رود دجله فقط یک رودخانه نیست؛ شاهرگ حیات عراق، حافظ تمدنهای باستانی و ستون اصلی زندگی میلیونها انسان است. از نخستین روزهای شکلگیری تمدن بشر تا امروز، دجله نقشی اساسی در کشاورزی، مذهب، اقتصاد و فرهنگ این سرزمین ایفا کرده است. اما اکنون این رود تاریخی با بحرانی بیسابقه روبهروست؛ آلودگی شدید، کاهش چشمگیر حجم آب، سوءمدیریت داخلی و فشار سدهای بالادست، دجله را به مرز نابودی رسانده است.
یک کارشناس حوزه آب گفت: پس از یک بازه ۱۰۰ ساله، اکنون بدون توسعه مدیریت مشارکتی منابع آب، امکان بازگرداندن حوضهها به تعادل بومشناختی و کنترل منازعات آبی فزاینده در قلمرو دشتها و حوضههای آبریز فراهم نخواهد شد.
شبکه خبری سیانان آمریکا با انتشار تصاویر ماهوارهای از وضعیت سدهای ایران، خشکسالی را بحرانی زیستمحیطی ارزیابی کرد و گزارش داد: خشکسالی در ایران را میتوان از فضا هم مشاهده کرد.
رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی با تشریح وضعیت کمسابقه بارشها در پاییز امسال اعلام کرد که یکی از خشکترین پاییزهای پنج دهه اخیر را تجربه شد و بر اساس مدلهای هواشناسی احتمال میرود ورود سامانه بارشی از غرب کشور طی هفته آینده بارش مؤثر و حتی برف را در پی داشته باشد.
از دهه ۱۳۸۰ تا کنون درگیر برخی توهمات و تصمیم اشتباه شده ایم که ردپای آن را روی اقتصاد ومحیط زیست به وضوح میبینیم. برخی توجیه می آورند که هدف از برخی اقدامات آسیب زا به محیط زیست و منابع طبیعی درواقع توسعه اقتصادی است. اما از دهه ۱۳۷۰ اصلا معنای توسعه اقتصادی تغییر کرد. در آن دوران گفته شد این مدل توسعه ای که با فدا کردن منابع طبیعی همراه باشد، اصلا پایدار نیست.
بر اساس دادههای سازمان هواشناسی، از ابتدای فصل جاری تا هفتم آذرماه بارش با میانگین ۳.۹ میلیمتر ثبت شده که نسبت به بارش ۳۳.۵ میلیمتری در بلندمدت با ۸۸.۳ درصدی کاهش بارش مواجهایم.
دان ویگینگتون گفت: ناتو با استفاده از جنگ اقلیمی و مهندسی آبوهوا، خشکسالیهای غیرطبیعی را در ایران ایجاد کرده و با حذف باران و برهم زدن منابع غذایی به دنبال بیثباتسازی است.
کنشگر و فعال محیطزیست میگوید: در نقاطی ایالت کالیفرنیای آمریکا و در بخشی از انگلیس وقتی خشکسالی میشود، دستور میدهند چمنها را خشک کنند و دیگر به آنها آب ندهند و در واقع مقررات سختگیرانهای وضع میکنند تا مردم بتوانند این شرایط کمآبی را بگذرانند. چندسال پیش در کیپتاون پایتخت آفریقای جنوبی مگر به نقطه صفر آبی نرسیدند، چطوری توانستند از این مسئله عبور کنند؟
مسئله بارورسازی ابرها دوباره در کانون توجه افکار عمومی قرار گرفته؛ راهکاری که سالهاست در فهرست نسخههای مقابله با کمآبی مطرح میشود، اما همچنان بیشتر در سطح «امید» باقی مانده تا «راهحل».
بررسیها نشان میدهد که تا اواسط آذر ماه هیچ خبری از بارشهای موثر در بسیاری از نقاط کشور نیست و همین امر خود شرایط آبی کشور را بیش از گذشته بحرانیتر کرده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران گفت: طی ۵۰ روز گذشته، تنها سه و نیم میلیمتر بارش در کشور ثبت شده که معادل ۱۸ درصد میانگین نرمال بوده و در ۲۰ استان کشور هیچ بارشی نازل نشده است.
یک مقام مسئول گفت: حدود ۲۵ درصد از کل بارش سالانه کشور در فصل پاییز اتفاق میافتد، اما بخش عمده این سهم تا کنون محقق نشده، حتی اگر آذر هم پربارش باشد، دو ماه ابتدایی خشک پاییز جبران نمیشود.
سخنگوی سازمان مدیریت بحران کشور گفت: استانهای شرقی و جنوبی کشور از جمله سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و جنوب خراسان رضوی و مناطقی از شمال هرمزگان بیشترین تنش آبی را تجربه میکنند و کمبارشی سال جاری، همراه با برداشت آبهای زیرزمینی و وضعیت نامناسب سدها، مشکلات تأمین آب را تشدید کرده است و با وجود بارشهای نرمال در شمال کشور، سایر مناطق همچنان نیازمند مدیریت منابع و مشارکت مردم در مصرف بهینه آب هستند.
پاییز امسال، تهران در سکوتی از بیبارانی فرو رفته و آسمانی که باید تا این زمان از سال، دستکم چند نوبت باران را تجربه میکرد، همچنان صاف و خشک مانده است. آمارهای رسمی نشان میدهد میزان بارش در مهر و نیمه نخست آبان کمتر از یک میلیمتر بوده؛ رقمی بیسابقه که تهران را به خشکترین پاییز چند دهه اخیر رسانده است.
رئیس مرکز ملی پیشبینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، گفت: ما همچنان آب مجازی خود را به دیگر کشورها صادر میکنیم؛ برای هر کدام از این محصولات کشاورزی که صادر میکنیم، چقدر آب مصرف شده است، به غیر از محصولات کشاورزی خیلی از محصولات صادراتی آب کشور را به شکل مجازی صادر میکنند و همه اینها باید مدیریت شود و هزینه فایده آن استخراج شود و ببینیم آیا آبی که برای تولید برخی اقلام مصرف و هزینهای که شده به درآمد و فایده آن میارزد یا خیر.
رییس اداره حفاظت محیط زیست مهاباد گفت: بحران خشکسالی دامن پناهگاه حیات وحش و تالاب کانیبرازان این شهرستان را گرفت و این تالاب بین المللی بیآبی کم سابقهای را تجربه کرد.
مقام مسئول سازمان هواشناسی با تاکید بر اینکه امسال کشور وارد فاز النینو نمیشود، گفت:بر اساس دادهها بدترین پاییز دوره بلندمدت (57 سال) ایران و خاورمیانه را خواهیم داشت.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور گفت: امسال وارد ششمین سال پیاپی خشکسالی شدهایم و طبق پیشبینیها تا پایان آبانماه جاری بارش قابل توجهی در کشور رخ نخواهد داد.
