کد مطلب: ۵۲۸۸۷۳

دولت اول و دوم روحانی از وعده تا عمل / آیا روحانی اقتصاد کشور را نجات داد؟

دولت اول و دوم روحانی از وعده تا عمل / آیا روحانی اقتصاد کشور را نجات داد؟

۲۴ خرداد سال ۹۲ دولت حسن روحانی بر سر کار آمد. ۸ سال سخت دولت محمود احمدی‌نژاد گذشته بود و بسیاری امیدوار بودند که دولت جدید، شرایط را تغییر دهد؛ هم شرایط اقتصاد نابسامان را و هم شرایط سیاست بین‌الملل را. برخی معتقد بودند ایران از دو قدمی جنگ با آمریکا برگشته و برخی دیگر

۲۴ خرداد سال ۹۲ دولت حسن روحانی بر سر کار آمد. ۸ سال سخت دولت محمود احمدی‌نژاد گذشته بود و بسیاری امیدوار بودند که دولت جدید، شرایط را تغییر دهد؛ هم شرایط اقتصاد نابسامان را و هم شرایط سیاست بین‌الملل را. برخی معتقد بودند ایران از دو قدمی جنگ با آمریکا برگشته و برخی دیگر می‌گفتند دولت روحانی درست زمانی روی کار آمده که ایران تا ونزوئلایی شدن فاصله‌ای نداشته.

به گزارش تجارت‌نیوز ، دولت روحانی کارش را با چند شعار آغاز کرد؛ اول اقتصاد آزاد و بها دادن به بخش خصوصی، دوم بهبود فضای کسب‌وکار و سوم آغاز مذاکراتی که سبب شود هم چرخ سانتریفیوژها بچرخد و هم چرخ زندگی مردم. اما آیا این شعارها در دوران ۸ ساله ریاست جمهوری روحانی محقق شده یا خیر؟

انتخابات سال ۹۲ در شرایطی برگزار شد که شعارهای اقتصادی زیادی از سوی کاندیداها مطرح می‌شد. اقتصاد کشور در آن زمان با تورم فزاینده و رشد اقتصادی منفی مواجه بود و مشکل بیکاری همچنان پررنگ بود و از طرفی تحریم‌های نفتی و بانکی در سال‌های ابتدایی دهه ۹۰ فشار زیادی به اقتصاد وارد کرده بود.

محوریت برنامه‌های روحانی ایجاد گشایش در اقتصاد و برقراری تعامل سازنده با کشورهای دنیا و رفع تحریم‌ها بود. شعار اصلی او در این زمینه «نجات اقتصاد کشور» بود.

روحانی وعده داده بود که علاوه بر داشتن برنامه چهار ساله اقتصادی، یک برنامه ۱۰۰ روزه برای ایجاد تحول در وضعیت اقتصادی مردم هم دارد. او وعده داده بود:«دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کند که اصلا به یارانه ۴۵ هزار تومانی نیازی نداشته باشند و به جای اینکه مردم دست به سوی دولت دراز کنند دولت دست به سوی مردم دراز کند.»

روحانی وعده داده بود:«دولت تدبیر و امید به دنبال این است که آنچنان مردم را از درآمد سرشار کند که اصلا به یارانه ۴۵ هزار تومانی نیازی نداشته باشند.»

هم سانتریفیوژ بچرخد هم چرخ زندگی مردم

او مشی خود را اعتدال‌گرایی نامید و در این‌باره می‌گفت:«من در کل همیشه انسان اعتدال گرایی بوده‌ام و در رابطه‌های کاری نیز به این نکته توجه داشته‌ام، به نحوی که از اول زندگی خود با افراطیون کار نمی‌کردم و مشکل داشتم.» او وعده داد که در صورت تشکیل دولت، هم با اصول‌گرایان معتدل و هم با اصلاح‌طلبان معتدل کار می‌کند.

اما در حوزه اقتصاد او به شدت از سیاست‌های اقتصادی در دولت‌های نهم و دهم انتقاد کرد و درباره بی‌اعتنایی دولت دهم به اسناد بالادستی گفته بود:‌«ما قرار بود در چشم‎‌انداز ۲۰ ساله ۸ درصد رشد اقتصادی داشته باشیم اما در حال حاضر این رشد به حدود ۳ درصد رسیده است. در اینجا این سوال پیش می‌آید کدام کشور در منطقه تورم بالای ۳۰ درصد دارد؟ مردم در تهیه مواد غذایی با تورم بالای ۴۰ درصد مواجه بوده‌اند.»

روحانی که زمانی رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران با سه کشور غربی در دولت اصلاحات بود شعاری داد که بسیار معروف شد. روحانی گفت: «سانتریفیوژ باید بچرخد اما زندگی مردم هم باید بچرخد.» این شعار حاکی از این بود که دولت اعتدال قصد دارد بهبود وضع معیشت مردم را از مسیر رفع تحریم‌ها و تعامل با دنیا بسازد. وعده‌ای که در دولت اول او با توافق برجام در سال ۹۴ افتاد.

حسن روحانی با انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت نهم و دهم گفته بود: کدام کشور در منطقه تورم بالای ۳۰ درصد دارد؟ مردم در تهیه مواد غذایی با تورم بالای ۴۰ درصد مواجه بوده‌اند.

در حوزه‌های فرهنگی نیز قول داد که امور به خود فعالان و هنرمندان واگذار شود و در عین حال از فضای باز دانشگاهی و فضای باز مجازی و رسانه ای صحبت کرد و گفت که باید فضا را سیاسی و فرهنگی کنیم و به سمت امنیتی‌زدایی برویم.

این واگذاری امور به مردم در حوزه اقتصاد هم مصداق پیدا می‌کرد و منظور او از این حرف توسعه زمین فعالیت بخش خصوصی بود. او گفته بود: «دولت اگر رقیب باشد بخش خصوصی نمی‌تواند فعالیت کند، لذا دولت باید زمینه‌های لازم را برای رقابت بخش خصوصی با یکدیگر فراهم کند و هر بخشی که موفقیت بیشتری را کسب کرده با حمایت، سیاست کلی و هدایت عام زمینه فعالیت هر چه بهترش فراهم شود.»

92 تا 95

تولید ثروت به جای توزیع ثروت

روحانی در جایی دیگر گفته بود: «دولت باید تصدی‌گری خود را محدود به مواردی کند که باید متصدی آن باشد مانند امنیت، آموزش و بهداشت و در سایر زمینه‌ها برای فعالیت مردم زمینه و تسهیلات را فراهم کند و اساس قانون اصل ۴۴ هم همین است.»

روحانی برخلاف احمدی‌نژاد چندان صحبت از توزیع و بازتوزیع ثروت نمی‌کرد، بلکه تاکید او بر خلق و تولید ثروت بود و یکی از راه‌های مهار و کنترل تورم را هدایت نقدینگی به سوی تولید می‌دانست.

در حوزه اشتغال‌زایی گفته بود که «برنامه اقتصادی من حل معضل اشتغال به خصوص برای تحصیل‌کرده‌‌ها است. همین کارخانه‌های موجود در کشور اگر به جای ۲۰ درصد توان با ۶۰ درصد توان کار کنند، بخش عظیمی از مشکلات اشتغال‌زایی در کشور برطرف می‌شود.»

92 تا 98

شاخص‌های اقتصادی در دولت روحانی

اما شاخص‌های اقتصادی در دولت روحانی به ما چه می‌گوید؟ وضعیت نرخ تورم، رشد اقتصادی، نرخ ارز، نرخ فقر و … بیان‌گر چه واقعیت‌هایی در حد فاصل سال‌های ۹۲ تا ۹۹ است؟

دوره اول دولت روحانی، دوره‌ای بود که او توانست بخش مهم شعارهای اقتصادی‌اش را عملی کند. مذاکرات هسته‌ای به نتیجه رسید. بخشی از تحریم‌ها برداشته شد. دو دو سال متوالی نرخ تورم اقتصاد ایران تک رقمی شد. اتفاقی بی‌سابقه در اقتصاد ایران. نرخ رشد منفی دولت دهم، مثبت شد و حتی در بازه‌ای به ۱۲ درصد هم رسید. اگرچه حاصل دوپینگ نفتی بود.

همه چیز در دولت اول روحانی خوب بود. اما ورق از اواخر سال ۹۶ برگشت. دقیقا زمانی که زمزمه خروج دونالد ترامپ از برجام جدی شد. نرخ ارز کم کم افزایش یافت و ظرف کمتر از چهار سال از ۳۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰۰ هزار تومان رسید. نرخ تورم تک رقمی در اسفند ۹۹ به آستانه ۵۰ درصد رسید. نرخ رشد اقتصادی منفی شد. آمریکا از برجام خارج شد و سخت‌ترین تحریم‌ها علیه ایران را اعمال کرد.

دولتی که وعده داده بود «آنچنان مردم را از درآمد سرشار کند که اصلا به یارانه ۴۵ هزار تومانی نیازی نداشته باشند» سال ۹۸ با اعتراضاتی مواجه و در نهایت یارانه جدیدی پرداخت کرد و مردم زیادی به یارانه دولت وابسته شدند.

بسیاری معتقدند شرایط کنونی اقتصاد ایران ناشی از خروج ناگهانی آمریکا از برجام است و دولت روحانی بی‌تقصیر است. اما عده دیگری می‌گویند شرایط مطلوب اقتصادی دولت اول هم حاصل کار دولت روحانی نبوده. دولت در سایه مذاکرات هسته‌ای نشست و ثمره اقتصادی برجام و کنترل انتظارات تورمی را چید.

آنها می‌گویند شرایط کنونی اقتصاد حاصل بی‌عملی دولت اول و بدعملی دولت دوم روحانی است. دولت آن زمان که فرصت اصلاحات ساختاری و یکسان‌سازی نرخ ارز را داشت، کاری نکرد و بعد از آن هم شرایط به نحوی پیش رفت که کاری نمی‌شد کرد.

نتیجه اما چیزی است که اکنون می‌بینیم. دولتی که با شعار آواربرداری از اقتصاد روی کار آمد، خرابی‌های بسیاری ایجاد کرد. از تورم بی‌سابقه گرفته تا جهش ۸۰۰ درصدی نرخ ارز و تورم ۷۵ درصدی اقلام خوراکی در برخی از استان‌ها!

92 تا 96

دولت روحانی رکوردهای منفی بسیاری را به نام خود ثبت کرده است. تورم سال‌های ۹۷ و ۹۸ به ترتیب رقم‌های ۳۱٫۲ و ۴۱٫۲ درصد را ثبت کرده است.

در مورد نرخ ارز قیمت دلار در سال ۹۹ حتی به ۳۲ هزار تومان هم رسید که نشان از رشد نزدیک به ۸۰۰ درصدی از سال ۹۲ تا ۹۹ داشت. رشدی کاملا بی‌سابقه.

درآمد سرانه کشور از سال ۹۰ تا ۹۸ درآمد ۳۴ درصد کم شد و به ابتدای دهه ۹۰ رسید. در مورد درآمدهای نفتی نیز از سال ۹۲ تا ابتدای سال ۱۴۰۰ رقمی در حدود ۳۵۰ میلیارد دلار درآمد نفتی دولت‌های یازدهم و دوازدهم بوده است. درآمد نفتی دولت اعتدال ۲۶۸ میلیارد دلار از دولت‌های نهم و دهم کمتر بوده است. اما به ترتیب ۲۴۰ میلیارد دلار و ۱۹۳ میلیارد دلار از دولت‌های سازندگی و اصلاحات بیشتر بوده است.

اما در مورد بهبود فضای کسب و کار بر اساس آخرین گزارش ارائه شده از سوی بانک جهانی ایران در سال ۲۰۲۰ از میان ۱۹۰ کشور جهان با امتیاز ۵۸/۵ در رتبه ۱۲۷ قرار گرفته است که یک رتبه نسبت به سال قبل از آن بهبود یافته بود. رتبه ایران در سال ۲۰۱۹ ، ۱۲۸ و امتیاز ثبت شده در این شاخص، ۵۶/۹۸ بود. در گزارش سال ۲۰۱۷، ایران با دو رتبه تنزل نسبت به گزارش سال ۲۰۱۶، در رتبه ۱۲۰ از میان ۱۹۰ کشور قرار گرفت.

برای مطالعه مطالب تحلیلی بیشتر صفحه آکادمی تجارت‌نیوز رادنبال کنید.

نظرات

مخاطب گرامی توجه فرمایید:
نظرات حاوی الفاظ نامناسب، تهمت و افترا منتشر نخواهد شد.

  • ناشناس

    فرض سیل سونامی زلزله طوفان کرونا امد نصف جمعیت رفتن حالا وقت سازندگی است نه بدست افرادی که تا بحال فرمان میدادن سازنده گیه انقلابی نو ایده ای نو افکار نو وریشه کن کردن خود مختاری اتش به اختیار و رانت خواری به کمک افرادی اگاه سیاست جدا
    از تعصب ایرانی چهار فصل با ملیارد ها سرمایه چه کشور هایی بدون اینها از نظر اقتصاد از ما جلو هستن پیدا کردن مشکل و تاختن برای حل مشکل نه به هم وطنان عزیزی که میبایست فردا را بسازند تا شقایق هست زندگی باید کرد

  • ناشناس

    جناب خان سوال اینجاست که چرا گرانی اجناس رو که دلیل آن دپو در انبار تاگرانی وعدم عرضه آن تا اوج گرانی واردات با وجود تولید و فروش اجناس به دلالان برای سودجویی هرچه بیشتر بجای فروش به فروشنده وخریدار واقعی با قیمت بسیار بالا و کلا باتمام وجود در خدمت ثروت طلبان بودن بجای کمک عموم مردم رو گردن تحریم که یک دهم این گرانی و بدبختی رو باعث نشده و نمیتونه هم بشه میندازه این دولت که شما ها طرفداری اونا رو میکنید این واقعیت ها رو مردم دارن به همدیگه میگن و من شنیدم شما میتونید انکار کنید

  • نادر

    شیخ حسن دلار 2500 تومانی رو از احمدی نژاد تحویل گرفت و بعد از 8 سال با دلار 25000 هزارتومانی میخواهد تحویل دهد . حالا خودتان قضاوت کنید چه به سر کشور آورده ؟ بهترین اقتصاد مربوط به دوران آقای خاتمی بود که دلار حدود 800 تا 850 تومان را تحویل گرفت و با همین مبلغ هم به دولت بعدی تحویل داد . این یعنی ثبات اقتصادی که ما از بعد از دولت آقای موسوی که با پایان جنگ همراه بود نداشتیم . ای کاش دولت بعدی هرکسی از هر طیفی باشد می توانست دلار را با همین مبالغ امروز تحویل بگیرد و 8 سال بعد با همین قیمت های این روزها دولت را تحویل دهد .

  • ناشناس

    یه زمانی خرید خونه آرزو بود بعد شد خرید ماشین آلان شده خرید گوشی

  • نرگس رئوفی

    مشکل اینجاست که بخش اعظمی از گرونی ها نه به خاطر دلار و برجام بلکه به خاطر فساد گسترده و طمع بیش از حد مسئولان هست، وقتی با توجه با ثبات حدودی دلار از پاییز قیمت مواد پلیمری در بورس هر هفته گرونتر از قبل شده و همچنان در حال گرونتر شدن هست نقش دلار در گرونی ها جوکی بیش نیست، از اول اسفند 99 تا آخر اسفند 99 هر هفته بین 9 تا 14 درصد قیمت مواد پلیمری گرون شده و فکر کنید که در طی یکماه حداقل 27% مواد اولیه بسته بندی لبنیات و دارو و … گرون شده ، پس تورم 50% طی سال هم فقط به خاطر ثابت بودن حقوق کارگری قابل تصوره، وگرنه خوراک اولیه پتروشیمی ها از داخل تهیه میشه و فقط طمع متصدیان پتروشیمی باعث شیب صعودی قیمت هاست

  • حسن فریدون

    تجارت نیوز لطفاً یک نمونه از تحریم های برداشته شده توسط برجام رو بگو و کاری که بر اساس حذف اون تحریم انجام شده، در ضمن شما تا دیروز همش از این دولت تعریف و تمجید میکردی حالا شدی منتقد؟!!!

    • رضاییان

      عدم ایجاد قطعنامه در هشت سال دولت روحانی / ایجاد 28 قطعنامه در هشت سال دولت احمدی نژاد

  • ناشناس

    دولت رها انقدر رها شد و همیشه در تعطیلات برجام نشست که وزراتخانه هاوبانکها از بس بیکار و کاسه چه کنم داشتند کپک زدند وفساد. همه جا را گرفت دولت با بدهی سنگین به خیال رهایی از تحریم روی پول بلوکه و فروش نفت حساب کرده بود که وقتی نشد بورس را حسن تکان داد چند روزی مخارج دولت را داد بعد سراغ ارز رفت کمی از بدهی را داد مالیات را چنان کرد وبالاخره به شیرخشک بچه و پوشک هم رحم نکرد و این بوی تعفن و فساد مملکت را برداشت خدا پدر رئیسی را بیامرزد که کمی زباله ها را خالی کرد ولی حسن با کلافی سردرگم و کلیدی زنگ زده خدا به فریادمان برسد

  • ناشناس

    روحانی و نجات اقتصاد؟؟؟؟??????????????????????
    روحانی اقتصاد رو نابود کرد….خدا نابودش کنه ان شاالله

    • رضاییان

      خدا مخالفان وی را نابود کند که عامل نابودی ایرانند. درود بر روحانی درود بر ظریف

    • ناشناس

      آره توراست میگی….

  • ناشناس

    خداوکیلی ،اگر خدا را فقط قبول دارید چون محال شما خدا پرست باشید ،تورم ۳۰و۴۰درصدی چطور حساب می کنید در ۴سال در ۴سال هر جنسی نمی خواهد یاد ما بدید کمتری تورم را برهر جنسی حساب کن بالای چند درصد می شود دلار ۳هزارتومان صددرصد ۶هزارتومان دویست درصد۹هزارتومان ما هزار درصد تورم داشتیم یک تلویزیون ۲الی ۳میلیونی شد ۳۰میلیون هر چی را می خواهید حساب کنید ۴۰درصد تورم یعنی جنسی ۱۰۰تومان است ۱۴۰تومان شود شما یک تورم را به ملت خودتان راست نمی گوید بعد خدا می شناسید

  • ناشناس

    دروغ تهمت است یا حقیقت
    روزی می فهمیم که چرا خداوند بیشتر ین سفارش ها را در خصوص اینکه دروغگو نباشید ودروغ نگوید گفتند ،حالا هم همین است من نمی دانم یک بستنی ۱۰۰۰تومان شده ۸هزار تومان من می دانم اگر صددرصد گران می شد باید ۲هزار تومان می شد حالا با ۸هزار تومان چطور در۸سال تورم ۴۰درصد است