درهم امارات

در یونان باستان و روم، دراخما به عنوان یک واحد پول پذیرفته شده بود. این واحد پول در کنار دناریوس بعدها به خاورمیانه وارد شد و نام‌های آن‌ها به شکل درهم (سکه نقره) و دینار (سکه طلا) تغییر کرد. قبل از اسلام و در زمان ساسانی نیز درهم یا دِرَم کاربرد داشت. واحد پول امپراتوری عثمانی نیز درهم بود. امروزه درهم امارات معروف‌ترین کاربرد برای این واحد پول باستانی است.

درهم امارات امروزه در تمام امارات متحده عربی به عنوان پول رسمی شناخته می‌شود. اما اوضاع همیشه به همین اندازه متحد نبود.

به طور کلی می‌توانیم واحد پول در کشورهای عربی را به دو دسته تقسیم کنیم:

• واحدهای مشتق شده از پوند استرلینگ: بحرین، کویت، عراق، اردن، یمن، عمان
• واحدهای مشتق شده از ماریا ترزا تالر (MTT): عربستان، قطر، امارات

تا سال ۱۹۶۶، واحد پول امارات، روپیه خلیجی بود که در هندوستان چاپ می‎شد. بعد از آن و برای مدتی کوتاه، ریال عربستان به عنوان واحد پول رسمی شناخته شد. سپس دینار بحرین در ابوظبی و ریال قطر و دوبی در سایر نقاط این کشور به کار گرفته شد. در سال ۱۹۷۳ درهم امارات با نماد AED یا «د.إ» رسمیت پیدا کرد و در تمام شهرها رواج یافت.

اسکناس و سکه در امارات

هر درهم امارات معادل صد فلس است. فلس در این امارات به عنوان پول خرد به کار می‌رود.
در امارات متحده اسکناس‌های ۵، ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰ و ۵۰۰ درهمی مرسوم است. اسکناس ۱۰۰۰ درهمی آن قدرها رواج ندارد. سکه‌های ۲۵ فلس، ۵۰ فلس و یک درهم امارات نیز ضرب می‌شوند. این سکه‌ها به ترتیب با منقش به طرح غزال، چاه نفت و قوریِ قهوه هستند.
جالب است بدانید که سکه ۱ پسو فیلیپین، ۵ روپیه پاکستان و ۵۰ بیسه عمان دقیقا با ۱ درهم امارات هم‌اندازه هستند. همین موضوع باعث شد که مردم از این سکه‌ها در دستگاه‌های فروش خودکار استفاده کنند. برای مثال سکه ۱ پسو، حدود یک دهم هر درهم ارزش دارد.
درهم امارات با نرخ تورم میانگین ۲٫۵ درصد تحت نظارت بانک مرکزی امارات متحده عربی منتشر می‌شود.

نوسانات قیمت درهم امارات

از سال ۱۹۹۷ این واحد پول به دلار آمریکا میخکوب شده است به شکلی که هر دلار ۳٫۶۷۲۵ درهم یا هر درهم ۰٫۲۷۲۲۹۴ دلار بماند.
به همین دلیل طبیعی است که نوسان قیمت درهم امارات در بازار تابع مستقیم قیمت دلار باشد.
در مواردی که به دلایل غیربنیادی (مثل ناکارآمدی بازار، کمبود منابع، عدم دسترسی، نوسان تاخیردار قیمت و محدودیت‌های قانونی در خرید) درهم امارات جایگزین خوبی برای دلار آمریکا است. به خصوص برای کسانی که قصد تجارت یا پوشش ریسک نوسانات ارز را دارند.

حباب قیمت درهم

همان‌طور که گفتیم درهم امارات به دلار آمریکا میخکوب شده است. در نتیجه همواره باید نرخ تبدیل هر درهم برابر با ۰٫۲۷ دلار ثابت بماند. هرگونه انحراف از این نرخ، نشان‌دهنده حباب قیمت در بازار تهران است. برای مثال اگر قیمت درهم امارات ۳۳۰۰ و دلار آمریکا ۱۱۰۰۰ تومان باشد، هر درهم امارات در بازار تهران معادل ۰٫۳ دلار خواهد بود که نشان‌دهنده حباب در قیمت درهم است.

از نظر ریاضی، این نابرابری می‌تواند دو دلیل داشته باشد:
۱- بالا بودن قیمت درهم در بازار تهران (حباب مثبت درهم)
۲- پایین بودن قیمت دلار در بازار تهران (حباب منفی دلار)

هر دو اتفاق محتمل هستند و در شرایطی ممکن است پیش بیایند.

۱- به دلیل حجم پایین‌تر معامله درهم امارات در بازار تهران، ممکن است واکنش بازار به تغییرات نرخ دلار با تاخیر همراه شود. مثلا قیمت دلار پایین بیاید، اما حجم معامله درهم به قدری نباشد که قیمت درهم امارات اصلاح شود. از سوی دیگر حباب منفی دلار، به سرعت توسط خیل خریداران جبران می‌شود و بعید است که دلار در بازار حباب منفی داشته باشد.

۲- به دلیل سرکوب نرخ دلار، پیدایش یک حباب منفی سیستماتیک محتمل است. در حالی که دولت آن‌قدرها برای کنترل قیمت درهم امارات تلاش نمی‌کند.
به دلیل بالا بودن حجم تجارت میان ایران و امارات (به خصوص در کالاهای ارزبر مثل خودرو) معمولا تقاضای واقعی برای درهم امارات بالا است و کم‌تر کسی با هدف سرمایه‌گذاری اقدام به خرید و نگه‌داری درهم می‌کند.

برای همین برخلاف امکان ریاضی وجود حباب منفی دلار، در بیشتر موارد درهم امارات نسبت به دلار حباب دارد. در نتیجه برای سرمایه‌گذاری جانشین خوبی برای دلار نیست، مگر در شرایط خاص.

تاریخچه قیمت درهم

قیمت هر درهم امارات در شهریور سال ۱۳۹۱ اندکی کم‌تر از ۶۰۰ تومان بود. در مدتی کوتاه (حدود یک ماه) قیمت درهم به مرز هزار تومان نزدیک شد. قیمتی که تا حدود آذرماه ۱۳۹۶ تغییر فاحشی نداشت.

رالی قیمت درهم از ابتدای سال ۱۳۹۷ آغاز شد. درهم امارات سال ۹۷ را با قیمت ۱۴۰۰ تومان آغاز کرد. هفت ماه بعد، هر درهم در بازار تهران به رکورد تاریخی ۵۱۰۰ تومان رسید. هرچند این قیمت دوام چندانی نداشت و تا ۳۲۰۰ تومان ریزش داشت. قیمتی که از در سال ۹۸ در کانال ۳ هزار تا ۴ هزار تومان جایگاه خود را تثبیت کرد.

با توجه تورم ۲٫۵ درصدی امارات و تورم میانگین ۲۱ درصدی در ایران، توقع داریم که در بلندمدت درهم امارات با نرخ متوسط ۱۸٫۵ درصد در سال رشد داشته باشد. هر چند معادله تورم ایران منهای تورم امارات در کوتاه‌مدت صادق نیست و عوامل دیگر تاثیر بیشتری بر نوسانات روزانه قیمت دارند.

چرا درهم امارات اهمیت دارد؟

امارات متحده عربی یکی از موفق‌ترین کشورهای منطقه در جذب سرمایه‌گذاری خارجی است. جایگاه استراتژیک امارات در تنگه هرمز و روابط خارجی مناسب با کشورهای اروپایی، آمریکا، عربستان، عمان، قطر و ایران باعث شده که این کشور اقتصادی باثبات و روبه‌جلو داشته باشد.

امارات از مهم‌ترین تولیدکنندگان نفت در جهان است. همچنین این کشور به شدت مورد توجه تجار ایرانی قرار دارد و بیشتر کالاهای وارداتی، از امارات متحده خریداری می‌شوند.
به همین دلیل تبدیل درهم و ریال برای تاجران و بازرگانان ایرانی اهمیت دارد. درهم امارات در ایران به سادگی در دسترس است، اما فروختن ریال در امارات کار راحتی نیست. شاید این موضوع نشانه‌ای باشد از این که ما به روابط تجاری بیشتر علاقه‌مند هستیم تا اماراتی‌ها.

با این وجود به خاطر سیاست میخکوب ارزی دولت امارات، نوسان قیمت درهم به عنوان عاملی مهم در روابط تجاری در نظر گرفته نمی‌شود و کالاهای وارد شده از امارات، تابع قیمت دلار هستند. یعنی اگر قیمت دلار دوبرابر شود، قیمت خودرویی که از دوبی به تهران آمده نیز دوبرابر خواهد شد.

به عنوان نکته نهایی، اگر قیمت درهم امارات را نمی‌دانستید، از ضرب قیمت دلار در ۰٫۲۷ معمولا می‌توانید با تقریب بسیار خوبی، قیمت درهم امارات را محاسبه کنید.