نهایت ظرفیت صادرات برنج ما ۵ هزار تن است

به گزارش تجارت‌نیوز، برخی از تولیدکنندگان و تاجران برنج هفته گذشته اظهاراتی در خصوص صادرات این محصول مطرح کردند؛ این در حالی است که در سال‌های اخیر به دلیل کاهش قدرت اقتصادی مردم و حذف گوشت قرمز از بیشتر سفره‌ها و کاهش مصرف مرغ، برنج به غذای اصلی مردم تبدیل شده است.

ایران به‌عنوان یکی از تولیدکننده‌های برتر به لحاظ کیفی در بازار جهانی برنج شناخته می‌شود اما در سال‌های اخیر تبدیل به چهارمین واردکننده برنج شده است.

تا قبل از شوک قیمتی سال 1400 تعداد مصرف‌کننده‌های برنج ایرانی بیشتر از مصرف‌کنندگان برنج خارجی بود، اما بعد از افزایش تورم و رشد قیمت دلار، قیمت برنج ایرانی نیز به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرد؛ در نهایت این تناسب برعکس شد و امروز برنج ایرانی تبدیل به یک ماده غذایی لوکس شده است.

آمار واردات و تولید برنج

در سال 1400 به دلیل کم‌آبی، تولید برنج کمتر از میزان هر سال بود. بنابر آمار اعلام‌شده از سوی انجمن تولیدکنندگان، در این سال یک میلیون و 750 هزار تن برنج تولید شده است و در مقابل، واردات برنج هم یک میلیون و 200 هزار تن بوده است.

سال 1401، سال پرآبی بود و میزان تولید برنج به دو میلیون تن رسید؛ واردات برنج با یک جهش خیره‌کننده به یک میلیون و 800 هزار تن افزایش پیدا کرد. تغییر اجباری ذائقه مردم به سمت برنج هندی و پاکستانی سبب شد که بازار برنج ایرانی به رکود برود و هنوز برنج‌های سال گذشته در انبارها موجود باشد.

این در حالی‌ست که بنا بر آمار رسمی، میزان مصرف برنج کشور، سالیانه 3.5 میلیون تن است و سرانه مصرف برنج هر ایرانی 36 کیلوگرم در سال است. حجم بالای برنج دپوشده ایرانی در انبارها و افزایش واردات و صفرشدن میزان ذخایر برنج خارجی در سال جاری همگی حاکی است، برنج هندی که در سال 1399 سهم 30 درصدی از بازار مصرف برنج کشور را در اختیار داشت امروز سهم آن به بیش از 60 درصد رسیده است.

این در حالی‌ست که مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولید کنندگان وتامین کنندگان برنج ایران در گفتگو با تجارت‌نیوز از عقب‌ماندن 45 درصدی قیمت برنج ایرانی نسبت به تورم خبر داد. بالا رفتن حجم برنج دپویی و فروش حداقلی محصول امسال، سبب شده است صحبت‌هایی در خصوص صادرات مطرح شود.

صادرات برنج؛ یک آرزو

کشاورز با بیان اینکه صادرات تعریف خاصی دارد، گفت: نظر شخصی من این است که صادرات فقط در حد حرف باقی خواهد ماند. وی افزود: ما فقط یک پایانه صادراتی برنج در مازندران داریم و بقیه استان‌ها برنجی که تولید می‌کنند برای مصرف همان محدوده است. امسال هم افزایش تولید در استان خوزستان رخ داده که برنج‌های خاص همان منطقه است. تعریف صادرات این است که حداقل 30 درصد تولید داخل، به کشورهای دیگر صادر شود؛ اعداد در این حوزه میلیون تن است نه یک کانتینر! هند امروز تامین‌کننده اصلی برنج جهان است و 120 میلیون تن تولید دارد که 100 میلیون آن را مصرف می‌کند.

وی افزود: این کشور سال‌ها روی کیفیت و زیرساخت‌های صادراتی خود کار کرده، آن‌قدر که چند سال است قیمت برنج صادراتی خود را یک دلار نگه داشته است؛ حالا برنج ایرانی که قیمت آن چهار دلار است چگونه می‌تواند با آن رقابت کند؟

کشاورز اضافه کرد: هنوز در کشور از کارخانه‌های شالیکوبی قبل از انقلاب استفاده می‌شود. کارخانه 50 درصد محصول را به صورت شکسته یا دانه‌مرغی تحویل می‌دهد و آن 50 درصد باقیمانده باید جور تمام هزینه‌های انجام‌شده مانند کود، برق و... را بکشد؛ شالیکار با روش‌های سنتی کاشت انجام می‌دهد و اصلا تکنولوژی در زنجیره تولید برنج ایرانی معنا ندارد؛ اما خیلی راحت در مورد صادرات صحبت می‌کنیم!

این فعال حوزه برنج تصریح کرد: در رژیم غذایی مردم اروپا برنج جایگاهی ندارد؛ آمریکای شمالی و جنوبی خودشان تولید دارند. در آسیا نیز با وجود هند، تایلند و پاکستان دیگر فضایی برای رقابت باقی نمی‌ماند؛ ظرفیت ما همان چند کانتینر در سال است که به کشورهای حوزه خلیج فارس ارسال می‌شود. اخیرا هم یک کانتینر برای ایرانیانی که در کانادا هستند ارسال شده است. اسم این را نمی توان صادرات گذاشت. نهایت ظرفیت صادرات ما پنج هزار تن است!

برنج؛ قوت لایموت مردم

کشاورز در خصوص جایگاه برنج در رژیم غذایی مردم کشور گفت: امروز برنج قوت لایموت مردم شده است. بسیاری از مردم غذاهای نانی هم نمی‌توانند درست کنند زیرا قیمت تمام‌شده آن بیشتر از غذای برنجی است. پس به ناچار به سمت برنج آمدند؛ برنج خارجی با یک قاشق رب، سیب‌زمینی و پیاز سرخ‌کرده غذایی است که نیازهای حداقلی بدن را تامین می‌کند، امروز برنج جایگزین نان شده است.

دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین‌کنندگان برنج ایران ادامه داد: اگر امسال تاجران و واردکنندگان برنج‌های سال گذشته را که در انبار، شپشک زده بود و مشتری نداشت نمی‌خریدند، تعداد زیادی از برنج‌کاران امسال دیگر توان کشت نداشتند.

وی در پایان تصریح کرد: کشور ما کم‌آب است و هزینه تمام‌شده تولید در حوزه کشاورزی بسیار بالاست؛ پس باید منابع را به سمت دیگر حوزه‌ها مانند نفت، پتروشیمی و معادن هدایت کنیم. اقتصاد ما بر پایه نفت و محصولات معدنی است؛ اقتصاد کشوری مانند هند بر پایه کشاورزی است پس نباید انتظار داشته باشیم در بازار محصولات کشاورزی با آن کشور رقابت کنیم.

برای اطلاع بیشتر می‌توانید به صفحه کشاورزی تجارت نیوز مراجعه کنید