مروری بر روزنامههای شنبه ۲۳ شهریور ماه ۱۳۹۸
آینده تحریمهای ایران / کاهش تحریمها شایعه است یا واقعیت؟
روزنامههای صبح ایران در گزارشهای امروز خود از تغییر سیاستهای آمریکا در مقابل ایران خبر دادهاند و برکناری جان بولتون را مهر تاییدی بر این سیاست دانستند.
به گزارش تجارتنیوز ، روزنامههای امروز شنبه ۲۳ شهریور ماه به موضوع احتمال کاهش تحریمهای آمریکا بر ایران و همچنین دلایل عوض شدن جان بولتون، مشاور امنیت ملی امریکا پرداختند. گزارش روزنامههای ایران، اطلاعات، ابتکار، جوان، دنیای اقتصاد و مردمسالاری در این باره را بخوانید.
فروغ دیپلماسی غروب تندروی
روزنامه ایران در گزارش تحلیلی خود به تغییر موضع امریکا اشاره کرده و معتقد است دیپلماسی مچ تندروی را خوابانده است و امروز امریکا برای رسیدن به اهداف منطقهای خود راه سازش و مذاکره را در پیش گرفته است.
این روزنامه نوشته است: «آتش به خانه افتاده است» شاید بهترین وصف این روزها برای امریکایی باشد که بعد از فراز و نشیب سالهای اخیر در مناسباتش با ایران در بازتکرار سیاست منزوی کردن آن و همراه کردن متحدان بزرگ اروپاییاش ناکام مانده است. این توصیف حائز یک واقعیت است و آن اینکه آخرین سنگرگاه سلطه امریکا در جهان دچار تزلزل شده است.
اگرچه نمی توان انکار کرد که تلاش تیم مخالفان ایرانی در پیوند دادن مسائل منطقهای و موشکی ایران با برجام و دادن بهانه مخالفت بیشتر ترامپ با برجام با افزونه فشارهای اقتصادی و روانی علیه ایران نیز همراه بود اما غیر از این، تندروها نتوانستند علیه تهران از فشارهای بی حاصل برای ایجاد یک جنگ نظامی قدمی فراتر روند.
فشارهایی که گویا بیش از هر چیز تکرار شدند تا میزان شکیبایی ایران را آزمون کنند و شاید با ترغیب ایرانیان به ناشکیبایی بهانه را برای تبدیل تنشهای سیاسی و جنگهای نیابتی به درگیری رودر رو فراهم آورند. درست در خلال چنین سال پر تنشی علیه ایران بود که دولت روحانی واکنشی کاملاً متفاوت بروز داد. ایران در مواجهه با خروج یکجانبه امریکا از برجام تصمیم به مدارا گرفت و به اجرای تام و تمام تعهدات برجامی اش پرداخت.
اگرچه هنوز پیدا نیست که سرنوشت برجام به کجا خواهد رسید اما از هیچ چشم و قلم منصفی این واقعیت پوشیده نیست که جایگاه و نفوذ برتری منطقهای کنونی ایران و تلاشهای ناموفق امریکا و تندروها علیه ایران حاصل پیگیری رویکردی از سوی دولت روحانی بود که گرچه در نگاه برخی، عقبنشینی و انفعال تلقی میشد اما زمان نشان داد که پیگیری آن چگونه باعث شد که رئیس جمهوری امریکا در هنگامه اشتیاق پایان ناپذیرش برای مذاکره رو در رو با همتای ایرانی اش و پس از ناکامیهای مستمر در مواجهه با سیاستهای مدبرانه تهران راه چاره را به کنار گذاشتن اصلی ترین حلقه گروه تندروها ببیند و برای نزدیک شدن به خواسته خود به ناچار گوش به سخنان میانجیگر فرانسوی بسپارد.
احتمال كاهش تحريمهای ايران
روزنامه اطلاعات در گزارش خود به اخبار منابع آمریکایی استناد کرده است که ترامپ در جلسهای بهدنبال کاهش تنش ایران و آمریکا بوده است و جان بولتون مشاور امنیت ملی برکنار شده با آن مخالفت کرد.
این روزنامه نوشته است: به گزارش ايسنا به نقل از بلومبرگ، سه منبع مطلع مدعی شدهاند که دونالد ترامپ، حرفي از کاهش تحريمهاي ايران با هدف محقق شدن ديدار با حسن روحاني، در ماه جاري به ميان آورده و جان بولتون، مشاور امنيت ملي برکنار شده آمريکا، سرسختانه با چنين اقداميمخالف بوده است.
برخي نيز مدعي شدند که پس از نشستي در دفتر رياستجمهوري آمريکا وقتي اين ايده مطرح شد، استيون منوچين، وزير خزانه داري آمريکا از اين اقدام به عنوان راهي براي شروع دوباره مذاکرات با ايران حمايت کرد و در ادامه آن، ترامپ تصميم گرفت که بولتون را اخراج کند.
علاوه بر اين ادعا ميشود که کاخ سفيد در حال فراهم کردن مقدمات ديدار ترامپ و روحاني در بيستوسوم سپتامبر در حاشيه اجلاس مجمع عموميسازمان ملل است.
ترامپ در کاخ سفيد گفت که درباره ديدار با روحاني «در حال بررسي چيزي نيست»، اما اشاره کرد که ممکن است کاهش تحريمهاي تهران را در نظر بگيرد تا [اين ديدار] محقق شود. وي در پاسخ به سئوالي درباره دست کشيدن از تحريمهاي ايران گفت که «ببينيم چه ميشود» و افزود که به دنبال «تغيير حکومت در ايران» نيست.
زمزمههایی از تغییر محاسبات کاخ سفید در قبال ایران
روزنامه ابتکار هم با استناد به خبرهای منتشر شده از سوی منابع مطلع آمریکایی تغییر رویه آمریکا را مهمترین علت برکناری جان بولتون دانسته است.
این روزنامه نوشته است: اواسط هفته گذشته دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا طی اقدامی غیر منتظره، جان بولتون مشاور امنیت ملی کاخ سفید را از سمتش برکنار و چارلز کوپرمن را به صورت موقت جانشین وی کرد. این اقدام ترامپ در حالی صورت گرفت که آمریکا جنگ اقتصادی و روانی خود علیه ایران را به صورت معناداری طی ماههای گذشته افزایش داده و تمامی تحلیلگران یکی از مهرههای کلیدی این راهبرد واشنگتن در قبال تهران را شخص جان بولتون میدانستند.
همزمان با این اتفاق ترامپ در تازهترین اظهارات خود پس از برکناری بولتون بار دیگر مدعی شده که ایران خواهان مذاکره با آمریکا است. این در حالی است که خبرگزاری بلومبرگ به نقل از سه مقام مطلع گزارش داده است که دونالد ترامپ در جلسهای صحبت از کاهش تحریمهای ایران برای محقق شدن دیدارش با حسن روحانی به میان آورده و جان بولتون سرسختانه با چنین اقدامی مخالف بوده است.
علاوه بر این ادعا میشود که کاخ سفید در حال فراهم کردن مقدمات دیدار ترامپ و روحانی در بیستوسوم سپتامبر در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل است. در همین راستا، ترامپ در کاخ سفید گفت که درباره دیدار با روحانی «در حال بررسی چیزی نیست»، اما اشاره کرد که ممکن است کاهش تحریمهای تهران را در نظر بگیرد تا این دیدار محقق شود. وی در پاسخ به سوالی درباره دست کشیدن از تحریمهای ایران گفت که «ببینیم چه میشود» و افزود که «به دنبال تغییر حکومت در ایران» نیست.
از سوی دیگر فارین پالیسی نیز درخصوص برکناری بولتون گزارش داده که این جدایی یک مقام برجسته از کاخ سفید، نویدبخش عدم ثبات بیشتر در تیم سیاست خارجی، درست پیش از مجمع عمومی بزرگ سازمان ملل متحد در نیویورک است. در حالی که شرایط دقیق اخراج بولتون نامشخص است، بیشک این وضعیت بر مذاکرات صلح با طالبان تاثیرگذار خواهد بود؛ مذاکراتی که بولتون مخالف آن بود و ترامپ هم پس از حمله طالبان به کابل، دیدار با این گروه اسلامگرا را در کمپ دیوید لغو کرد.
بولتون در توئیتی روز سه شنبه گذشته پس از اعلام ترامپ مبنی بر اخراج وی، ادعا کرد که با نظر خودش کنارهگیری کرده است. او در توئیتر نوشت: من شب گذشته پیشنهاد استعفا دادم و رئیس جمهوری ترامپ گفت: بگذار درمورد آن فردا صحبت کنیم.
شایعه کاهش تحریم
روزنامه مردمسالاری در گزارش خود به احتمال موافقت آمریکا با طرح پیشنهادی ماکرون مبنی بر ایجاد خط اعتباری فرانسه برای تهران پرداخته است.
این روزنامه نوشته است: بلومبرگ به نقل از منابع آگاه مدعی شد که رئیس جمهور آمریکا ممکن است کاهش تحریمهای ایران را به عنوان مقدماتی برای دیدار با رئیس جمهور ایران بررسی کند.
براین اساس سه منبع مطلع مدعی شدهاند که دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، حرفی از کاهش تحریمهای ایران با هدف محقق شدن دیدار با حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در ماه جاری به میان آورده و جان بولتون، مشاور امنیت ملی برکنار شده آمریکا، سرسختانه با چنین اقدامی مخالف بوده است.
برخی نیز مدعی شدند که پس از نشستی در دفتر ریاستجمهوری آمریکا وقتی این ایده مطرح شد، استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا از این اقدام به عنوان راهی برای شروع دوباره مذاکرات با ایران حمایت کرد و در ادامه آن، ترامپ تصمیم گرفت که بولتون را اخراج کند.
علاوه بر این ادعا میشود که کاخ سفید در حال فراهم کردن مقدمات دیدار ترامپ و روحانی در بیستوسوم سپتامبر در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل است.
به موازات بلومبرگ، دیلی بیست، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا این تصور را در میان مقامات سیاست خارجی دولتش و سایر کسانی که در جریان مذاکرات ایران هستند به وجود آورده است که اگر تهران به پایبندی کامل به توافق هستهای بازگردد، او به طور جدی طرح فرانسه برای ایجاد خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای ایران را بررسی میکند.
چهار منبع مطلع از مذاکرات ترامپ و امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه مدعی شدند که ترامپ در هفتههای اخیر نسبت به پذیرفتن طرح امانوئل مکرون تمایل نشان داده است. دو تن از این افراد گفتند که مقامات وزارت امور خارجه آمریکا از جمله مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا پذیرای بررسی طرح فرانسه است که دولت پاریس از طریق آن میتواند به طور موثری اثر تحریمهای اقتصادی دولت ترامپ بر تهران را کاهش دهد.
چهار منبع آگاه از مکالمات دونالد ترامپ درباره توافق (هستهای) مدعی شدند در حالی که ترامپ هنوز با چیزی موافقت نکرده است، چندین بار در ماه گذشته از جمله در نشست جی7 در بیاریتز، نشانههایی مبنی بر تمایلش برای همکاری با چنین طرحی را نشان داده است.
اخراج بولتون چیزی را درباره ایران عوض نمیکند
روزنامه جوان برخلاف روزنامههای دیگر برکناری بولتون را نشانه مثبتی برای تغییر رویه آمریکا نمیداند. این روزنامه با تکیه بر صحبتهای مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا مبنی بر افزایش فشار بر ایران معتقد است ایران همچنان در این وضعیت تحریمی باقی میماند.
این روزنامه نوشته است: دونالد ترامپ به فاصله سه روز بعد از برکناری بولتون گفته که ۱۵ نفر برای جانشینی بولتون نامزد هستند که در روزهای آینده مشاور امنیت ملی جدید کاخ سفید را اعلام خواهد کرد. با اخراج بولتون که بازتاب گستردهای در رسانههای جهان داشت بلافاصله بحثها درباره احتمال مذاکرات مستقیم ایران و تهران بار دیگر داغ شده، استیو منوچین، وزیر خزانهداری امریکا، میگوید برنامهای برای دیدار حسن روحانی و دونالد ترامپ، رؤسای جمهور ایران و امریکا وجود ندارد، این در حالی است که دونالد ترامپ باز هم از مذاکره بیقید و شرط با ایران استقبال کرده و مدعی شده که مقامات ایرانی برای دیدار با او اعلام آمادگی کردهاند.
بولتون همیشه خواستار جنگ با ایران بود، اما ترامپ در ماههای اخیر بارها آمادگی خود را برای مذاکره مستقیم با ایران اعلام کرده بود. در حالی که مقامات ایران مذاکره با امریکا را در شرایطی که تحریمها باقی باشد بی معنا میدانند، دونالد ترامپ بار دیگر مدعی شد که «ایران خواهان دیدار با امریکا است.» ترامپ در حالی از مذاکره با ایران دم میزند که همچنان به فشارهای حداکثری علیه ایران ادامه میدهد و به دنبال تشکیل ائتلاف ضد ایرانی در خلیج فارس است.
درحالی که با برکناری جان بولتون، برخی به مذاکرات مستقیم تهران و واشنگتن امیدوار شدند، اظهارات مقامات ارشد امریکا برای ادامه فشارها علیه ایران نشان داد که چهرهها تعیینکننده سیاستهای کاخ سفید علیه ایران نیستند. به گزارش سیانان، مایک پمپئو، وزیر خارجه و استیو منوچین، وزیر خزانهداری در نشست خبری پس از اخراج بولتون، هرگونه شائبه تغییر رفتار دولت امریکا در قبال ایران پس از اخراج بولتون را برطرف کردند.
پمپئو که در سیاستهای ضد ایرانی دست کمی از بولتون ندارد، به صراحت گفت که فشار حداکثری بر ایران ادامه خواهد یافت و منوچین نیز فهرست جدیدی از تحریمها علیه حزبالله لبنان را اعلام کرد. همچنین وزیر خزانهداری امریکا هشدار داد: «فرانسه نمیتواند بدون موافقت واشنگتن ۱۵ میلیارد دلار اعتبار به ایران واگذار کند و خاطرنشان ساخت کارزار فشار حداکثری بر جمهوری اسلامی ادامه دارد».
مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا هم گفت که فشار حداکثری واشنگتن علیه ایران همچنان ادامه خواهد یافت، اما رئیسجمهور امریکا نیز آماده دیدار با رئیسجمهور ایران است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی هم اخراج بولتون را دستمایه ابراز مواضع ضدایرانی خود کرد و مدعی شد: «این مسئله منجر به تغییر در سیاستهای ضد ایرانی امریکا نخواهد شد.»
عقبگرد ترامپ از تحریم ایران؟
روزنامه دنیای اقتصاد هم به نقل از منابع آمریکایی این تصمیم ترامپ را در راستای تغییر سیاست آمریکا دانست و به تحلیل روزنامههای خارجی پرداخت.
این روزنامه نوشته است: پایگاه آمریکایی بلومبرگ در گزارشی اختصاصی به نقل از سه منبع مطلع گزارش داد که رئیسجمهور آمریکا، در جلسهای با حضور جان بولتون از تمایل برای کاهش تحریمهای ایران سخن گفته؛ اما این موضع دونالد ترامپ با مخالفت شدید بولتون مواجه میشود.
به نوشته بلومبرگ، اندکی بعد از این مخالفت بسیار شدید، دونالد ترامپ از بولتون میخواهد تا از مقامش کنارهگیری کند. به نوشته بلومبرگ، این ایده که آمریکا تحریم ایران را کاهش دهد تا رئیسجمهور آمریکا بتواند با رئیسجمهور ایران (احتمالا در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل) ملاقات کند، روز دوشنبه در جلسهای در اتاق بیضی کاخ سفید، دفتر دونالد ترامپ مطرح شده است و همان جا استیون منوچین، وزیر خزانهداری ایالاتمتحده حمایتش را از این طرح ابراز میکند.
روزنامه صهیونیستی جروزالم پست هم روز پنجشنبه گزارشی مشابه با «بلومبرگ» و «دیلی بیست» منتشر کرد. این روزنامه نوشت:«ترامپ در حال بررسی کاهش تحریمهای ایران است.» در این گزارش هم مانند گزارش بلومبرگ آمده که استیون منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا هم با این ایده موافق است.
نظرات