با وجود وعدههای مکرر مبنی بر اعمالنشدن محدودیت گازی برای صنایع انرژیبر در آذر، برخی از صنایع فولاد و پتروشیمی از اعمال محدودیت بر میزان گاز مصرفی خود خبر دادهاند. با این که برخی رسانهها تلاش دارند که این خبر را نادرست بخوانند، اما واقعیت ناترازی 300 میلیون مترمکعبی در کشور حرف دیگری میزند.
اسماعیل سقاب اصفهانی، رئیس سازمان بهینهسازی و مدیریت راهبردی انرژی، در سخنان خود در کنفرانس بهینهسازی مصرف و بهرهوری انرژی عنوان کرد: مادر ناترازیها در ایران امروز، انرژی است. یک بُعد این مساله همان چیزی است که در قالب کمبود، قحطی، محدودیت و دغدغههای وزارت نیرو و وزارت نفت میبینیم، اما ابعاد وسیعتری دارد که ما را در یک «چرخه شوم بزرگ» گرفتار کرده است؛ چرخهای که یک ضلع آن ناترازی انرژی است، ضلع دیگر آن پایین بودن درآمد سرانه کشور، ضلع سوم تورم بالا و ضلع چهارم افزایش نرخ ارز. ما درون این چرخه افتادهایم و هر کاری که در سالیان سال انجام دادهایم، بازی در زمین «معلولها» بوده است.
چهارمین کنفرانس بهینهسازی مصرف و بهرهوری انرژی برگزار شد. در این کنفرانس مالک شریعتی، نماینده مجلس، در بخشی از صحبتهای خود به موضوع قیمت تمامشده بنزین پرداخت و عنوان کرد قیمت تمامشده بنزین برای دولت ۱۵ هزار تومان است.
عضو انجمن فولاد گفت: طبق دستور رئیس جمهور قرار بود محدودیتهای گازی برای صنایع صادراتمحور از جمله فولاد در آذر ماه برداشته شود، اما تاکنون دستور رئیس جمهور اجرا نشده است.
بحران انرژی و قطعی مکرر گاز در ایران، بهویژه در فصول سرد، آثار منفی زیادی بر صنایعی نظیر فولاد، پتروشیمی و سیمانیها و به تبع آن بازار سرمایه دارد. وحید یعقوبی، معاون اجرایی صنعت فولاد گفته است که محدودیتهای تخصیص گاز فولادسازان از ابتدای آذر اعمال شده و بسته به استان و شرکتهای مختلف، از 30 تا 50 درصدی محدودیت در سهمیه گاز مصرفی اعمال شده است. در همین راستا، بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با تجارتنیوز تاکید کرده است که قطعی گاز در فصول سرد سال منجر به تحمیل زیان به صنایع فولادی و پتروشیمی میشود. او همچنین عنوان کرده است که در چنین شرایطی سهام پالایشی و بانکی همچنان جذاب هستند.
فرشید شکرخدایی، رئیس کمیسیون سرمایهگذاری و تامین مالی اتاق ایران، در مورد تشکیل سازمان بهینهسازی انرژی گفت: ایجاد ساختار جدید شرط لازم است، اما کافی نیست. ممکن است بدون فرماندهی قوی، ادغام ظرفیتهای موجود و اجرای سیاستهای عملی، موثر واقع نشود. مشکل مصرف انرژی در ایران سابقهای طولانی دارد و نیاز به تغییرات ساختاری عمیقتری دارد. در نهایت، موفقیت این سازمان به همکاری بیننهادی، سرمایهگذاری و اجرای قوانین وابسته است، نه صرفا تشکیل یک نهاد جدید.
فرهاد شهرکی، نائب رئیس کمیسیون انرژی مجلس، عنوان کرد: بر اساس برنامه هفتم باید اتلاف شبکه تولید و توزیع کاهش پیدا کند. شبکه توزیع به طور عمده داخلی است. در شبکه توزیع وابستگی به خارج از کشور نداریم؛ بنابراین بهنظر میرسد راهکار سادهتری برای بهبود باشد. باید تصریح کرد که شبکهها در اختیار دولت هستند؛ دولت از منظر ما باید مسئول زیرساختها باشد، اما تولید نباید دولتی بماند و دولت نقش نظارتی ایفا کند. واقعیت این است که در دنیا شبکهها معمولا در اختیار دولتهاست و دولت باید تمام وقت و انرژی خود را صرف کاهش اتلاف شبکه کند که این کار میتواند بخشی از ناترازی ما را کاهش دهد.
با نزدیکشدن به فصل سرما، هشدار محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره ناترازی و احتمال قطعی گاز از دیماه، بار دیگر نگرانیها نسبت به آینده تولید در صنایع بزرگ کشور را افزایش داده است. در شرایطی که بخش عمدهای از بازار سرمایه بر پایه صنایع انرژیبر چون پتروشیمی، فولاد و سیمان استوار است، این هشدار میتواند نشانهای از زمستانی پرریسک برای بورس باشد. آرش شهریاری، کارشناس بازار سرمایه، معتقد است اثر قطعی گاز و کاهش خوراک صنایع با تاخیر چندماهه در صورتهای مالی شرکتها ظاهر خواهد شد. او به تجارتنیوز میگوید با وجود برخی اختلالهای مقطعی، روند کلی بازار سرمایه در میانمدت میتواند به سمت ثبات نسبی حرکت کند؛ بهویژه اگر سیاستهای دولت و وضعیت ارزی کشور در مسیر کنترلشدهای پیش برود.
عضو کمیسیون صنایع مجلس با اشاره به عملکرد بانک مرکزی در تامین تسهیلات و ارز مورد نیاز صنایع گفت: بانک مرکزی وظیفه خود را به درستی انجام نمیدهد. بانک مرکزی باید به صحنه بیاید و حمایت خود را به موقع انجام دهد؛ یعنی اول تسهیلات لازم را پرداخت کند، دوم به موقع ارز مورد نیاز صنایع را تخصیص دهد.
شاخص مدیران خرید صنعت ایران در شهریورماه پس از هفت ماه رکود، برای نخستینبار وارد محدوده خنثی شد. چه عواملی باعث شد صنعت پس از ماهها رکود دوباره نفس بکشد و روند تولید بهبود یابد؟ آیا با نزدیک شدن به فصل سرد سال، تولید میتواند رشد خود را حفظ کند؟
دستیار وزیر نفت در امور بهینهسازی انرژی گفت: برای رفع ناترازی انرژی، ابتدا باید عزم و اراده جدی شکل بگیرد و کارها فارغ از دیدگاههای سیاسی بهصورت کارشناسی پیش رود، چرا که جزیرهای عمل کردن دستگاههای بزرگ تولیدکننده و مصرفکننده انرژی که خارج از دولت فعالیت میکنند، مانع رسیدن به نتیجه مطلوب میشود.
با نزدیک شدن به روزهای سرد سال، بار دیگر سایه بحران گاز بر سر صنایع افتاده است. صنایع که در فصل تابستان با قطعی مکرر برق دست و پنجه نرم کردند، باید همچون سالهای گذشته منتظر قطعی گاز باشند.
هفته گذشته رئیس سازمان بازرسی کل کشور از ورود این سازمان به پرونده ناترازی انرژی خبر داد و گفت: در زمینه ناترازیها کوتاهیهایی صورت گرفته که از سوی سازمان مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت.
مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی عنوان کرده است که بحران آب باعث شده تولید پالایشگاه تهران در آستانه توقف قرار گیرد. این اظهارات نشان از نبود حکمرانی انرژی در کشور و تشدید ناترازی سوخت و انرژی با توجه به سیاستهای اتخاذشده توسط مسئولان دارد. باید گفت با کاهش تولید پالایشگاهها به دلیل کمبود آب، ناترازی بنزین و برق نیز تشدید میشود!
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس به اقداماتی که برای تولید برق و حل مشکل ناترازیهای انجام شده است، اشاره کرد و گفت: سفارشاتی از چین برای تامین و تجهیز نیروگاههای خورشیدی در آستانه ورود به کشور است و اقدامات خوبی در حال انجام است. بانکها هم موظف شدهاند که برای تاسیس و تجهیز این نیروگاهها تسهیلات پرداخت کنند، البته اینها راهکارهای میانمدت هستند. ولی در کوتاهمدت قرار شد که برق بیشتری به بخش خانگی اختصاص داده شود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تشریح راهکارهای مجلس برای رفع ناترازی انرژی، گفت: دولت میتواند در کوتاهمدت با سیاستهای تشویقی، صرفهجویی را جایگزین تولید پرهزینه کند.
اگرچه طی دو روز معاملاتی گذشته شاخصهای بورسی سبزپوش شده و جریان پول حقیقی هم مثبت بوده، اما نگاهی جزئیتر، حاکی از وضعیت منفی در کلیت بازار سهام است و بر همین اساس، اهالی بازار این رشد را شکننده تلقی کردهاند. بازار سرمایه ایران در نقطهای حساس قرار گرفته، جایی که خروج نقدینگی، نرخهای بالای تامین مالی و چالشهای سیاسی، آینده تامین مالی شرکتهای بورسی را به دغدغهای جدی برای فعالان اقتصادی تبدیل کرده است. مهدی دلبری، کارشناس بازار سرمایه، در گفتوگو با تجارتنیوز به بررسی وضعیت کنونی بازار سرمایه و چالشهای پیش روی تامین مالی شرکتهای بورسی پرداخت و با اشاره به خروج سنگین پول از بازار سهام و افزایش نرخ تامین مالی، هشدار داد: «بدون اصلاح سیاستهای ارزی، کاهش مداخلات دولتی و رفع ناترازیهای انرژی، چشمانداز تامین مالی شرکتها تیره و تار خواهد بود و اقتصاد ایران در ۶ ماهه دوم سال با تورم شدید و کاهش تولید مواجه خواهد شد.»
تفاهمنامه طرح توسعه دو میدان گازی مهم کشور میان شرکت ملی نفت و شرکتهای فولادی امضا شده است. به بیان دیگر، مطابق برنامه هفتم توسعه، شرکت ملی نفت در تلاش است که توسعه برخی از میادین گازی را به صنایع انرژیبر و به خصوص فولاد و پتروشیمی واگذار کند تا بخشی از ناترازی گاز این صنایع جبران شود، اما آیا چنین اقدامی در راستای حکمرانی انرژی توجیهپذیر است؟
