکن حیاتی تامین آب و برق، نیازمند اتخاذ سیاست‌هایی یکپارچه و مبتنی بر مدیریت تقاضا و عرضه است؛ نه راه‌حل‌های انفعالی و واکنشی که تنها بحران را به تعویق می‌اندازند.
در نهایت، بحران منابع حیاتی کشور با مسکن‌های کوتاه‌مدت قابل کنترل نیست و نیازمند یک بازنگری اساسی در سیاست‌گذاری، سرمایه‌گذاری زیرساختی و مدیریت مصرف است؛ در غیر این صورت، کاهش فشار آب ممکن است به افزایش فشار مضاعف بر شبکه برق و آب منجر شود و زندگی مردم را بیش از پیش مختل کند.
برای مطالعه بیشتر گزارش جنگ آب در تهران آغاز شده است را در تجارت‌نیوز بخوانید.
