توسعه مهندسی پذیر نیست

یک اقتصاددان عقیده دارد که توسعه فرایندی خودانگیخته است و قابل توسعه نیست. 

محمدقلی یوسفی، اقتصاددان: 

• آنچه که توسعه را تبیین می‌کند با آن چیزی که در بعضی کشورها از جمله ایران تعریف می‌کنند، متفاوت است. توسعه یک فرایند تکاملی خود انگیخته است که مهندسی‌پذیر نیست و با برنامه‌ریزی سازگاری ندارد.
• در گذشته توسعه را با برنامه مطرح می‌کردند و تصور بر این بود که باید سیاست‌مداران، دولتمردان و اقتصاددانان از طریق طرح و برنامه منابع را به سمت معینی هدایت کنند. تجربه عملی نشان داد که نظم خودانگیخته یعنی نظم بدون برنامه، تأثیر به مراتب بهتر و درخشان‌تر از یک نظم با برنامه‌ریزی داشته است.
• البته این مساله برای دولتمردان و کسانی که خواهان مداخله دولت در اقتصاد هستند، شاید خیلی خوشایند نباشد. واقعیت این است که نظم بازار، نظم خودانگیخته است و این بازار است که از طریق مکانیسم قیمت‌ها، علامت لازم را برای تخصیص منابع می‌دهد.
• اطلاعاتی که در بازار وجود دارد، شامل مجموعه‌ای از حوادث غیرقابل پیش‌بینی است که روی قیمت‌ها اثر می‌گذارند. یعنی این قیمت‌ها هستند که علامت لازم را به کارآفرینان و فعالان اقتصادی می‌دهند. بر اساس این قیمت‌ها است که افراد فراوانی یا کمبود یک کالا و کمیابی منابع را می‌فهمند و در نتیجه متناسب با آن علامت قیمت‌ها تصمیم می‌گیرند که در کجا سرمایه‌گذاری کنند و منافع‌شان در کجا است؟
• اینکه دولت‌ها بیایند به جای نظم آزاد و یا به جای قیمت‌ها تصمیم بگیرند و در اقتصاد مداخله کنند، نظم قیمت‌ها را به هم می‌زنند. نظم آزاد و نظم قیمت‌ها درست مانند چراغ راهنمایی و رانندگی است. تابلویی است که فعالان اقتصادی را هماهنگ می‌کند. بنابراین افراد بر اساس این نظام قیمت‌ها می‌توانند رفتار دیگران را پیش‌بینی کنند.

متن و ویدیو کامل گفتگو با محمدقلی یوسفی را اینجا بخوانید.