گفت‌وگو با امیر ایزدی معاون مالی و اقتصادی مجموعه فدک
حگردش؛ از ایده‌ای نوآورانه تا راه حلی راهبردی در بازار اولیه
معاون مالی و اقتصادی مجموعه فدک گفت: شرکت ریل گردش ایرانیان (حگردش) اولین شرکت عملیاتی (غیر نهاد مالی) است که با پذیره‌نویسی عمومی متولد می‌شود بنابراین ما در بازار سرمایه یک رکورد را به نام گروه فدک ثبت کردیم.
امیر ایزدی، معاون مالی و اقتصادی مجموعه فدک و هم‌چنین ایده‌پرداز طرح پذیره‌نویسی سهام شرکت ریل گردش ایرانیان، به عنوان نخستین پذیره‌نویسی شرکتی عملیاتی در بازار اولیه است.
سابقه حضور او در بازارهای مالی حدودا 17 سال است و در طول این مدت او در حوزه‌های متنوعی فعالیت نموده است از خدمات اعتباربخشی و حسابرسی تا توسعه کسب‌وکار و در چند سال گذشته در طراحی مدل‌های تامین مالی. اما آنچه ما را بر آن داشت که این مصاحبه را انجام دهیم خبر مهمی بود که طی یکی دو روز گذشته در صدر اخبار بورسی و اقتصادی کشور قرار گرفت که حاکی از استقبال فوق‌العاده از عرضه سهام شرکت ریل گردش ایرانیان با نماد « حگردش » بود. شرکت ریل گردش ایرانیان عضو جدیدی از خانواده هلدینگ فدک است و قرار است کار بازسازی و در ریل قرار دادن ۲۰ واگن از قطارهای ۵ ستاره فدک را به عهده بگیرد تا این شرکت بتواند خطوط کرمانشاه-مشهد و رشت-مشهد را نیز به ناوگان حمل‌ونقل ریلی با خدمات ۵ ستاره خود در غرب و شمال کشور اضافه کند. به دنبال اخبار این حرکت نوین پذیره‌نویسی در بازار اولیه ، مصاحبه با امیر ایزدی زوایای ناگفته‌ای از چرایی و خصوصیات این پذیره‌نویسی خاص را روشن می‌کند. این گفت‌وگو می‌تواند برای جامعه صنعتگران و کارآفرینان پیام‌آور باشد.
عرض سلام جناب ایزدی! لطفا کمی از خودتان و سوابق‌تان بگویید.
از اوایل دوران دبیرستان به حوزه مالی و سرمایه‌گذاری علاقه‌مند شدم و همان موقع راهم را از همکلاسی‌هایم جدا کردم و برای آموختن حسابداری به هنرستان رفتم. نمی‌توانستم فرآیند انتخاب‌های غیرقطعی و نامعلوم کنکور را در تعیین سرنوشت کاری‌ام بپذیرم. بعد از ورود به دانشگاه از آن‌جا که اصول حسابداری را خوب آموخته بودم بلافاصله وارد بازار کار شدم. ۹ سال و تا سال 88 در حرفه حسابرسی فعال بودم و آموختم. همیشه به دنبال دلایل موفقیت شرکت‌ها بودم و حضور در مجامع عمومی شرکت‌های مختلف و برخورد با مسائل مختلف من را به حوزه اجرایی بهره‌وری و سود رو به تقلیل بود و این در من ناامیدی ایجاد می‌کرد. با حضور در هلدینگ «کرمان تابلو» به عنوان معاون مالی وارد حوزه اجرا شدم. در آن زمان بنیان‌گذار فقید کرمان تابلو مهندس حیدری نسب در قید حیات بود و آموختن از چندین دهه تجربیات ارزشمند ایشان بسیار بیشتر از فرصتی بود که یک جوان 27 ساله می‌توانست انتظار داشته باشد. از طرفی تشنه توسعه بودیم و من به عنوان جوان‌ترین مدیر آن مجموعه پر انرژی و با انگیزه بودم و از طرفی شرایط تولیدکنندگان روز به روز غیرعادی می‌شد! سیاست‌های غلط اقتصادی و بروز تحریم‌های سنگین دست و پای همه فعالین صنعت برق کشور را گرفته بود و ما شبانه روز در حال تدوین استراتژی‌هایی برای حفظ وضعیت بودیم و کم کم توسعه در کلیت اقتصاد کشور کم‌رنگ شد. با فوت مهندس حیدری‌نسب من ترجیح دادم که انرژی خود را صرف مطالعه و ادامه تحصیل کنم. در آن دوران صرفا مطالعه حوزه مالی نمی‌توانست تشنگی‌ام به توسعه را پاسخ دهد و با تاریخ و اقتصاد معاصر کشور و موانع توسعه آن بیشتر آشنا شدم. پس از آن و با شروع برجام انگیزه کافی برای راه‌اندازی کسب و کار داشتم که متاسفانه پس از جلب نظر یکی دو شرکت معتبر برای مشارکت در ایران شرایط تحریم‌ها بازگشت. این تغییر را من 6 ماه قبل از اعلام رسمی دولت امریکا کاملا در روابط کاری‌ام مشاهده می‌کردم. پس از آن تجربه با ارزش کسب و کار شخصی که با زیان مالی همراه بود با دعوت یکی از دوستان قدیمی به گروه فدک پیوستم. این بار هم به سمت توسعه رفتم و در حال حاضر معاون مالی مجموعه هلدینگ فدک هستم.
به طور مختصر مجموعه فدک و کسب و کارش را برایمان توضیح دهید
مجموعه فدک یک گروه ریلی-گردشگری است. در حوزه حمل و نقل ریلی دارای تخصص است و گام‌های بدیعی در این صنعت برداشته است. چند شرکت زیرمجموعه دارد که کارهای عملیاتی در زمینه صنعت ریلی و گردشگری انجام می‌دهند. گروه فدک در واقع نمونه یک Parent Company است و غلط مصطلحی در ادبیات بنگاه‌داری جاری است که انواع گروه‌ها را هلدینگ می‌نامند. ما در گروه فدک در شرکت‌های زیرمجموعه در سطوح مختلف عملیات، استراتژی و مالی اعمال کنترل می‌کنیم. فدک مجموعه‌ای بسیار پر انرژی و با آتیه است. خوشبختانه تا به امروز توانسته‌اند افتخارات بی‌بدیلی را در کشور کسب کنند که از آن می‌توان به راه‌اندازی اولین قطار ۵ ستاره در ایران و هم‌چنین تاسیس کترینگ بین‌المللی دونا نام برد. اخیرا در حال راه‌اندازی یک شرکت سرمایه‌گذاری هستیم که خدمات تخصصی در این بخش را هم به سبد خدمات خود اضافه کنیم. فرصت‌های خوبی در زمینه سرمایه‌گذاری خصوصی Private Equity در صنایع حمل‌ونقل غذا متصوریم. نقش من در قالب معاونت هلدینگ و عضو هیات‌مدیره شرکت‌ها، مشارکت در تدوین استراتژی‌ها و اجرای بخشی از آن هاست.
چند نکته شگفت و نوآور در پذیره‌نویسی سهام حگردش وجود داشت. یکی آن که اولین شرکت عملیاتی و خصوصی در کشور است که در بازار اولیه پذیره‌نویسی می‌شود و دیگر آن که آورده موسس سرمایه غیرنقدی است. نکته شگفت‌آور دیگر اینکه مهلت پذیره‌نویسی شرکت ریل گردش که روز سه‌شنبه ۴ آذر انجام شد، ۳۰ روز بود اما در ۲۰ دقیقه اول به اتمام رسید! لطفا کمی بیشتر از این اتفاق برایمان بگویید
پذيره‌نويسي در بيست دقيقه اول كامل شده بود. دقيقه به دقيقه با كارگزار و مديريت بازار در ارتباط بودیم. شگفت‌انگيز بود. بعد از چند ماه سقوط بازار چنين استقبالى مي‌شد كه در ساعت ١٣ بيست برابر سهام عرضه شده درخواست خريد ثبت شد! يعني حدود ٨٠٠ ميليارد تومن سفارش خريد در مقابل ٤٠ ميليارد تومن سهام قابل پذيره‌نويسی آن هم در بازار اوليه. اما شگفتي اصلی براي من در شهريور ٩٩ رخ داده بود زماني كه رفت و آمدها و جلسات با سازمان بورس بعد از یک‌سال نتيجه داد و مجوز تولد اين شركت توسط سازمان اعلام شد. تنها ما و شايد مدیریت بازار اولیه سازمان از اهميت موضوع مطلع بوديم. تا اينكه پس از اخذ مجوز از اداره ثبت به روز پذيره‌نويسي رسيديم و رسانه‌ها آن را پوشش دادند. به نظرم شگفتى در اصل موضوع استفاده از این مدل تامین مالی بود كه دو وجه تمایز بارز داشت.
لطفا این خصوصیات متمایز را توضیح دهید.
می‌دانیم که بازار اولیه اثربخش‌ترین جزء بازار سرمایه است و مستقیما با تولید و اشتغال در ارتباط است و منابع تجهیز شده در آن شاخص مهمی است اما در کشور ما غالبا بانک‌ها و بیمه‌ها و نهادهای مالی از این بازار استفاده می‌کنند. در چند دهه فعالیت بازار سرمایه در ایران چنین اتفاقی را سراغ نداریم که شرکتی عملیاتی خصوصی در بازار اولیه متولد شده باشد و شرکت ریل گردش ایرانیان (حگردش) اولین شرکت عملیاتی (غیر نهاد مالی) است که با پذیره‌نویسی عمومی متولد می‌شود بنابراین ما در بازار سرمایه یک رکورد را به نام گروه فدک ثبت کردیم. این اولین وجه ممتاز این پروژه بود.
نکته دوم که خصوصیتی بسیار بارزتر است استفاده از ظرفیت قانون تجارت ایران هست. همگی به نقصان قانون تجارت که اخرین اصلاحات آن در ۱۳۴۷ اعمال شده اذعان داریم اما در همین چارچوب هم ظرفیت‌های خوبی می‌توان یافت از جمله تبصره ذیل ماده ۶ در باب شرکت‌های سهامی است. وفق مفاد آن موسسین شرکت سهامی می‌توانند بخشی از آورده خود را به شکل غیرنقد تامین نمایند و در مواد بعد از آن به نحوه تقویم و تودیع می‌پردازد. تولد ریل گردش ایرانیان (حگردش) با استفاده از این ظرفیت بود و البته مسیر سختی را طی نمودیم. چه در مرحله ارزش‌یابی و تودیع و چه در اقناع سازمان بورس. به شخصه در طراحی این مدل و زنده کردن این ظرفیت‌های قانونی و اجتماعی انگیزه‌ای اجتماعی داشتم. تا قبل از مجوز سازمان وقتی به این پروژه نگاه می‌کردیم شانس موفقیت بسیار کم فروغ بود اما نیات پشت آن به ما امید می‌بخشید و سرانجام با موفقیتش پرچم ابداعات بازار سرمایه را دست گرفتیم. امیدوارم شناساندن این ظرفیت‌ها موجب خیرعمومی شود و در تنگنای اشتغال و توسعه امروز کشور افقی جدید ایجاد کند. می‌دانیم بسیاری از تولید کنندگان جز خطوط تولید و دانش خود منابع دیگری ندارند. تمام دارایی خود را مانند فدک در تامین دارایی مولد خرج کرده اند بنابراین دست‌شان از وثایق موردانتظار نظام پولی خالی است این مسیر اگر شناسانده شود الگوی ریل گردش که طلایه دار روش کارآمد استفاده از منابع بازار سرمایه است را در اختیار صنعتگران عزیز قرار دهد.
شما در هلدینگ فدک چگونه به این طرح رسیدید؟ چه سازوکاری وجود داشت؟
این طرح ماحصل گردش اطلاعات است. به نظر من هر سازمانی که بتواند جریان اطلاعاتی خود را به موقع و به آسانی در دسترس همکاران خود بگذارد پایه‌های ابداع و نواوری را در سازمان ایجاد کرده است. اطلاعات اولیه در مورد مشکلات خمیر مایه راه حل هاست. ما در فدک این کار را پیگیریم. تولد ریل گردش ناشی از تدوین استراتژی‌ها و تمرکز روی آنها بود و دکتر باقری مدیرعامل هلدینگ این کار را به نحو احسن انجام می‌داد. اینکه ما باید راهی پیدا می‌کردیم در سریع‌ترین زمان واگن‌های خارج از سیر را بازسازی و روی ریل می‌بردیم. ما برای هر واگن حدود ۲ میلیارد تومان منابع نیاز داشتیم و بانک‌ها محل خوبی برای تامین مالی نیستند و نرخ آنها متناسب شرایط فعلی نیست. باید اصلاحاتی در ساختار دارایی‌ها هم ایجاد می‌کردیم. به دلیل خارج سیر بودن بیش از نیمی از واگن‌ها بهره‌وری دارایی‌ها و سرمایه در شرکت ریل پرداز نوآفرین مناسب نبود. چند مسیر را طراحی نمودیم و حگردش یکی از بدیع‌ترین‌ها بود.
به نظر شما دلیل اعتماد مردم و سرمایه‌گذاران به شرکت ریل گردش ایرانیان در این اوضاع آشفته بازار چیست؟
استقبال سرمایه‌گذاران عمدتا به دلیل خصوصیات حگردش بود. تنها فرصتی است که بتوان با صد تومان سهمی خرید که دارایی مشخصی دارد و به زودی مولد خواهد شد و کسب و کار خوبی هم خواهد داشت. امروز در کشور ایجاد یک شغل پایدار حداقل یک میلیارد تومان سرمایه می‌خواهد. نگاه کنید به قیمت زمین و ارز. ما از سرمایه‌گذاران دعوت کردیم با صد تومان سهمی را بخرند که نمونه آن در حال حاضر در بازار سرمایه نیست. بنابراین استقبال گسترده شد و فرای تصور ما نیز بود این که پذیره‌نویسی یک سهم کوچک در بازار اولیه آن هم در زمان تولدش بیست برابر بیشتر ثبت سفارش انجام شود جذابیت سهم و تشنگی بازار سرمایه را نشان می‌دهد. با این همه تفاسیر ارزندگی سهام شرکت ریل گردش؛ اما دلیل استقبال از یک سهم صرفا ارزندگی آن نیست. به خصوص در بازار اولیه که شرکت با خطراتی نیز به ذات خود مواجه است. من بر این باورم که توفیق هلدینگ فدک در این پروژه تبلور سرمایه اجتماعی برند فدک است. مجموعه‌ای که ارزش‌های سازمانی اش حول محور خدمت به زوار حضرت رضاست. اعتماد اصلی را می‌توان در استفاده گسترده مردم از خدمات فدک ببینیم که به لطف خداوند و تلاش همکاران عزیز قطار 5 ستاره فدک نمره قبولی از مردم را در این سال‌ها گرفته است.
نظرات