به گزارش تجارت نیوز، بحران انرژی در ایران، بهویژه قطعی مداوم گاز در فصول سرد سال، علاوه بر ایجاد مشکلات جدی در صنایع مختلف، آثار منفی عمیقی بر بورس و بازار سرمایه کشور گذاشته است. قطعی گاز، که بهطور عمده بر شرکتهای سیمانی، پتروشیمی و فولادی اثر میگذارد، نه تنها تولید این صنایع را متوقف میکند، بلکه بر اعتماد سرمایهگذاران و روند معاملات بازار سرمایه نیز سایه میاندازد
این مشکلات، بهویژه در شرایطی که رشد مصرف گاز همچنان ادامه دارد و قیمتگذاری دستوری به بحران دامن میزند، میتواند آینده اقتصادی کشور و جذابیت بازار سرمایه را تحت تاثیر قرار دهد. با توجه به این شرایط، آیا اصلاح سیاستهای انرژی و مدیریت بهینه منابع میتواند راه حلی برای بهبود وضعیت بورس و بازگشت اعتماد به بازار سرمایه باشد؟
قطعی گاز در زمستان به بخشی از برنامه سالانه پتروشیمیها تبدیل شده است
بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با تجارتنیوز بیان کرد: «با توجه به اینکه قطعی گاز در زمستان بهطور مداوم رخ میدهد، این مساله برای پتروشیمیها از قبل پیشبینی شده و به بخشی از برنامههای سالانه آنها تبدیل شده است.»
فلاح افزود: «در این مدت، شرکتهای پتروشیمی معمولا اورهال (تعمیرات دورهای) و نوسازیهای لازم را انجام میدهند و در نتیجه قطعی گاز نمیتواند شوک منفی بر روند معاملات بازار وارد کند. بسیاری از تولیدات این شرکتها در این مدت انباشته میشود و پس از رفع قطعی گاز، به بازار عرضه خواهد شد.»
او ادامه داد: «قطعی گاز برای پتروشیمیها که نزدیک به 10 سال است در فصل زمستان بهطور مداوم رخ میدهد، دیگر به یک روال عادی تبدیل شده است و فعالان بازار به آن واکنش خاصی نشان نمیدهند. این قطعیها از قبل برنامهریزی شده و شرکتها با توجه به آن برنامههای خود را تنظیم میکنند.»
قطعی گاز خسارتهای قابل توجهی برای شرکتها به همراه دارد
اما به گفته فلاح، مساله اصلی این است که قطعی گاز، در عمل خسارتهای قابل توجهی برای شرکتها به همراه دارد. او در این زمینه به مثالی اشاره کرد مبنی بر اینکه در یکی از مجامع سال گذشته، هلدینگ نفت و گاز اعلام کرد که تنها در اثر قطعی گاز، بیش از یک میلیارد دلار خسارت عدمالنفع متحمل شده است! این ضررها عمدتا بهدلیل توقف تولیدات پتروشیمیها و صنایع وابسته به گاز است.
یکی از دلایل اصلی افزایش مصرف گاز، قیمتگذاری دستوری است
این کارشناس اقتصادی همچنین به افزایش مصرف گاز در کشور اشاره کرد و گفت: «مصرف گاز در ایران به سرعت در حال رشد است و از حدود 550 میلیارد متر مکعب به بیش از 700 میلیارد متر مکعب رسیده است.»
فلاح تصریح کرد: «این رشد در حالی رخ داده است که تولید گاز کشور بهطور نسبی ثابت مانده و این مساله منجر به بروز ناترازی در بازار گاز شده است.» او در ادامه افزود: «یکی از دلایل اصلی این افزایش مصرف، قیمتگذاری دستوری گاز است که باعث شده مصرف غیرصنعتی به طور غیرمعمولی افزایش یابد.»
مصرف غیرصنعتی گاز در ایران به دلیل قیمت پایین و غیرواقعی، رشد چشمگیری داشته است
فلاح گفت: «مصرف غیرصنعتی گاز در ایران به دلیل قیمت پایین و غیرواقعی، رشد چشمگیری داشته و به نوعی این مصرف بیرویه به بحران بزرگی تبدیل شده است.» به گفته او، این شرایط باعث شده که صنایع بزرگ و ارزآور کشور با مشکلات جدی در تامین گاز مواجه شوند.
صنایع بزرگ کشور که ارزش افزوده بالایی دارند و ارزآوری میکنند، مجبور میشوند تاوان مصرف غیرواقعی گاز در بخش خانگی را بدهند
فلاح در ادامه گفت: «در چنین شرایطی، دولت ممکن است بخواهد برای مقابله با این بحران، صنایع را با سیاستهایی تنبیه کند و از آنها بخواهد تا مصرف گاز در بخش خانگی و غیرصنعتی را کاهش دهند.» او تاکید کرد که صنایع بزرگ کشور که ارزش افزوده بالایی دارند و ارزآوری میکنند، مجبور خواهند بود تا تاوان مصرف غیرواقعی گاز در بخش خانگی را بدهند.
واردات گاز از ترکمنستان نشانهای از ضعف در مدیریت منابع انرژی است
این کارشناس اقتصادی همچنین به مشکلات موجود در بخش انرژی کشور اشاره کرد و توضیح داد که ایران که یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت و گاز در جهان است، در حال حاضر مجبور به واردات گاز از ترکمنستان شده است. فلاح تاکید کرد: «این وضعیت نشاندهنده ضعف در مدیریت منابع انرژی کشور است.»
ناترازی در بخش انرژی، بهویژه در بخش گاز، یکی از دلایل اصلی ابهام در آینده اقتصادی کشور است
به گفته فلاح، ناترازی در بخش انرژی، بهویژه در بخش گاز، یکی از دلایل اصلی ابهام در آینده اقتصادی کشور است. او افزود: «این عدماطمینان و مشکلات موجود در بخش انرژی باعث شده که سرمایهگذارهای بزرگ خارجی تمایلی به حضور در بازار ایران نداشته باشند.»
فلاح گفت: بیاطمینانی در مورد وضعیت انرژی و مشکلات ساختاری در این بخش، از دلایل اصلی است که سرمایهگذاران داخلی و خارجی را از ورود به بازار ایران بازمیدارد.
قطعی گاز عدمالنفع بالایی را به صنایع فولادی و پتروشیمی تحمیل کرده است
این تحلیلگر اقتصادی به وضعیت بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «در حال حاضر، صنایع پتروشیمی و فولادی کشور با قطعی گاز مواجه هستند و این قطعیها باعث شده که این صنایع سالانه خسارتهای قابل توجهی از بابت عدمالنفع تجربه کنند.» فلاح افزود: «این مشکلات باعث شده که بازار سرمایه در وضعیت منفی قرار گیرد و رشد اقتصادی کشور کند شود.»
صنایع پالایشگاهی و بانکی با P/E پایین، فرصتهای سرمایهگذاری مناسب در آینده هستند
فلاح گفت: «در چنین شرایطی، صنایع پالایشگاهی و بانکی با نسبتهای مالی مناسب و P/E پایین پتانسیل رشد زیادی دارند و میتوانند فرصتهای مناسبی برای سرمایهگذاری در آینده باشند.»
او همچنین به اصلاح قیمتگذاری گاز برای صنایع پتروشیمی اشاره کرد و گفت: «اگر این قیمتگذاری اصلاح شود و گاز بهطور واقعیتری برای صنایع پتروشیمی عرضه گردد، این صنایع نیز میتوانند شاهد رشد بیشتری باشند.»
در نهایت، فلاح بر این نکته تاکید کرد که اگر دولت به اصلاح سیاستهای انرژی و قیمتگذاریها پرداخته و مدیریت بهتری در این حوزه داشته باشد، میتوان امیدوار بود که وضعیت اقتصادی کشور بهبود یابد و چشمانداز بازار سرمایه جذابتر شود.
گفتنی است، معاون اجرایی انجمن فولاد بهتازگی در گفتوگو با سنا از دستور رئیسجمهوری برای لغو محدودیت تخصیص انرژی به صنایع صادراتمحور خبر داده و گفته است که فولادسازان منتظر اطلاعیه رسمی شرکت ملی گاز برای اجرای این دستور هستند.
گزارشهای بیشتر را در صفحه بورس بخوانید.
