به گزارش تجارت نیوز، جهان با سرعت زیادی در حال پیر شدن است. در بسیاری از اقتصادهای پیشرفته، شمار سالمندان و بازنشستگان رو به افزایش است. این در حالی است که جمعیت در سن کار این کشورها در حال کاهش است. این روند بازار کار، هزینههای عمومی و چشمانداز رشد بلندمدت را بهطور اساسی دگرگون میکند.
ژاپن همچنان پیرترین کشور جهان است، بهطوریکه تعداد سالمندان آن بیش از نیمی از جمعیت در سن کار را تشکیل میدهد. کشورهای جنوب و غرب اروپا نیز در ردههای بالای فهرست قرار دارند و پرتغال، فنلاند و ایتالیا بلافاصله پس از ژاپن قرار میگیرند. در مقابل، ایالات متحده، کانادا و استرالیا با سرعت کمتری پیر میشوند اما اکنون همگی نسبت وابستگی سالمندان بالاتر از ۲۵ درصد دارند.

اینفوگرافی «Markets in a Minute» که با همکاری شرکت Terzo تهیه شده، کشورها را بر اساس نسبت وابستگی سالمندان در سال ۲۰۲۴ رتبهبندی کرده است.
نسبت وابستگی سالمندان چیست؟
این شاخص نشان میدهد چند نفر با سن ۶۵ سال یا بالاتر در برابر هر صد نفر بزرگسال در سن کار (۱۵ تا ۶۴ سال) وجود دارند. به عبارت دیگر، این نسبت توازن میان افرادی را نشان میدهد که احتمالا بازنشستهاند و کسانی که هنوز در نیروی کار فعال هستند.
هرچه این نسبت بالاتر باشد، به این معناست که کشور تعداد بیشتری سالمند نسبت به جمعیت شاغل خود دارد. در بلندمدت، چنین وضعیتی میتواند بر بودجه کشور و مالیه عمومی فشار وارد کند، الگوی مصرف را تغییر دهد و بر حوزههایی مانند تقاضای مسکن و رفتار سرمایهگذاری تاثیر بگذارد.
رتبهبندی کشورها از نظر پیری جمعیت
در این بررسی، کشورهایی با جمعیت بیش از پنج میلیون نفر بر اساس نسبت وابستگی سالمندان رتبهبندی شدهاند. در صدر این فهرست، ژاپن بهعنوان پیرترین جامعه جهان شناخته میشود و نسبت وابستگی آن ۵۰.۷ درصد است؛ یعنی به ازای هر دو نفر در سن کار، بیش از یک سالمند وجود دارد.
بخش بزرگی از کشورهای اروپایی، بهویژه مناطق جنوبی و غربی، در ردههای بعدی قرار دارند. کشورهایی چون پرتغال با ۳۹.۱ درصد، فنلاند با ۳۸.۹ درصد، ایتالیا با ۳۸.۸ درصد و یونان با ۳۸.۱ درصد همگی نسبتهایی بالاتر از ۳۸ درصد دارند که بازتاب دههها نرخ پایین زادوولد و افزایش امید به زندگی است.
در مقابل، کشورهایی در پایین جدول مانند کوبا با ۲۴.۳ درصد، بلاروس با ۲۶.۸ درصد و استرالیا با ۲۷.۵ درصد جمعیت نسبتا جوانتری دارند. ایالات متحده نیز با نسبت ۲۷.۷ درصد در میان کشورهای دارای جمعیت جوانتر قرار میگیرد. با این حال، روند پیر شدن در این کشورها نیز با ورود نسلهای بزرگ به سن بازنشستگی و تداوم نرخ پایین زادوولد رو به افزایش است.
اهمیت اقتصادی پیری جمعیت
خانوارهای مسن معمولا حفظ سرمایه را بر رشد آن ترجیح میدهند. این گرایش باعث میشود پرتفوی سرمایهگذاری آنها بیشتر شامل اوراق قرضه، سهام دارای سود تقسیمی و صندوقهای درآمدی املاک باشد تا سهام پرریسک یا استارتاپها. این حرکت گسترده بهسوی داراییهای ایمنتر و درآمدزا میتواند اشتهای ریسک در بازارها را کاهش دهد و در نتیجه، بر تامین مالی شرکتهای نوآور و سرمایهگذاریهای جسورانه تاثیر منفی بگذارد.