به گزارش تجارت نیوز، بر اساس تازه‌ترین آمار بانک مرکزی از عملیات بازار باز تا تاریخ 27 اسفند ماه، بانک‌ها در مجموع اعتباری بالاتر از 358 هزار میلیارد تومان درخواست کرده‌اند و بانک مرکزی با تمام این درخواست‌ها موافقت کرد. افزایش حجم تقاضا طی چندین حراج اخیر و مراجعه بیشتر بانک‌ها به بازارهای شبانه و بین‌بانکی، گویای کمبود نقدینگی در نظام بانکی است. البته به گفته تحلیلگران به صورت طبیعی در اواخر هر سال نقدینگی موردنیاز بانک‌ها افزایش می‌یابد که در پی خود افزایش سقف بازار باز را به همراه دارد. در این هفته نیز حجم درخواست‌ها نسبت به هفته گذشته بیشتر بوده است.

موافقت با درخواست‌ها دوباره صددرصدی شد

همان‌گونه که افراد برای اخذ وام به بانک‌ها رجوع می‌کنند، بانک‌ها نیز به‌منظور تأمین مالی و دریافت اعتبار به بانک مرکزی مراجعه دارند. این فرایند در چارچوب عملیات بازار باز انجام می‌شود. در این سازوکار، بانک‌ها اوراق خود را نزد بانک مرکزی به گرو می‌گذارند و میزان اعتبار مورد نیازشان را اعلام می‌کنند. سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند چه بخشی از این تقاضا را می‌پذیرد و بانک‌ها با چه نرخ سود و در چه سررسیدی ملزم به بازخرید اوراق خواهند بود.

طبق گزارش جدید بانک مرکزی از عملیات بازار باز منتهی به 27 اسفند ماه، 22 بانک در مجموع 358 هزار و 360 میلیارد تومان اعتبار درخواست کرده‌اند که نسبت به هفته پیشین، افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. به بیان دیگر، این رقم بالاترین سطح درخواست حداقل از ابتدای سال 1403 است. بانک مرکزی در بازار باز این هفته، با همه درخواست‌ها موافقت کرد و نسبت درخواست‌های پذیرفته‌شده به کل درخواست‌ها دوباره صد در صد شده است در حالی که در هفته‌های قبل بین 80 تا 90 درصد بوده است.

در حراج این هفته، سررسید اعتبارها 21 روزه بود و بانک‌های دریافت‌کننده اعتبار می‌بایست طی 21 روز بدهی خود را تسویه کنند. این تسویه از طریق بازخرید اوراقی که نزد بانک مرکزی به گرو گذاشته‌اند، با نرخ سود سالانه ۲۳ درصد انجام می‌شود. این فرآیند گروگذاری اوراق و بازخرید آن در نظام بانکی با نام «ریپو» شناخته می‌شود. به بیان دیگر، بانک‌ها در ابتدا اوراق خود را با قیمت و نرخ تعیین‌شده توسط بانک مرکزی به این نهاد می‌فروشند و در مقابل، اعتبار دریافت می‌کنند اما متعهد هستند در پایان 21 روز، این اوراق را با نرخ سالانه ۲۳ درصد دوباره از بانک مرکزی بازخرید کنند.

تا 21 اسفندماه، 291.26 همت از توافقات بازخرید گذشته سررسید شده و ارزش مانده توافق سررسیدنشده به 358.36 همت رسیده است. این رقم، شامل 70.78 همت اعتبارگیری قاعده‌مند روز 26 اسفند است که طبق رویه هر سال به رقم سفارش‌های پذیرفته‌شده در آخرین حراج سال جاری اضافه می‌شود.

آخرین عملیات قاعده‌مند در سال 1403

یکی دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت نیاز مالی بانک‌ها، بازار قاعده‌مند یا بازار شبانه است. نرخ بهره در این بازار ۲۴ درصد در نظر گرفته شده و بانک‌ها موظف‌اند اوراق خود را به گرو بگذارند و طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت، آن‌ها را با نرخ سود تعیین‌شده بازخرید کنند.

طی هفت روز منتهی به 27 اسفند ماه، به طور میانگین روزانه بین 50 تا 70 همت اعتبارگیری در این بازار صورت گرفته است. به گفته برخی تحلیلگران، این سطح قابل توجه از اعتبارگیری در بازار شبانه، تأییدی بر کسری نقدینگی بانک‌هاست، چرا که بازار شبانه نیز یکی از مسیرهای تأمین مالی بانک‌ها در شبکه بانکی به حساب می‌آید.

در آخرین روز، 70.83 همت از توافقات بازخرید، سررسید شده است.

منبع: اکوایران