به گزارش تجارت نیوز، در هفته‌های اخیر یعنی پس از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران که می‌تواند زمینه‌ساز فعال‌سازی مکانسیم ماشه و در نهایت بازگشت تحریم‌های تعلیق‌شده در برجام علیه کشورمان باشد، مذاکره‌کنندگان ایران دو مرتبه گفت‌وگوهایی را در سطح معاونان وزیر خارجه با سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه و همچنین مسئولان سیاست خارجی اتحادیه اروپا انجام داده‌اند. اگرچه هدف اصلی از انجام دور جدید مذاکرات بین ایران و تروئیکای اروپایی، حل مشکلات فی‌مابین ایران، اروپا و آژانس درباره پرونده هسته‌ای ایران عنوان شده است، اما به نظر می‌رسد که این مذاکرات می‌تواند به رفع مناقشه‌های پدیدآمده بین ایران و اروپا بعد از شروع جنگ اوکراین، جنگ غزه و سایر تنش‌ها در منطقه خاورمیانه نیز کمک کند. 

به گزارش دیده‌بان ایران، با توجه به این که به نظر می‌رسد دور جدید مذاکرات ایران و اروپا براساس سیاست خارجی تعاملی مسعود پزشکیان که از زمان انتخابات ریاست جمهوری وعده شروع گفت‌وگوهای جدیدی را می‌داد، آغاز شده، مدتی است که این گمانه‌زنی در محافل سیاسی داخلی و خارجی شکل گرفته است که به‌زودی مذاکرات تازه‌ای هم بین ایران و آمریکا به صورت دوجانبه یا دست‌کم به صورت چندجانبه و در قالب گروه 5+1 که زمانی توافق برجام را به امضا رساندند، آغاز خواهد شد. این گمانه‌زنی‌ها به‌ویژه از وقتی شدت گرفت که علی عبدالعلی‌زاده، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور اقتصاد دریامحور روز 23 دی در یک سخنرانی تاکید کرد که «می‌توانیم با ترامپ هم مذاکره کنیم. ما اصلا ابایی از مذاکره و گفت‌وگو نداریم. حاکمیت به این نتیجه رسیده است که باید با مقامات آمریکا گفت‌وگوی رودررو داشته باشیم، نباید پیغام و پسغام بفرستیم.»

در این میان البته دقیقا مشابه شرایط دو سال نخست دولت حسن روحانی و زمانی که گفت‌وگوها بین ایران و 5+1 برای امضای توافق برجام در جریان بود، گروهی از سیاسیون موسوم به جریان انقلابی که در برحی محافل رسانه‌ای داخل کشور از آن‌ها به عنوان جریان تندرو یاد می‌شود، در چند روز گذشته به‌شدت نسبت به این سخنان عبدالعلی‌زاده انتقاد کرده و تاکید داشته‌اند که آمریکا به تعهدات خود در برجام پایبند نبوده است و ایران نباید با این کشور وارد مذاکره شود؛ بخصوص که ترامپ، فردی است که در دوره اول ریاست جمهوری خود، دستور ترور سردار سلیمانی را صادر کرد و مذاکره با دولت جدید ایالات متحده عملا با مانعی بزرگ روبه‌رو است، زیرا ایران برای رئیس‌جمهور منتخب آمریکا، پرونده قضایی تشکیل داده و او را مجرم می‌داند.

با این وجود، اخیرا مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در گفت‌وگو با شبکه NBC آمریکا، ضمن تاکید روی این نکته که ایران با انجام مذاکرات حتی گفت‌وگوی مستقیم با طرف‌های آمریکایی مشکلی ندارد، اعلام کرده است که «مشکل ما با گفت‌وگو نیست، مشکل ما با پایبندی به تعهدات است که بعد از گفت‌وگو باید به آن پایبند باشیم. ما در گفت‌وگوهایی که انجام گرفت با 1+5 و مدت طولانی هم طول کشید، همه تعهدات آن پایبند بودیم، ولی متاسفانه این طرف مقابل بود که به این تعهدات پایبند نبود. وقتی به نیویورک رفته بودیم، با اروپایی‌ها گفت‌وگو کردیم، با خود آمریکایی‌ها هم به طور غیرمستقیم گفت‌وگو داشتیم، ولی متاسفانه رژیم صهیونیستی با مجموعه اقداماتی که با ترور شهید هنیه شروع کرد، روز به روز این ارتباط و گفت‌وگو را بهم زد. البته الان گفت‌وگوی بین ایران با کشورهای اروپایی ادامه دارد.»

اما هم‌زمان با این تحولات و در حالی که هفته آینده، دونالد ترامپ رسما دومین دوره ریاست جمهوری خود را آغاز خواهد کرد، در ایران نیز مجمع تشخیص مصلحت نظام، موضوع پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) را بررسی می‌کند و درباره لوایح مرتبط با آن، رای‌گیری خواهد کرد. این در حالی است که اخیرا 120 نفر از نمایندگان مجلس که عمدتا جزو همان تندروهای مخالف مذاکره با آمریکا هستند، در نامه‌ای خطاب به آیت‌الله صادق آملی لاریجانی، رئیس مجمع، با پیوستن ایران به FATF نیز مخالفت کرده و تاکید داشته‌اند که «پذیرش FATF نه‌تنها هیچ فایده‌ای برای ایران ندارد، بلکه مشکلات امنیتی ایجاد می‌کند؛ زیرا می‌تواند باعث محدود شدن تبادلات تجاری ایران شود و به اقتصاد ملی ما آسیب وارد کند. همچنین می‌تواند منجر به شناسایی شرکت‌ها و افراد پوششی که در دور زدن تحریم‌ها نقش دارند و دیگر مراجع حساس و محرمانه ایران توسط دشمنان شود.»

برای رفع تحریم‌ها، گزینه دیگری غیر از مذاکره از موضع عزت و قدرت نداریم

در چنین شرایطی از علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره مخالفت برخی نمایندگان با انجام مذاکره با اروپا و آمریکا و پیوستن ایران به FATF پرسیدیم، که او نیز در گفت‌وگو با خبرنگار دیده‌بان ایران توضیح داد: کسانی که در حال حاضر با انجام مذاکره مخالفت می‌کنند، باید بگویند که گزینه پیشنهادی آن‌ها غیر از مذاکره کردن چیست. عدم مذاکره به معنای انفغال است. باید این اصل را بپذیریم که تحریم‌ها معادل تضییع حقوق ملی ما است و ظلمی است که سال‌هاست در حق ملت ایران اعمال می‌شود و طبق دستور اسلامی باید با ظلم مبارزه کنیم. در واقع، وظیفه اسلامی و انقلابی ما، مقابله با تضییع حقوق ملی است و در شرایط موجود، برای رسیدن به این هدف، گزینه دیگری غیر از مذاکره از موضع عزت و قدرت با هدف استیفای حقوق ملی خودمان و رفع تحریم‌ها نداریم. 

معاون اسبق وزارت امور خارجه ایران خاطرنشان کرد: در حال حاضر مذاکرات ایران عملا با کشورهای 4+1 انجام می‌شود، چون این آمریکا بود که در دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ، خود را از چارچوب توافق برجام و مذاکرات مربوط به آن خارج شد. در حال حاضر نیز مذاکره با آمریکا، موضوعی است که منحصرا باید با اذن مقام معظم رهبری و با شرایط خاصی که ایشان مصلحت می‌دانند، می‌تواند انجام شود. اما در هر صورت، اصل مذاکره یک اصل منطقی است، به شرط آن که هدف از انجام گفت‌وگوها، به دست آوردن حقوق تضییع‌شده ملت ایران، کاهش تحریم‌ها و در نهایت، رفع کامل تحریم‌ها باشد. 

انجام هرگونه مذاکره با آمریکا، منوط به اذن رهبر انقلاب است

بروجردی با تاکید بر این که آمریکا با خروج از برجام مرتکب اشتباه بزرگی شد، به دیده بان ایران گفت: این خود آمریکا بود که با خروج از یک توافق بین‌المللی، قواعد بازی را بهم زد، یعنی قراردادی که خودش امضا کرده بود و قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز ضمیمه آن شده بود را خودش زیر پا گذاشت. در این شرایط، اگر آمریکا می‌خواهد که با ایران مذاکره مستقیمی داشته باشد، ابتدا باید به خانه اول برگرد، یعنی تعهدات خود در چارچوب برجام را اجرا کند و تحریم‌هایی را که بعد از خروج ایران از برجام تصویب کرده است، به طور کامل بردارد. اگر آمریکا به همان شرایط قبل از بهم زدن بازی توسط ترامپ برگردد، می‌تواند پشت میز مذاکره با ایران شود و در آن صورت، گروه 4+1 دوباره به 5+1 خواهد شد. 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: حتی در این شرایط هم، انجام هرگونه مذاکره‌ای با آمریکا منوط به اذن رهبر معظم انقلاب است. البته ایران هیچ‌گونه اعتمادی به آمریکایی‌ها ندارد، زیرا آن‌ها نشان داده‌اند که پیمان‌شکن هستند و تعهدی به موازین بین‌المللی ندارند و تنها موضوعی که برایشان اهمیت دارد، منافع خودشان است. ایران به هیچ وجه چنین موضوعی را نمی‌پذیرد، بلکه صرفا در چارچوبی مذاکره خواهد کرد که در آن، منافع همه طرف‌ها تامین شود. این یک اصل شناخته‌شده بین‌المللی است و اگر یک کشور به دنبال آن باشد که فقط منافع خودش را حفظ کند و منافع ما را نادیده بگیرد، قطعا نمی‌تواند طرف مذاکره ما باشد. 

ما عجله‌ای برای شروع مذاکره با آمریکایی‌ها نداریم

بروجردی در پاسخ به این سوال که آیا دولت دوم ترامپ به دنبال مذاکره مستقیم با ایران است یا خیر، به دیده بان ایران گفت: ترامپ و اطرافیان او حتما این تجربه را از دولت اول خود به دست آوردند که وقتی بازی را بهم زدند، نه‌تنها هیچ سودی به دست نیاورند، بلکه موجب شدند که ایران دیگر نیازی به ادامه اجرای تعهدات خود در برجام نبیند و مسیر برنامه هسته‌ای خود را صرفا براساس منافع ملی خودش پیش ببرد. با این حال، در مقطع فعلی نمی‌توان درباره این که آمریکا به دنبال مذاکره با ایران است یا خیر، گمانه‌زنی کرد، بلکه باید ببینیم براساس شناختی که شخص ترامپ و اعضای دولت آینده او از جمهوری اسلامی به دست آورده‌اند، چه رویکردی را در قبال ایران در پیش خواهند گرفت.

نماینده شهرستان لارستان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: آمریکایی‌ها حتما در خاطر دارند که ایران تنها کشوری است که وقتی سربازان آمریکا متعرض به خاک ما شدند، آن‌ها را به اسارت گرفت. ما همچنین تنها کشوری هستیم که توانسته‌ایم یک پایگاه آمریکا در منطقه را با موشک بزنیم و سابقه ساقط کردن ابرپهپاد گلوبال ایالات متحده را نیز در کارنامه داریم. ما همواره از موضع قدرت با آمریکا مواجه شده‌ایم و آن‌ها حتما باید تجارب قبلی خود در رویارویی با جمهوری اسلامی ایران را مد نظر قرار دهند و بدانند که اگر بخواهیم با آن‌ها وارد مذاکره شویم، جز از موضع عزتمندانه نخواهد بود. البته ما عجله‌ای برای شروع مذاکره با آمریکا نداریم و منتظریم ببینیم که آن‌ها در دولت جدید ترامپ در این زمینه چه تصمیمی خواهند گرفت. 

پرونده شهادت سردار سلیمانی با دستور ترامپ، هنوز در حافظه ملت ایران باز است

بروجردی با بیان این که پرونده ترور سردار سلیمانی در حافظه ملت و حاکمیت ایران هیچ‌گاه بسته نمی‌شود، خاطرنشان کرد: ما هیچ‌گاه فراموش نمی‌کنیم که شهادت برجسته‌ترین فرمانده مقاومت در منطقه، سردار حاج قاسم سلیمانی، با دستور شخص ترامپ انجام شد و رئیس‌جمهور آینده آمریکا حتما باید پاسخگوی این جنایت خود باشد. از نظر ایران، پرونده شهادت حاج قاسم عزیز همچنان یک پرونده باز است که باید مسیر آن را در دستگاه قضایی طی کند و عاملان و آمران ترور ایشان باید به مجازات این اقدام جنایتکارانه خود برسند و ما محکم روی موضع خودمان در این زمینه ایستاده‌ایم. این البته یک روی سکه است و روی دیگر سکه، بحث ضرورت دفاع از منافع ملی ایران، به‌ویژه رفع تحریم‌های ظالمانه چندین ساله آمریکا است که این هم پرونده دیگری است که باید با جدیت دنبال شود. 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی، چهره‌های شاخص دفاع از حقوق ملت ایران است و همگی معتقدند که باید برای رفع تحریم‌های ظالمانه و دفاع از منافع ملی تلاش کنیم. این وظیفه همه نمایندگان است که برای برطرف شدن ظلم تحریم‌ها کمک کنیم و نمی‌توانیم نسبت به این ظلمی که در چندین سال گذشته به ناحق علیه ملت ایران تحمیل شده است، بی‌تفاوت باشیم و سکوت کنیم. اما دوستانی که معتقدند انجام مذاکرات منجر به نتیجه نخواهد شد، اگر راه دیگری غیر از مذاکره دارند، حتما ارائه کنند، ولی در شرایط موجود، بی‌تفاوتی نسبت به رفع تحریم‌ها حتما غیرقابل‌قبول است و نمی‌تواند مبنای رفتاری برای نمایندگان ملت ایران در مجلس باشد.

وی در همین راستا تاکید کرد: به نظر می‌رسد که در حال حاضر، انجام مذاکرات از موضع اقتدار و عزت، با هدف رفع تحریم‌ها و دفاع از حقوق ملت یک ضرورت جدی است، مگر این که نمایندگان محترم بتوانند راهکار دیگری را ارائه کنند که بتواند به از بین بردن ظلم ناشی از تحریم‌ها بر ملت ایران، کمک کند. 

ایران می‌تواند ضمن در نظر گرفتن حق تحفظ، FATF را تصویب کند

بروجردی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به نامه جمعی از نمایندگان مجلس به رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در اعتراض به بررسی مجدد موضوع FATF در این مجمع نیز اشاره کرد و گفت: نمایندگان محترم مجلس که خودشان شأن قانون‌گذاری دارند، باید بیش از هر مسئول دیگری پایبند به قانون باشند. در چند سال گذشته، مسیر قانونی موضوع FATF به مجمع تشخیص مصلحت نظام رسیده که جایگاه آن در قانون اساسی شناخته شده است. اکنون نیز مقام معظم رهبری دستور بازنگری و طرح مجدد موضوع FATF در مجمع را داده‌اند و در چنین شرایطی، بهتر است که نمایندگان محترم اجازه دهد که این ساختار قانونی به وظیفه خود عمل کند. 

معاون اسبق وزارت امور خارجه با تاکید بر این که تصویب FATF در ایران، می‌تواند بهانه‌های برخی کشورها در حوزه تجارت خارجی با ایران را از بین ببرد، بیان کرد: همین حالا سیستم مالی و بانکی برخی کشورها مثل چین، روسیه و عراق که جزو کشورهای دوست ما هستند، به این دلیل که ایران در لیست سیاه FATF قرار دارد، بهانه می‌آورند که نمی‌توانند همکاری‌های جامع اقتصادی با ایران داشته باشند، چون در آن صورت، خودشان هم مشمول تحریم‌های بین‌المللی خواهند شد. به هر حال، این گره باید باز شود، البته این‌طور نیست که اگر FATF تصویب شود، همه مشکلات مربوط به تجارت خارجی ایران که از تحریم‌ها ناشی شده است، برطرف خواهد شد، اما در هر صورت، بهانه از طرف‌های مقابل گرفته می‌شود. 

وی همچنین یادآور شد: ایران می‌تواند FATF را در شرایطی به تصویب برساند که اصطلاحا حق تحفظ را برای خودش حفظ کند؛ یعنی ضمن تصویب لوایح مرتبط با FATF، تاکید کند در موضوعاتی که در مغایرت با منافع و عزت ملی جمهوری اسلامی ایران قرار دارد، حق تحفظ خود را حفظ خواهد کرد. این یک اصل پذیرفته‌شده در تمام معاهدات بین‌المللی است که دولت‌ها می‌توانند به کنوانسیون‌های جهانی بپیوندند، اما اعلام کنند که برخی موضوعات آن کنوانسیون برایشان غیرقابل‌قبول است و در آن موضوعات، حق تحفظ خود را اعمال می‌کنند و آن موضوعات خاص را اجرا نخواهند کرد. 

آمریکا به حل مشکلات داخلی خودش بپردازد و احساس پدرخواندگی برای جهان نکند 

بروجردی در پاسخ به این سوال که آیا دولت آینده آمریکا در مذاکرات احتمالی با ایران صرفا به انجام مذاکره درباره پرونده هسته‌ای بسنده خواهد کرد یا احتمال دارد پای موضوعاتی نظیر برنامه موشکی یا حمایت جمهوری اسلامی از جبهه مقاومت را نیز به میان بکشد یا خیر، اظهار داشت: توصیه من به دولت آمریکا این است به‌جای این که احساس کند همچنان می‌تواند برای تمام جهان تصمیم‌گیری کند، به مشکلات داخلی خودش بپردازد و این رسوایی بزرگی را که اخیرا در کالیفرنیا به عنوان یکی از مهمترین و ثروتمندترین ایالات آمریکا رخ داده است، برطرف کند. بیش از 10 روز است که یکی از شاخص‌ترین شهرهای ایالات متحده در حال سوختن است و آتش‌سوزی هنوز به طور کامل مهار نشده و این نشان می‌دهد که آمریکا در حل مشکلات داخلی خود ناتوان است. 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد: برای ما جای تعجب است که چطور چنین آمریکایی، هنوز احساس پدرخواندگی و کدخدایی در جهان دارد! این یک احساس غلط و توهم است که هنوز هم مسئولان آمریکا به آن دچار هستند. آمریکایی‌ها که آتش‌سوزی لس‌آنجلس تنها یکی از مشکلات داخلی عدیده‌شان است، حق ندارند که برای کشورهای دیگر تعیین تکلیف کنند. در چنین شرایطی، ایران حتما به موازین بین‌المللی احترام می‌گذارد و مبتنی بر حفظ منافع متقابل عمل می‌کند و به هیچ وجه نمی‌پذیرد که جاده مذاکرات آتی، چه با اروپا و چه با آمریکا، یک‌طرفه باشد. اگر قرار باشد که این جاده به صورت یک‌طرفه کشیده شود، یعنی در توافق احتمالی آینده، منافع ملت ایران در نظر گرفته نشود، همان کاری را خواهیم کرد که درباره توافق برجام انجام دادیم، یعنی از یک جایی به بعد، انجام تعهدات خودمان را کنار گذاشته شدیم. 

تنها خط قرمز ایران در برنامه هسته‌ای، ساخت بمب اتم است

بروجردی با اشاره به آخرین وضعیت برنامه هسته‌ای ایران نیز گفت: از زمانی که ایران به این نتیجه رسید که پایبند ماندن به تعهدات برجام که آمریکا از آن خارج شد و اروپایی‌ها نیز به وعده‌هایشان درباره آن عمل نکردند، نمی‌تواند به حفظ منافع ملی ما کمک کند، سطح غنی‌سازی خود را افزایش داد و در حال حاضر، ذخایر بالایی از اورانیوم غنی‌شده 60 درصد در کشورمان وجود دارد. اعتراض کشورهایی هم که نسبت به سطح غنی‌سازی و ذخیره‌سازی اورانیوم در ایران اعتراض دارند، قبول نداریم، چون جمهوری اسلامی به عنوان عضو معاهده NPT پذیرفته است که بمب هسته‌ای نداشته باشد، اما پایین‌تر از این خط قرمز، این حق قانونی ایران است که به هر میزان و با هر درصدی که برای مصارف داخلی خود تصمیم می‌گیرد، اورانیوم را غنی‌سازی و ذخیره‌سازی کند. 

نماینده لارستان در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: یکی از کاربردهای اورانیوم ذخیره‌شده با غنای بالا، استفاده از پیشران هسته‌ای به عنوان سوخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما است و ما به این توانمندی علمی رسیده‌ایم که این کشتی‌ها را در داخل کشورمان تولید کنیم و سوخت آن را هم خودمان تولید می‌کنیم. ایران تا هرجایی که ضرورت بداند، میزان خلوص و مقدار ذخیره‌سازی اورانیوم غنی‌شده را افزایش می‌دهد و تنها خط قرمز آن بمب هسته‌ای است و طبق عهدنامه NPT، انجام هر اقدامی پایین‌تر از این خط قرمز برای ما مجاز است؛ بنابراین جمهوری اسلامی به هر مقداری که خودش صلاح بداند و تا هر درجه‌ای که خودش صلاح بداند، اورانیوم را غنی‌سازی و ذخیره‌سازی خواهد کرد و کشورهای دیگر نمی‌توانند در این زمینه برای ایران تعیین تکلیف کنند. 

آتش‌سوزی لس‌آنجلس حتما نوعی قدرت‌نمایی الهی است

بروجردی در واکنش به اعلام آمادگی دولت و هلال احمر ایران برای کمک به اطفای حریق در لس‌آنجلس نیز گفت: هلال احمر و صلیب سرخ جهانی، نهادهای انسانی بین‌المللی هستند که ادبیات و موضع‌گیری‌های تعریف‌شده خاص خود را دارد. البته خط قرمزهای ایران در روابط با این نهادها نیز تعریف شده است. اصل این که دولت یا هلال احمر ما به عنوان یک ژست انسان‌دوستانه بین‌المللی، اعلام کردند که می‌توانند به آسیب‌دیدگان آتش‌سوزی آمریکا کمک کنند، از منظر دیپلماتیک بد نیست، ولی شاید بهتر بود که همین ژست را هم نمی‌گرفتیم. به هر حال، ما یادمان نرفته است که آمریکا حامی اصلی اسرائیل و شریک اصلی رژیم خونخوار صهیونیستی در جنایت‌هایش است  و در همین 16 ماه گذشته که ده‌ها هزار نفر در فلسطین و لبنان توسط این رژیم قتل عام شده‌اند، این که ما به خاطر وقوع یک حادثه در آمریکا پیام تسلیت بفرستیم، چندان برای افکار عمومی ایران دلچسب نیست. 

وی در پایان تصریح کرد: آمریکایی‌ها باید بدانند که سنت‌های الهی ثابت است و این که یک کشور که بالاترین فناوری را در همه زمینه‌ها از جمله در حوزه اطفای حریق در اختیار دارد، بعد از 10 روز هنوز نتوانسته است آتش‌سوزی‌های یک شهر خود را مهار کند، نشان می‌دهد که حتما شاهد قدرت‌نمایی الهی هستیم. آمریکایی‌ها در طول دهه‌ها و قرن‌های گذشته به‌ویژه در چند سال اخیر، ظلم‌ها و جنایت‌های زیادی را مرتکب شده‌اند و هر ظلمی، با پاسخی از طرف خداوند مواجه می‌شود و آنچه که در روزهای اخیر در در لس‌آنجلس اتفاق افتاده نیز براساس سنت الهی و آیه شریفه «انا من المجرمین منتقمون» است.