اپلای کردن برای دکتری؛ ۱۰ نکته برای موفقیت از دید ژورنال Science

برای یک دانشجو یا فارغ‌التحصیل دانشگاه در ایران، دلایل متعددی برای دنبال کردن دوره دکتری وجود دارد. در حال حاضر، شاید اغلب افراد علاقه‌مند به دوره دکتری در فکر تحصیل خارج از کشور هستند. درعین‌حال، اکثریت این افراد می‌دانند که پروسه قبولی در دوره دکتری در خارج از کشور با ایران بسیار متفاوت است؛ در ایران، مهارت‌های ارتباطی کمتری لازم بوده و بخشی از پروسه قبولی توسط کنکور انجام می‌شود.

اما گرفتن پذیرش از دانشگاه‌های خارج از کشور، به‌خصوص از دانشگاه‌های ایالات‌متحده، آمریکا و اروپا، پروسه طاقت‌فرسایی است که راه مشخص و قطعی برای آن وجود ندارد. این نکته به این معنی نیست که موفق شدن در این زمینه غیرممکن است؛ با مطالعات زیاد، می‌توان بخشی از راز‌های موفقیت قبولی دکتری را دریافت.

ژورنال Science، یکی از معتبرترین ژورنال‌های آکادمیک، در یکی از مقالات خود به ۱۰ نکته مهم برای موفق شدن در این مسیر پرداخته است. نویسندگان این مطلب از اساتید رشته‌های روانشناسی و علوم شناختی در دانشگاه‌های نیویورک، کرنل و کلرادو بولدر هستند و به‌طورکلی، به نکاتی می‌پردازند که دانستن آن‌ها برای هر فرد علاقه‌مندی به دوره دکتری، ضروری است.

این نکات، از مسائلی مانند نمرات دوره لیسانس و آزمون‌های لازم فاصله گرفته و بیشتری به مسائلی می‌پردازند که باوجود اهمیت داشتن، به آن‌ها کمتر پرداخته می‌شود. در ادامه، به این ۱۰ نکته خواهیم پرداخت.

1. با خودتان صادق باشید

قبل از هر کاری، اهداف خود را در نظر بگیرید. جدا از اهداف مهاجرتی، هدف بسیاری از افراد برای دنبال کردن دکتری، پیدا کردن شغل‌های تدریس دائمی در دانشگاه‌ها است. اما باید در نظر داشته باشید که پیدا کردن چنین موقعیت‌هایی بسیار دشوار و رقابتی خواهد بود، و برای موفق شدن در این مسئله به سعی و تلاش و شانس بسیار زیادی نیاز دارید.

درنهایت، پروسه تکمیل دوره دکتری تنها در حالتی ارزش دارد که شما به پژوهش و کارهای تحقیقاتی علاقه زیادی داشته باشید. و با طیف گسترده‌ای از موقعیت‌های شغلی کنار بیایید. به‌طورمعمول، تکمیل یک دوره دکتری بین ۴ تا ۶ سال طول خواهد کشید؛ شما باید مطمئن شوید که در این دوره طولانی، از پس سختی‌ها برآمده و به کار موردعلاقه خود می‌پردازید.

1. علایق خود را مشخص کنید

پس از تصمیم گرفتن راجع به پیش گرفتن دوره دکتری، باید مکان‌هایی را مشخص کنید که با علایق شما مطابق باشند؛ به‌عبارت‌دیگر، به سراغ دانشگاه‌هایی بروید که حوزه‌های تخصصی آن‌ها، با اهداف شما سازگار است. اولین قدم برای انجام این کار، مشخص کردن موضوعات و زمینه‌های موردعلاقه خود خواهد بود.

به موضوعات، کلاس‌ها و پروژه‌هایی توجه کنید که توانایی مطالعه آن‌ها را در طول یک دوره ۴۰ تا ۵۰ ساله را داشته باشید. طبیعی است که علایق و اهداف شما در طول زمان تکامل پیدا کند؛ اما مشخص کردن آن‌ها قبل از شروع مسیر، باعث هدایت شما به مسیر درست می‌شود.

1. تحقیق کنید

حال که دید نسبتا خوبی نسبت به زمینه مطالعاتی موردعلاقه خود دارید، وقت پیدا کردن موقعیت‌هایی است که برای شما مناسب خواهند بود. برای کسانی که صرفا باهدف انتخاب دانشکده یا دوره‌های خاص اپلای می‌کنند (برای رشته‌های مانند اقتصاد و فاینانس)، دنبال دانشکده‌هایی بگردید که دارای بیش از یک استاد مرتبط با حوزه موردعلاقه شما هستند. برای مثال، اگر علاقه‌مند به نظریه‌ بازی‌ها و طراحی قرارداد هستید، برای دانشگاهی اپلای کنید که دارای حداقل دو پژوهشگر و استاد در این زمینه هستند. این کار باعث می‌شود تا ضریب اطمینان بالاتری برای قبول شدن و همچنین پیگیری زمینه‌های موردعلاقه خود داشته باشید.

برای شروع این کار، به دنبال دانشگاه‌هایی بروید که دارای پژوهشکده‌های مرتبط با حوزه موردعلاقه شما هستند. اطلاعات زیادی برای انتخاب شما وجود دارد؛ برخی از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه‌ها دارای صدها مقاله مختلف هستند که خواندن آن‌ها می‌تواند کمک خوبی برای انتخاب باشد. به‌جای خواندن همه آن مقالات، تنها به آن‌هایی بپردازید که اخیرا چاپ شده و دارای موضوع جذابی برای شما هستند.

در نظر داشته باشید که اگر یک عضو هیئت‌علمی یا یکی از اساتید مقالات زیادی در چند سال اخیر چاپ نکرده، و یا همکاری پژوهشی با دانشجویان خود نداشته است، این نکته‌ای منفی برای همکاری با آن استاد محسوب می‌شود. خواندن رزومه و بررسی موقعیت‌های شغلی فعلی دانشجویان سابق یک دانشگاه نیز می‌تواند به هدف‌گذاری شما کمک کند.

1. به دنبال موقعیت‌های پژوهشی خالی بگردید

زمان و سرمایه خود را صرف اپلای کردن برای موقعیت‌ها و کار کردن با اساتیدی نکنید که دانشجو نمی‌پذیرند. در برخی از حیطه‌های تحقیقاتی، اعضای دانشکده پروسه اپلای کردن را توضیح داده و هر نوع موقعیت باز را اعلام می‌کنند. در موارد دیگر، شاید ضروری باشد تا شما به اعضای هیئت‌علمی دانشگاه ایمیل زده و از امکان پذیرش دانشجویان جدید بپرسید. (تنها به این دلیل که یک دانشکده دانشجوی جدید می‌پذیرد، به معنی این نیست که هرکدام از اعضای هیئت‌علمی دانشگاه جای خالی برای دانشجوی جدید دارند!)

چند ماه قبل از پایان مهلت اپلای کردن (ددلاین) به اساتید موردنظر خود ایمیل زده و به‌طور خلاصه، پیش‌زمینه آکادمیک خود را توضیح دهید؛ سپس توضیح داده که علاقه‌مند به کار در پژوهشکده آن‌ها هستید و بپرسید که آیا آن‌ها به دنبال پذیرش دانشجویان جدید خواهند بود یا خیر (بهتر است که در این ایمیل‌ها رزومه یا CV کامل خود را ارسال کنید).

اگر پس از مدتی جوابی دریافت نکردید، ناراحت نشوید؛ بسیاری از اساتید بیش از صد ایمیل در روز دریافت کرده و در برخی موارد، شاید ایمیل شما توسط آن‌ها دیده نشود. درهرصورت، شما همچنان می‌توانید برای آن دانشگاه اپلای کنید.

1. انتخاب‌های گسترده‌ای داشته باشید

باوجود اینکه قاعده‌های طبقه‌بندی دانشگاه‌ها در رشته‌های مختلف تفاوت دارد، ما توصیه می‌کنیم که برای انتخاب خود فهرستی متشکل از ۹ دانشگاه درست کنید:

• سه دانشگاه که احتمال می‌دهید در آن‌ها قبول خواهید شد (انتخاب‌های امن).
• سه دانشگاه که با دانشجویان قبول‌شده در آن‌ها در یک سطح قرار دارید (انتخاب‌های رقابتی).
• سه دانشگاه که علاقه دارید در آن‌ها قبول شوید (انتخاب‌های رویایی).

برای اینکه درک بهتری از شانس قبولی خود به دست آورید، رزومه دیگر دانشجویان دکتری دانشگاه موردنظر را مطالعه کرده و سعی کنید تا در انجمن‌های مربوط، اطلاعات بیشتری کسب کنید. در این زمینه، می‌تواند از انجمن‌های سایت‌هایی مثل thegradcafe.com کمک بگیرید. اگر هزینه اپلای کردن (اپلیکیشن فی) برای شما مانع محسوب می‌شود، با اعضای آموزش دانشگاه تماس گرفته و در مورد امکان چشم‌پوشی از این هزینه بپرسید.

1. فرم درخواست (اپلیکیشن) خود را متمایز بسازید

بسیاری از دوره‌های دکتری با حجم زیادی از درخواست‌‌ها مواجه می‌شوند که از سمت دانشجویان با نمرات بالا ارسال می‌شود؛ به عبارت دیگر، هر ساله صدها اپلیکیشن برای دانشگاه‌ها ارسال شده که همگی از لحاظ نمرات آزمون‌ها کاستی ندارند. به همین دلیل، تنها افرادی در این دوره‌ها قبول می‌شوند که حجم زیادی توجه و دقت صرف بخش‌های دیگر درخواست خود کرده‌اند.

این دقت و توجه شامل توضیحات شفاف راجع به تجربه‌های پژوهشی، توضیح علایق علمی فعلی و توصیه‌نامه‌های شخصی‌سازی شده می‌شود؛ منظور از توصیه‌نامه شخصی‌سازی شده، نامه‌ای است که تصویری کلی از مهارت‌ها و علایق شما ترسیم کرده و صرفا به نمرات شما در یک کلاس اشاره نمی‌کند.

حتی در برخی از رشته‌ها، متقاضیان دوره ممکن است نمونه‌ پژوهش‌های گذشته خود را ضمیمه کنند. درنتیجه، درخواست منظمی داشته باشید و به هر بخش از آن توجه کنید.

1. بیانیه تحقیق (بیانیه هدف یا Statement of Purpose ) درخشانی بنویسید

شاید مهم‌ترین بخش یک درخواست (اپلیکیشن)، بیانیه تحقیق آن باشد. اعضای هیئت‌علمی با استفاده از بیانیه تحقیق، دید خوبی نسبت به توانایی نوشتاری، میزان علاقه به موضوعات، سابقه پژوهشی، پتانسیل یادگیری و مطابقت شما با دوره موردنظر به دست می‌آورند.

شما باید در این نامه نشان دهید که از تفکری عمیق برخوردار بوده و آماده پیشرفت هستید. برخی از مقالات اساتید احتمالی آینده خود را مطالعه کرده و با دیدی منتقدانه به آن‌ها نگاه کنید. و در نامه خود، به راه‌ها و مسیرهایی بپردازید که از طریق آن‌ها، می‌توان این نوع مطالعات را گسترش داد.

به نمونه‌های بیانیه‌های دیگر دانشجویان نیز توجه کنید. پس از نوشتن بیانیه خود، آن را برای دریافت بازخورد به اساتید و هم‌دانشگاهیان خود فرستاده تا از ایراد‌های آن (چه نگارشی و چه ساختاری) آگاه شوید.

شاید چنین کارهایی در اولین نگاه حوصله سر بر و بی‌فایده به نظر بیاید، اما باور داشته باشید که قدرت یک بیانیه خوب می‌تواند سرنوشت درخواست شما را به کلی عوض کند.

1. درخواست توصیه‌نامه‌های خود را زودتر از موعد مطرح کنید

درخواست توصیه‌نامه از اساتید خود را حداقل یک ماه قبل از اولین ددلاین مطرح کنید. سعی داشته باشید تا توصیه‌نامه‌های خود را از اساتیدی درخواست کرده که شما را به‌خوبی می‌شناسند و به حوزه موردعلاقه شما مرتبط‌اند.

ابتدا، از آن‌ها بپرسید که آیا می‌توانند نامه‌ای قوی برای شما بنویسند؟ اگر استادی در این مورد مردد بود، احتمالا از دید آن‌ها مواردی وجود دارد که شانس‌ شما برای قبولی را از بین خواهد برد. به همین دلیل، بهتر است که از چنین اساتیدی منصرف شده و به سراغ استاد دیگری بروید.

برای یک توصیه‌نامه خوب، تصویر کاملی از علایق و توانمندی‌های خود به استادتان ارائه داده و در کنار آن، اطلاعات موردنیاز را فراهم کنید: در کنار درخواست خود، ددلاین دوره موردنظر، ایمیل دانشگاه و رزومه خود را برای استاد ارسال کنید.

1. اساتید و مربیان خود را در جریان بگذارید

بعد از اینکه تمامی این پروسه پایان یافت و نتایج خود را دریافت کردید، خبرها را به اساتید خود اعلام کنید. مطمئن باشید که آن‌ها از قبولی و موفقیت شما بسیار خوشحال خواهند شد.

1. نفس بکشید

این پروسه می‌تواند بسیار طاقت‌فرسا، هزینه زا و وقت بر باشد. به یاد داشته باشید که در این پروسه از خود مراقبت کنید. همیشه زمان‌های مشخصی را برای دوستان و خانواده صرف کرده و برای دوره پس از اپلای، زمان استراحت کنار بگذارید.

درنهایت، به خاطر داشته باشید که عقب‌گردها و شکست‌ها، جزئی ثابت از زندگی آکادمیک هستند، نه استثنا. به همین دلیل، اگر شکست خوردید، بدانید که در راه بسیار از افراد موفق پا گذاشته‌اید؛ حتی درخواست اولیه آلبرت انیشتین برای قبولی در دانشگاه برن نیز رد شد. اگر شما نیز به این سرنوشت دچار شدید، می‌توانید در سال بعدی اپلای کرده و به تلاش خود ادامه دهید.

منبع: «Applying for a Ph.D.? These 10 tips can help you succeed»