جیلبریک؛ جنگ پنهان اپل و توسعه‌دهندگان آزادی‌خواه

سال ۲۰۰۵ اپل تلفن هوشمندی را به دنیا معرفی کرد که در مدت بسیار کوتاهی دنیای تلفن‌های همراه را متحول کرد. این تلفن هوشمند که با نام آیفون شناخته می‌شد، در زمانی بسیار کوتاه به محبوبیت چشمگیری رسید.

  اما این مخلوق شگفت‌انگیز، کمی عجیب به نظر می‌رسد. به خاطر سیاست‌های خاص کمپانی، آیفون فاقد بعضی از ابتدایی‌ترین و متداول‌ترین امکانات سایر گوشی‌ها بود که در ادامه به مواردی از آنها اشاره می‌کنیم:

بلوتوث: بلوتوث یکی از پرکاربردترین امکانات گوشی‌های بازار محسوب می‌شود، که کاربران برای به اشتراک گذاری فایل‌ها از آن بهره می‌برند. اپل بدون بیان دلیلی واضح، این امکان را در آیفون تعبیه نکرد. تصور اینکه اپل قادر به استفاده از این تکنولوژی نبوده هم اشتباه هست؛ چرا که در همان زمان، بلوتوث در لپ‌تاپ‌های مک‌بوک‌ پرو وجود داشته و به خوبی به کاربر سرویس می‌داد.

انتخاب زنگ‌خوری دلخواه: کاربران گوشی‌های هوشمند می‌توانند آهنگ مورد علاقه خود را بدون توجه به اینکه فایل آن در کدام بخش دستگاه ذخیره شده است، به عنوان زنگ‌خوری انتخاب کنند. اما اپل بدون کوچک‌ترین انعطافی، این امکان را از کاربران آیفون سلب کرده است. با اینکه در حال حاضر نسل ششم گوشی‌های آیفون به بازار آمده‌اند، اما همچنان ایجاد یا انتخاب زنگ‌خوری دلخواه و خارج از لیست پیش‌فرض، کاری نسبتاً سخت و زمان‌بر است.

به این موارد، عدم امکان تغییر تم گوشی، عدم وجود ویجت و چیزهای دیگر را اضافه کنید. اما هیچ یک از نواقص، نتوانست مانع استقبال خیره کننده کاربران از آیفون بشود.

با انتشار SDK (کیت توسعه نرم افزاری) سیستم عامل iOS، توسعه‌دهندگان در سراسر دنیا شروع به توسعه و پیاده‌سازی اپلیکیشن‌های خود برای پلت‌فرم iOS کردند. محبوبیت آیفون و پشتیبانی مالی فوق‌العاده اپل از توسعه‌دهندگان مستقل باعث شد تعداد اپلیکیشن iOS به سرعت زیاد شود.

در کنار موضوعات گوناگون، یکی از بخش‌هایی که مورد توجه توسعه‌دهندگان قرار گرفت، ضعف‌های ذاتی آیفون بود. توسعه‌دهندگان شروع به ساخت اپلیکیشن‌هایی برای راه اندازی بلوتوث، ایجاد زنگ‌خوری دلخواه، تغییر تم و… کردند. تا در این بخش هم کاربران آیفون کمبودی احساس نکنند.

اما این تنها یک طرف ماجرا بود. اپل سیاست‌های سختگیرانه‌ای را در انتخاب و تأیید اپلیکیشن‌ها دنبال می‌کرد. هر اپلیکیشنی که بخواهد در فروشگاه اپلیکیشن‌های اپل (App Store) قرار بگیرد، باید واجد شرایط زیادی باشد.

رعایت قواعد گرافیکی بسیار دقیق و عدم دسترسی خطرناک به منابع دستگاه، بخشی از این موارد بودند. با اینکه این سیاست خاص، بعدها باعث شد App Store از نفوذ بدافزارها و نرم‌افزارهای جاسوسی و ویروس‌ها در امان بماند اما یکی از نتایج جانبی آن، راه نیافتن تعداد زیادی اپلیکیشن فوق‌العاده به فروشگاه بود.

در همین حال، اپل با تعریف یک اکوسیستم بسته، مانع از دسترسی آیفون به اپلیکیشن‌های بیرون از App Store شد. به این معنا که تنها راه ممکن برای نصب یک اپلیکیشن از نظر اپل، بهره‌برداری از نرم‌افزارهای موجود در فروشگاه اپل بود. اپل، دلیل اینکار را محافظت از اطلاعات و دستگاه کاربران در مقابل نرم‌افزارهای خطرناک ذکر کرد اما این دلیل، برای خیلی‌ها موجه جلوه نمی‌کرد. آنها عقیده داشتند که اپل، با ساخت یک زندان (Jail)، مانع استفاده آزاد کاربران iOS از بازارهای متنوع و اپلیکیشن گوناگون شده است. هنگامی هم که نام زندان به میان بیاید، خیلی‌ها به فکر فرار از زندان (Jailbreak) هستند!!

اولین بارقه‌های مبازره با اکوسیستم بسته اپل اینگونه رقم خورد. به تدریج برنامه‌نویسان قدرتمند در کنار یکدیگر جمع شدند تا با مطالعه دقیق کدهای سیستم عامل iOS، به نقاط ضعف آن پی برده و از آنها به سود خود بهره ببرند.

آنها تلاش می کردند راهی بیابند که کاربران iOS قادر به نصب و استفاده از نرم افزارهایی خارج از App Store نیز باشند. به مرور گروه‌های قدرتمند در کنار هم جمع شدند و سرانجام موفق به شکستن قفل‌های امنیتی iOS شدند.

به این کار اصطلاحاً جیلبریک (Jailbreak) گفته می‌شود. به کمک جیلبریک یک دستگاه iOS، می‌تواند میزبان نرم‌افزارهای مختلف از منابع مختلفی مانند سیدیا (Cydia) باشد.

اگر شما نیز مایلید دستگاه خود را جیلبریک کنید، می‌توانید به کمک مراحل زیر این کار انجام دهید:

– گام نخست: قبل از هر چیز، شما به یک رایانه مجهز به ویندوز Xp یا بالاتر یا یک Mac OS X نسخه ۶.۱۰، نرم‌افزار آیتونز، کابل اتصال و البته یک دستگاه اپلی نیاز دارید.

– گام دوم: قبل از شروع پروسه جیلبریک، از اطلاعات خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.

– گام سوم: با مراجعه به وب‌سایت Evasi0n.com نرم‌افزار جیلبریک (نرم‌افزار Evasi0n 7) سازگار با سیستم‌عامل رایانه خود را دانلود کنید.

– گام چهارم: پس از اتمام دانلود، فولدر نرم‌افزار باز نمایید.

– گام پنجم: در صورت وجود پین‌کد بر روی دستگاه، موقتا آن را غیر فعال کنید و نرم‌افزار جیلبریک را اجرا نمایید. اگر از کاربران سیستم‌عامل ویندوز هستید، بر روی فایل اجرایی آن راست‌کلیک نموده و گزینه Run as Administrator را انتخاب کنید.

– گام هفتم: حالا به رایانه باز می‌گردیم. در پنجره نرم‌افزار Evasi0n، بر روی کلید Jailbreak کلیک نموده و تا انتقال فایل‌های جیلبریک و آماده‌سازی دستگاه منتظر بمانید.

– گام هشتم: با نمایش پیغام «To continue, please unlock your device and tap the new ‘Evasi0n 7’ icon»، در پنجره نرم‌افزار، دستگاه خود را Unlock نموده و تنها یک بار بر روی آیکون جدید Evasi0n 7 بزنید.

-گام نهم: با انجام این کار، اتفاق خاصی رخ نمی‌دهد. صفحه‌نمایش دستگاه سیاه شده و نرم‌افزار Evasi0n 7 بر روی رایانه، پروسه جیلبریک را ادامه می‌دهد.

-گام‌دهم: حالا تا نمایش کلید Exit صبر نموده و سپس بر روی آن کلیک کنید. در ادامه دستگاه چندین بار Reboot خواهد شد. وقتی لاک‌اسکرین دستگاه، نمایش داده شد، یعنی فرآیند جیلبریک به پایان رسیده است.

-گام یازدهم: بر روی Cydia کلیک کنید و تا پیکربندی اولیه آن شکیبا باشید. در ادامه با کلیک بر روی گزینه User، خود را به عنوان کاربر سیدیا معرفی نموده و بر روی Upgrade Essential کلیک کنید تا بروز رسانی‌های ضروری سیدیا انجام شوند.

تمام! حالا شما می‌توانید از دستگاه جیلبریک‌شده خود استفاده کنید.

جیلبریک عملی قانونی است اما اپل برای اینکه موضع خود را در مقابل این عمل نشان بدهد، گوشی‌های جیلبریک شده را از گارانتی خارج می‌کند.

ایسنا