آخرین فرصت برای پوشاک ایرانی

صنعت نساجی ایران اگرچه سالهاست به بیماری لاعلاج عقب‌ماندگی از توسعه دچار شده، اما آنطور که کارشناسان می‌گویند اگر امروز فرصت حضور فعال در صنعت طراحی مد و پوشاک را از دست بدهد، باید برای همیشه با این صنعت خداحافظی کند.

به گزارش تجارت‌نیوز ، قدمتی حدودا 4 هزار ساله در تولید سنتی و 92 ساله در تولید صنعتی؛ این خلاصه تاریخ نساجی در ایران است. صنعتی که بیش از دو دهه است به حال نزار افتاده و هر نسخه‌ای برایش می‌پیچند، حال این بیمار کهنسال را خوب نمی‌کند.

برخی‌ها می‌گویند، عطای این صنعت را به لقایش ببخشیم و خیال خودمان را با واردات راحت کنیم، چون تولید ایرانی قادر به رقابت با تولیدات خارجی نیست.

با این‌حال طرفداران پروپاقرص این صنعت که هر از گاهی هم فریاد اعتراضی سر می‌دهند که به داد «بیمار کهنسال» برسید، کم نیستند.

میان این دو گروه که کارزارشان عمدتا به جنگ زرگری تولیدکننده و دولت برمی‌گردد، کارشناسان هم دقیقا در دو سرهمین دو طیف قرار دارند. آنها هم به سان داوران مسابقه‌ای که ست به ست ادامه می‌یابد، تیم خود را تشویق می‌کنند.

نتیجه این می‌شود که صنعت نساجی کشور همسایه یعنی ترکیه راه درست را پیدا می‌کند و آنچنان تولید می‌کند که نه تنها بازارهای صادراتی ایران بلکه بازار داخلی ایران هم مملو از پوشاک و محصولات نساجی ترکیه می‌شود.

اتفاقی که در یک دهه گذشته، به صورت خزنده آغاز شد و حالا کمتر فروشگاه پوشاکی در سراسر ایران می‌توان یافت که ردی از پوشاک و منسوجات ترکیه در آن نباشد.

یک حساب سرانگشتی از میزان واردات و صادرات محصولات نساجی در شش‌ماه نخست امسال نشان می‌دهد که واردات با رشد 36 درصدی نسبت به سال قبل همچنان سهم بزرگ‌تری را در مبادلات تجاری صنعت نساجی به نسبت صادرات به خود اختصاص می‌دهد.

همین آمار درک این واقعیت تلخ را بیشتر می‌کند که بازار نساجی و پوشاک ایران بازاری خارجی است تا داخلی.

ترکیه چگونه جلو افتاد؟

صنعت نساجی ایران و همتای ترك آن تا همین چند دهه پیش وضعیتی تقریبا مشابه یكدیگر داشتند. حتی در دوره‌هایی صنعت نساجی ایران بسیار جلوتر از رقیب خود در كشور همسایه بود.

با این حال وضعیت اقتصادی ایران و تركیه طی 30 سال اخیر و سیر تحول صنعت نساجی و پوشاك این دو كشور طی این مدت، سبب شد تا ترکیه از ایران در این صنعت جلو بیفتد.

آنطور که کارشناسان می‌گویند، یكی از عوامل تاثیرگذار در توسعه صنعت نساجی و پوشاك تركیه توجه ویژه دولت به این صنعت و افزایش سرمایه‌گذاری در این بخش بوده است.

واقعیت این است که فرصت‌های سرمایه‌گذاری در تركیه به علت روند گسترده خصوصی‌سازی، بسیار مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته و در این زمینه مشاركت سرمایه‌گذاران خارجی را نیز افزایش داده است.

هرچند دولت تركیه هم با تسهیل فضای رقابتی، هم از تولیدكنندگان خرد و هم از صاحبان سرمایه خرد حمایت کرده که یکی از دلایل توسعه این صنعت در این کشور به شمار می‌رود.

هرچند در این كشور می‌توان صاحبان سرمایه‌های كلان را یافت، ولی این به معنای عدم فعالیت سرمایه‌گذاران خرد نیست و این سرمایه‌گذاران نیز با همه توان خود با هولدینگ‌ها و شركت‌های بزرگ رقابت می‌كنند.

حجم سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی صورت گرفته در تركیه بسیار بیش از ایران است و این مساله گواهی بر توانمندی تركیه در جذب سرمایه خارجی است.

حالا این شرایط را با وضعیتی که صنایع ایران با آن موجه هستند، مقایسه کنید. در ایران با وجود اینكه صنعت نساجی از نظر اشتغال‌زایی پس از صنعت نفت قرار دارد ولی همچنان با مشكلاتی نظیر بهره بانكی، قاچاق كالا، قدیمی بودن ماشین‌آلات و تکنولوژی،ضعف برندسازی و كمبود نقدینگی مواجه هستند.

ایده‌هایی که بها داده نمی‌شود

اگرچه چندماه پیش دولت با اعلام تجمیع 300 واحد پوشاک در شهرکی تحت عنوان شهرک پوشاک به دنبال حمایت از این صنعت است، اما بنا به گفته کارشناسان آنچه صنعت نساجی و پوشاک کشور را با عقب‌ماندگی مواجه کرده، دور ماندن از فناوری‌های جدید، طراحی و برندسازی است.

البته هنوز هم هستند کارشناسانی که بعد از سه دهه آزمون و خطا به دولت توصیه می‌کنند که جلوی واردات را بگیرد و با قاچاق مبارزه کند، اما بررسی تجربه‌های جهانی از جمله تجربه ترکیه نشان می‌دهد که آنچه صنعت نساجی این کشور را در منطقه اول کرد و راه به بازارهای جهانی بازکردن، حمایت از صنعت طراحی مد، پوشاک و پارچه بود.

هرچند مصرف محصولات نساجی و پوشاك رابطه مستقیمی با درآمد سرانه مردم یك كشور و قدرت خرید آنها دارد، اما بررسی‌ها از بازار داخلی نشان می‌دهد تنوع و ارزانی پوشاک خارجی اعم از وارداتی و قاچاق نسبت تولیدات مشابه داخلی عامل گرایش مصرف کننده‌ها به خرید این کالاهاست.

در واقع صنعت طراحی مدولباس، صنعتی است که کمتر مورد توجه قرار گرفته در حالی‌که امروزه بسیاری از برندهای مطرح دنیا، تولید را به کشورهای دیگر سپرده و به برندسازی و طراحی روی آورده‌اند.

منبع: خبرآنلاین