چرا ایران خودرو زیان‌ده است؟

به گزارش تجارت‌نیوز ، با انتشار صورت‌های مالی دو خودروساز بزرگ کشور، بار دیگر زیان‌ده بودن این دو گروه خودروسازی مشخص شد. بر اساس آمار منتشر شده در وبسایت کدال، مجموع زیان خالص تلفیقی دو شرکت ایران خودرو و سایپا در سال مالی ۹۹ معادل ۳۳ هزار و ۴۰۹ میلیارد تومان بوده که سهم ایران خودرو ۲۱ و سهم سایپا ۱۲ هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

هر خودرو چقدر زیان‌ده است؟

بر اساس این گزارش در میان خودروهای تولیدی ایران خودرو، تنها دو خودروی رانا و وانت آریسان هستند که برای این شرکت سودآوری داشته‌اند این در حالی است که در سال مالی ۹۸ کلیه خودروهای این شرکت زیانده بوده‌اند. در سال ۹۹ ایران خودرو ۱۲ هزار و ۳۶۷ دستگاه رانا را با نرخ متوسط ۱۲۹ میلیون و ۸۵۸ هزار تومان به فروش رسانده که سود حاصل از این فروش ۱۸۰ میلیارد تومان بوده است. در واقع هر دستگاه رانا برای ایران خودرو ۱۴٫۵ میلیون تومان سود داشته است. میزان سود هر دستگاه وانت آریسان هم ۸٫۸ میلیون تومان ثبت شده است.

فربد زاوه، کارشناس بازار خودرو در گفتگو به تجارت‌نیوز درباره زیان ایران خودرو اینگونه توضیح داد که سیاست‌های کلا غلط، سیاست‌های خودکفایی برای بازار داخلی، سیاست‌‌های تولید شهرستان و قیمت‌گذاری دستوری غلط عوامل اصلی و تاثیرگذار در بازار خودرو هستند که موجب زیان‌دهی ایران خودرو می‌شوند.

او در ادامه درباره زیان‌دهی صنعت خودروسازی توضیح داد: این زیان‌دهی خودروسازان هزینه تحریم، هزینه به دنبال خودکفایی بودن و هزینه FATF است. در همه جای دنیا مسائل بنیادی درحال بررسی است اما در اینجا در برخی از مسائل سطحی دارای مشکلاتی هستیم.

این کارشناس بازار خودرو با اشاره به اینکه قیمت‌گذاری دستوری در بازار خودرو به اشتباه انجام می‌‌شود، توضیح داد: به دلیل افزایش نرخ تورم و افزایش نرخ ارز، قیمت‌گذاری دستوری به غلط انجام می‌شود؛ زمانی که قیمت فروش کارخانه در بعضی از خودروها با قیمت فروش در بازار تقریبا ۵۰ درصد اختلاف قیمت دارند، مشخص می‌کند که یکی از عوامل زیان در فروش خودرو همین مسائله باشد. وجود فاصله زمانی بین قیمت‌گذاری و فروش محصولات یکی دیگر از عوامل موثر در این موضوع است.

زاوه به واقعی نبودن شاخص تورم اشاره کرد و بیان کرد که برای مثال به دلیل ثبات قیمت‌ها در نان و بنزین که حدود ۲۰ درصد شاخص تورم را تشکیل می‌دهند، شاخص تورم اعلام شده با درصد افزایش قیمت‌ها در بازار همخوانی ندارد.

در تولید خودرو هزینه مازاد وجود دارد؟

فربد زاوه در پاسخ به این سوال اینگونه توضیح داد که هزینه‌های مازاد در مسیر تولید خودرو زیاد است. بر خلاف تصورات غلط برای وجود نیروی کار ارزان، تعداد زیادی از کارگران ایران خودرو بالاتر از حداقل حقوق وزارت کار حقوق دریافتی دارند. از طرفی مرکز تولید شهرستان‌ها یکی دیگر از عوامل افزایش هزینه‌ها در مسیر تولید خودرو است.

این کارشناس درباره افزایش هزینه‌ها در مراکز شهرستان‌ها اینگونه توضیح داد که انتقال قطعات اتومبیل به صورت جداگانه به شهرستان‌ها و مونتاژ کردن قطعات در آن مراکز هزینه حمل و نقل و هزینه منتاژ کردن را افزایش می‌دهد؛ درصورتی که می‌توان با هزینه بسیار کمتر یک خودروی کامل را به شهرستان منتقل کرد و از هزینه‌های منتاژ کردن و به خصوص هزینه حمل و نقل آن کم کرد.

تورم، پایه توسعه خودروسازی

فربد زاوه به قدیمی بودن خط تولید ایران خودرو اشاره کرد و عقیده دارد به دلیل قدیمی بودن خط تولید و کم بودن ظرفیت تولید قطعات هزینه‌ها افزایش می‌یابد.

زاوه در پایان گفت: مدل توسعه خودروسازی بر پایه وجود تورم است و افزایش تیراژ خودرو یکی از راه‌های مقابله با تورم و افزایش هزینه‌هاست اما این پتانسیل در شرایط امروز وجود ندارد.

در یک نگاه کلی خط تولید قدیمی با طرفیت تولید قطعات محدود، سیاست‌های اقتصاد کلان غلط، سیاست خودکفایی برای بازار ۸۰ میلیون نفری، سیاست‌های غلط مونتاژ اتومبیل در شهرستان‌ها و اعمال قیمت‌گذاری‌های اشتباه در بازار خودرو از عوامل اصلی زیان‌ده بودن خودروها برای ایران‌ خودرو هستند.