از شرق آسیا تا اوراسیا؛ چگونه انرژی هسته‌ای به موتور محرک رقابت‌ها تبدیل شد؟

به گزارش تجارت نیوز، مجارستان اعلام کرده که قصد دارد با ایالات متحده در مورد خرید سوخت هسته‌ای مذاکراتی را آغاز کند، رایزنی‌هایی که بخشی از تلاش این بازیگر برای تامین نیازهای رو به رشد در حوزه انرژی و تنوع بخشیدن به منابع تامین است. دولت مجارستان به دلیل ادامه خرید انرژی از مسکو، فارغ از فشار اتحادیه اروپا برای استقلال استراتژیک و امنیت انرژی، درگیر انتقادهایی جدی است. در حال حاضر، نیروگاه هسته‌ای پاکس، که چهار راکتور VVER 440 ساخت روسیه را اداره می‌کند، با سوخت روسی تامین می‌شود.

اهرم‌های جایگزین برای بلغارستان

از آنجایی که بوداپست قصد دارد فرایند خریدهایش را ادامه داده و همزمان به دنبال جایگزین‌هایی است – این بازیگر اکتبر گذشته با شرکت فراماتوم فرانسه جهت تحویل سوخت هسته‌ای برای نیروگاه پاکس از سال 2027 قرار دادی را امضا کرد. اکنون، پیتر سیارتو، وزیر امور خارجه مجارستان، در آستانه دیدار با وزارت انرژی (DOE) و وستینگهاوس است تا گزینه‌های جدید تامین سوخت برای برنامه هسته‌ای رو به گسترش مجارستان را بررسی کند. این امر بر اساس نامه‌ای است که اوایل سال جاری توسط شرکت هسته‌ای هوناتوم مجارستان و سینتوس گرین انرژی لهستان برای همکاری در حوزه ساخت حداکثر ده راکتور مدولار کوچک (SMR) BWRX-300 – طرحی که توسط شرکت GE Vernova مستقر در ایالات متحده توسعه یافته – امضا شده است. یک معامله سوخت بالقوه با ایالات متحده، که در صدر این همکاری SMR قرار می‌گیرد، می‌تواند روابط ایالات متحده و مجارستان را تقویت و مجارستان را به سمت فناوری‌های هسته‌ای ایالات متحده سوق دهد.

چالش توکیو

سانای تاکایچی، نخست وزیر جدید ژاپن، تلاش برای افزایش ظرفیت انرژی هسته‌ای و سایر انرژی‌های تجدیدپذیر ژاپن را ادامه خواهد داد. او با تکیه بر رویکرد نخست وزیر سابق، شیگرو ایشیبا، رویکردی مبتنی بر تقویت انرژی‌های تجدیدپذیر در حین راه‌اندازی مجدد راکتورها، به دنبال تسریع احیای نیروگاه‌های انرژی هسته‌ای برای کاهش وابستگی ژاپن به واردات گران انرژی است. انرژی وارداتی تقریبا دو سوم تولید برق ژاپن را تامین و منبع اصلی تورم بوده؛ متغیرهایی که حمایت از حزب لیبرال دموکرات و نخست وزیر سابق، ایشیبا، را تضعیف کرد. انتظار می‌رود آمریکا و ژاپن توافق‌نامه‌ای برای همکاری در زمینه فناوری‌های پیشرفته چون انرژی هسته‌ای و هوش مصنوعی (AI) امضا کنند. همچنین احتمالا دولت ژاپن گزینه هایی برای خرید گاز طبیعی مایع را ارائه خواهد داد.

با این حال، دستور کار تاکایچی در ارتباط با انرژی هسته‌ای با مقاومت محلی روبرو است. شرکت برق توکیو (TEPCO) در حال برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی مجدد نیروگاه کاشیوازاکی-کاریوا، یکی از بزرگترین نیروگاه‌های هسته‌ای جهان، بوده، اما این احیای نیروگاه، علیرغم لغو ممنوعیت عملیاتی آن در سال 2023، همچنان با مخالفت عمومی مواجه است. سازمان تنظیم مقررات هسته‌ای ژاپن پیش از این به دلیل نگرانی‌های ایمنی، تپکو را از بهره‌برداری از این تأسیسات منع کرده بود. در حالی که ممنوعیت عملیاتی لغو شده، تپکو همچنان به تأیید استان نیگاتا، شهر کاشیوازاکی و کاریوا نیاز دارد. با توجه به تردید عمومی که هنوز هم بر احیای هسته‌ای ژاپن حتی چهارده سال پس از فوکوشیما سایه افکنده است، تاکایچی با چالش جلب نظر افکار عمومی در مورد انرژی هسته‌ای روبرو خواهد بود.

محرک‌های جدی برای دستیابی به انرژی هسته‌ای

در این میان آرکانزاس اولین گام را برای گسترش سبد انرژی هسته‌ای خود برداشته است. دولت، شرکت خدمات اکسل مستقر در مریلند را برای انجام مطالعه امکان‌سنجی ده ماهه در مورد توسعه بالقوه تولید انرژی هسته‌ای جدید در آرکانزاس استخدام کرده است. این مطالعه پیامدهای اقتصادی، زیست‌محیطی و نیروی کار ناشی از معرفی فناوری‌های پیشرفته هسته‌ای را ارزیابی کرده و مکان‌یابی و ایمنی را بررسی می کند.

در جریان این بررسی گزینه‌های مختلف، از جمله رآکتورهای بزرگ، SMRها و میکرو رآکتورها لحاظ خواهد شد. آرکانزاس در حال حاضر میزبان دو رآکتور آب تحت فشار نیروگاه هسته‌ای آرکانزاس وان است که تقریبا 24 درصد از برق ایالت را تامین می‌کند. در حالی که این مطالعه امکان‌سنجی ساخت و ساز جدید را تضمین نمی‌کند، اما حرکت رو به رشد در میان ایالت‌های ایالات متحده برای دستیابی به انرژی هسته‌ای، به ویژه با توجه به تقاضای رو به رشد هوش مصنوعی برای برق، را تقویت خواهد کرد.

سیستم عنکبوتی روسیه

همزمان روسیه از طریق راه‌اندازی سیستم رباتیک جدید «عنکبوتی» در حال بهبود کارایی خود در ساخت و ساز هسته‌ای است. این ربات که تحت نظر بخش مهندسی روس‌اتم راه‌اندازی شده ، برای انجام بازرسی‌های اولتراسونیک از اتصالات تعریف شده طراحی شده است. تاکنون این ربات سه برابر سریع‌تر از روش‌های قبلی توسط روس‌اتم آزمایش شده و مورد استفاده قرار گرفته است. روس اتم مدعی است که این سیستم می تواند در حوزه ساخت و ساز و بازرسی‌ها از این ربات برای رسیدن به زوایای مختلف و مکان‌های صعب‌العبور استفاده کند.

این دستور کار جدید با فناوری پیشرفته به روس‌اتم اجازه می‌دهد تا کنترل کیفیت را بهبود بخشیده و زمان‌بندی ساخت و ساز را کاهش دهد، دو متغیری که پیشرفت‌های مهمی برای بخشی است که اغلب با تاخیر و هزینه‌های بالا مواجه بود. به‌کارگیری رباتیک پیشرفته در ساخت‌و‌ساز انرژی هسته‌ای احتمالا خدمات تولیدی روسیه را نیز تقویت می‌کند و موجب می شود تا این بازیگر به عنوان تامین‌کننده فناوری مهندسی هسته‌ای پیشرفته برتری یابد و استاندارد را برای سایر صادرکنندگان هسته‌ای بالا ببرد. برای کشورهایی که به دنبال سیستم‌های پیشرفته هستند، توانایی بازرسی، راه‌اندازی و نگهداری راکتورها با استفاده از رباتیک پیشرفته ممکن است موازنه را به نفع روسیه تغییر دهد – به‌ویژه در بازارهایی که استعدادهای محلی محدود هستند.