مینا علیزاده 
فردین یزدانی، کارشناس بازار مسکن، در گفت‌وگو با «تجارت‌نیوز»:
قانون مالیات بر خانه های خالی معجزه نمی‌کند! / با عرضه ۵۰۰ هزار واحد خالی نمی‌توان بازار مسکن را نجات داد
مالیات بر خانه های خالی طی سال‌های اخیر یکی از اصلی‌ترین سیاست‌های دولت برای افزایش عرضه مسکن به بازار بوده است؛ سیاستی که چندان موفقیتی نیز نداشته و باعث شده است هیچ‌کدام از تیرهای دولت در این زمینه به هدف نخورد. اما حالا که زمان کمی تا روی کار آمدن مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌‌جمهوری باقی مانده است، دولت چهاردهم چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد تا روند عرضه واحدهای خالی به بازار را بهبود بخشد؟ فردین یزدانی، کارشناس بازار مسکن، در این باره به تجارت‌نیوز گفت: «نه دولت چهاردهم و نه هر دولت دیگری، نمی‌تواند اقدامی در این باره انجام دهد. این مسائل مختص شرایط عادی است.»
قانون مالیات بر خانه های خالی، قانونی مربوط به دیروز و امروز نیست. سال‌هاست که هر وقت بحران‌های مربوط به بازار مسکن تشدید می‌شود، صحبت‌های مسئولان هم در این زمینه افزایش پیدا می‌کند.
آخرین اظهارات در این باره، وجود 500 هزار خانه خالی در کشور و نزدیکی زمان تکمیل سامانه املاک و اسکان است؛ سامانه‌ای که دولت ادعا می‌کند به وسیله آن می‌تواند شناسایی خانه های خالی را وارد مرحله جدیدی کند و ضمانت اجرایی این مالیات‌ستانی را افزایش دهد.
برخی از کارشناسان معتقدند هنگامی که بازار مسکن، هم از سمت عرضه و هم از سمت تقاضا با چالش مواجه می‌شود، افزایش عرضه مسکن از این طریق می‌تواند رونقی نسبی در بازار ایجاد کند و قیمت‌ها را به سمت تعادل پیش ببرد.
اما حالا که زمان کوتاهی تا روی کار آمدن دولت جدید باقی مانده است، دولت چهاردهم چه اقداماتی می‌تواند برای عرضه موفق واحدهای خالی به بازار مسکن انجام دهد؟
دولت چهاردهم نمی‌تواند اقدامی برای عرضه خانه های خالی به بازار انجام دهد
فردین یزدانی، کارشناس بازار مسکن، درباره اقداماتی که دولت چهاردهم می‌تواند برای بهبود عرضه خانه های خالی به بازار انجام دهد به تجارت‌نیوز گفت: «نه دولت چهاردهم و نه هر دولت دیگری، نمی‌تواند اقدامی در این باره انجام دهد. این مسائل مختص شرایط عادی است که انحراف کوچکی در بازار وجود دارد و دولت سعی می‌کند با اقداماتی نظیر وضع مالیات بر خانه های خالی وضعیت را بهبود دهد.»
با عرضه 500 هزار واحد خالی نمی‌توان بازار مسکن را نجات داد
این کارشناس بازار مسکن گفت: «اکنون بازار مسکن ایران تا اندازه‌ای نابسامان است که این اقدامات نمی‌تواند اثر خاصی داشته باشد. مالیات بر خانه های خالی از لحاظ تئوری اعتبار دارد. یا اینکه اگر یک یا دو میلیون واحد خالی در کشور وجود داشته باشد، ممکن است بتواند شرایط را سامان دهد.»
او ادامه داد: «وجود 500 هزار واحد خالی حتی اگر درست باشد، میزانی نیست که بتوان با آن بازار مسکن را به شرایط معمول برگرداند. زیرا همیشه حدود هفت درصد از واحدها باید خالی بماند تا جابه‌جایی صورت گیرد.»
قانون مالیات بر خانه های خالی نمی‌تواند معجزه کند
این کارشناس بازار مسکن درباره میزان تاثیرگذاری قانون مالیات بر خانه های خالی در شرایط فعلی بازار مسکن توضیح داد: «حتی اگر قانون مالیات بر خانه های خالی درست اجرا شود، نمی‌تواند در شرایط فعلی بازار معجزه کند. این‌گونه قانون‌ها بیشتر از اینکه هدف‌گذاری درستی داشته باشند، بازی‌های دولتی هستند.»
او درباره شرط دیگر مفید واقع شدن مالیات بر خانه های خالی افزود: «یکی از شروط اصلی تاثیرگذاری عرضه خانه های خالی به بازار این است که محل قرارگیری و در نتیجه قیمت واحدها به توان اقتصادی مردم نزدیک باشد.»
یزدانی گفت: «در این شرایط که تورم بالایی در جامعه به چشم می‌خورد و افق مشخصی نیز وجود ندارد، مالکان ترجیح می‌دهند مالیات واحدهای خود را پرداخت کنند تا اینکه آن را زیر قیمت اصلی بفروشند.»
سرنوشت تلخ مالیات بر خانه های خالی
البته شایان ذکر است قانون مالیات بر خانه های خالی طی سال‌های اخیر نیز سرنوشت خوبی نداشته است.
برای مثال دولت می‌پنداشت می‌تواند در سال 1402 با تکیه بر این قانون، به وضعیت عرضه واحدهای مسکونی سروسامان دهد و مجرایی نیز برای درآمدزایی خود به وجود آورد، اما آمارها بیانگر عملکردی دیگر در این عرصه است. طی سال 1402 دولت توانسته تنها پنج میلیارد تومان از محل خانه‌های خالی مالیات دریافت کند؛ یعنی مبلغی معادل یک واحد 70 متری در تهران!
همچنین پیش‌بینی می‌شد درآمد دولت در سال 1401 از این محل به دو هزار میلیارد تومان برسد، اما مبلغ حاصل تنها یک میلیارد و 852 میلیون تومان بود!
آمارها نشان می‌دهد مالیات‌ستانی از واحدهای خالی در سال 1400 نیز چندان موفقیت‌آمیز نبوده است و آورده دولت از این محل، تنها به یک میلیارد و 400 میلیون تومان خلاصه می‌شود.
گزارش‌های بیشتر را در صفحه مسکن تجارت‌نیوز بخوانید.
نظرات