واگذاری اداره «چابهار» به هندی‌ها چقدر جدی است؟

مدت‌هاست که سرمایه‌گذاری هندی‌ها برای توسعه بندر چابهار مطرح است. سرمایه‌گذاری که آمریکا تلاش زیادی را برای منعقد نشدن آن انجام داده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، به دنبال سفر عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی به هندوستان در روزهای اخیر و دیدار با همتای هندی خود، در محافل عمومی و برخی رسانه‌ها اظهاراتی مبنی بر واگذاری اداره بندر چابهار به هندوستان مطرح شد.

اظهاراتی که موجب واکنش‌های زیادی در فضای مجازی و رسانه‌ای کشور داشت. تا جایی که برخی از مقامات کشور عنوان کردند بحث بر سر توسعه بندر چابهار است نه آنکه اداره بندر به هندی‌ها واگذار شود.

در این راستا محمدعلی حسن‌زاده، معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی در گفتگو با تجارت‌نیوز، توضیح می‌دهد که جزئیات قرارداد با هندی‌ها به چه صورت بوده و سازوکار این همکاری به چه صورت خواهد بود؟

طرف هندی شریک ایرانی دارد

حسن‌زاده در پاسخ به این سوال که جزئیات قرارداد با طرف هندی در خصوص بندر چابهار به چه صورت است، گفت: یک قرارداد کوتاه‌مدت به مدت یک سال‌ونیم با طرف هندی بسته شده است. در قرارداد این شرکت نقش راهبری توسعه بخشی از فاز یک بندر شهید بهشتی چابهار را بر عهده خواهد داشت. خود بندر شهید بهشتی چهار فاز دارد که فاز یک نیز حدود 70 هکتار بوده که 640 مترنیز طول اسکه است. در این قرارداد کوتاه‌مدت ماکسیمم 10 هکتار از اراضی در اختیار این شرکت قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه در این قرارداد شرکت هندی یک شریک ایرانی دارد، اظهار کرد: در این قرارداد طرف هندی یک شریک ایرانی با نام شرکت خدمات بندری دارد که خودشان از بین شرکت‌های ایرانی انتخاب کرده‌اند. به این ترتیب این دو شرکت راهبری توسعه این اسکله را به مدت یک سال‌و‌نیم بر عهده خواهند داشت. این قرارداد کوتاه‌مدت تا قبل از فرارسیدن قرارداد اصلی اجرا خواهد شد.

حسن‌زاده در مورد قرارداد اصلی گفت: قرارداد اصلی یک قرارداد 10 ساله است که هندی‌ها به میزان 85 میلیون دلار بر روی فاز یک بندر شهید بهشتی سرمایه‌گذاری خواهند کرد و در آنجا نیز شریک ایرانی خواهند داشت. از میزان 85 میلیون دلار حدود 30 میلیون دلار سفارش تجهیزات داده شده و کارها در حال انجام است. اجرایی شدن این قرارداد حدود یک تا یک سال و نیم طول خواهد کشید. قرارداد کوتاه‌مدتی که در مورد آن صحبت کردیم، در حقیقت آماده‌سازی شرکت هندی و شریک ایرانی برای راهبری این اسکله خواهد بود.

معاون بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی در خصوص شرکت هندی نیز گفت: در اکثر کشورهای دنیا شرکت‌های اپراتور را بنادر تشکیل می‌دهند. سهامدار این شرکت اپراتوری هندی نیز دو بندر بزگر هند یعنی دو بندر «جواهر نعل نهرو» و بندر «جواهر» هستند.

چیزی تحت عنوان واگذاری اداره بندر چابهار نداریم

حسن‌زاده در واکنش به این که برخی رسانه‌ها صحبت از واگذاری اداره بندر چابهار به هندی‌ها کرده‌اند، پاسخ داد: مگر می‌شود اداره یک کشور را به یکی واگذار کرد؟ اگر اداره یک کشور را می‌توان به یک کشور دیگر یا یک شرکت داد، آنگاه اداره بندر، اداره فرودگاه و مجموعه‌های دیگر را نیز می‌توان به آنها داد. اداره بندر یک مبحث حاکمیتی است. در واقع تا جایی که بحث دولت، قانون‌گذاری، نظارت بر حسن اجرای قوانین و اعمال تمام امور حاکمیتی دولت وجود دارد، به هیچ وجه به هیچ کشوری یا هیچ شرکتی واگذار نخواهد شد. در نتیجه ما چیزی تحت عنوان واگذاری اداره بندر چابهار نداریم.

وی ادامه داد: در عوض، چیزی که از آن صحبت می‌کنیم در واقع بخش واگذاری تصدی‌گری و راهبری یک اسکله است که یک اتفاق بسیار عرف و معمول است. چنین موضوعی نه تنها در کشور ما بلکه در تمام کشورهای جهان به روش‌های مختلف مانند اکران یا مذاکره اپراتورهایی را پیدا می‌کنند و با آن قرارداد می‌بندد که برخی به مدت 40 ساله، 90 ساله یا براساس حجم سرمایه‌گذاری می‌تواند کمتر یا بیشتر باشد.

اقدامات چند روز اخیر اثرش بدتر از کارشکنی آمریکایی‌هاست

معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به نارضایتی آمریکایی‌ها از این قرارداد، ادامه داد: آمریکایی‌ها اصلا تمایلی ندارند که هندی‌ها در بندر چابهار چه در قالب اپراتوری موقت و چه در قالب سرمایه‌گذاری 10 ساله فعالیت کنند. اما به نظرم بیش از آمریکایی‌ها این خودمان هستیم که در داخل کشور اصرار داریم هندی‌ها سرمایه‌گذاری نکنند. اتفاقاتی که در چند روز اخیر در رسانه‌ها و فضای مجازی ایجاد شده، اثرش شاید خیلی بیشتر از تمام دوندگی وزرا خارجه آمریکا و اصرار تیم مقابله با ایران باشد.

وی ادامه داد: کشورهای دیگر مانند رژیم صهیونیستی نیز از این سرمایه‌گذاری شاد نیستند. چرا که ایده‌آل آنها انزوای ایران خواهد بود. چابهار به عنوان تنها بندر اقیانوسی که کوتاه‌ترین فاصله را با هندوستان دارد. خود هندوستان نیز با افغانستان ترانزیت بالایی دارد. از این طریق افغانستان نیز می‌تواند کالاهای خود را به کشورهای دیگر صادر کنند.

حسن‌زاده در بخش دیگری از سخنان خود گفت: نکته دیگر که در این زمینه نباید فراموش کنیم آن است که ما در این زمینه یک موافقت‌نامه داریم که از سال 92 اقدامات آن شروع شده و بررسی‌های کارشناسی مربوط به آن انجام شده است. از سال 95 نیز امضای وزرای حمل‌و‌نقل ایران، هند و افغانستان را داشته است. سپس این موافقت‌نامه در کابینه هندوستان و مجلس افغانستان تصویب شده است.

وی افزود: در ایران نیز این موافقت‌نامه از طرف دولت به مجلس داده و در آنجا تصویب شده است. سپس شورای نگهبان نیز آذر ماه سال گذشته آن را تایید کرده و به دولت ابلاغ شده که آن را اجرایی کند. قراردادها و اقداماتی که اکنون در جریان در راستای موافقت‌نامه سه‌جانبه هست که طبق آن یک کریدور ترانزیتی بین هند، ایران و افغانستان باید تشکیل شود. در این راستا خوشبختانه ما تا ماه گذشته 9 کشتی از کالاهای ترانزیتی هندوستان را در بندر شهید بهشتی چابهار تخلیه کردیم.