به گزارش تجارت نیوز، هفته گذشته بود که دولت چهاردهم، لایحه بودجه 1405 را تقدیم مجلس شورای اسلامی کرد؛ لایحهای که گرچه انقباضی بسته شده و کمتر از گذشته به فروش نفت متکی است، اما همچنان انتقادات متعددی بله آن وارد است. از جمله افزایش تنها 20 درصدی حقوق کارمندان، آن هم در شرایطی که پیشبینیها از تشدید تورم در سال آینده حکایت دارد.
یوسف کاووسی، کارشناس اقتصادی، در گفتوگو با تجارتنیوز جزئیات لایحه بودجه سال آینده را بررسی و تشریح میکند.
لایحه بودجه 1405 راهبرد مشخص و روشنی برای اقتصاد ارائه نمیدهد
کاووسی در ابتدا اظهار کرد: «لایحه بودجه ۱۴۰۵ در مقایسه با سال گذشته تا حدی منطقیتر تنظیم شده و تلاش شده از طریق ادغام یا کاهش بودجه برخی ردیفها، با رویکردی انقباضیتر اتخاذ شود. این حال، اگر به بطن لایحه نگاه کنیم، راهبرد مشخص و روشنی برای اقتصاد ارائه نمیدهد.»
او افزود: «تمرکز اصلی بودجه بر افزایش درآمدهای مالیاتی است که عملاً به معنای فشار مجدد بر مردم و معیشت خانوارهاست. مردم در لایحه بودجه 1405 جایگاهی ندارند و تأمین مالی دولت دوباره از جیب مردم دنبال میشود.»
او همچنین تاکید کرد: «کاهش سهم درآمدهای نفتی از منابع بودجه و اتکای بیشتر به مالیاتها، معایب و مزایایی دارد. برای مثال اتکا به نفت کمتر میشود اما دریافت مالیات بیشتر از کارخانجات میتواند باعث تعطیلی آنها، کاهش اشتغال و افزایش بیکاری شود.»
افزایش 20 درصدی حقوق کارمندان به معنای کاهش قدرت خرید مردم است
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: «در حالی که افزایش حقوق کارمندان در سال 1405 حدود ۲۰ درصد در نظر گرفته شده، رئیس سازمان برنامه و بودجه، تورم سال آینده را 40 درصد پیشبینی کرده است. یعنی عملا افزایش حقوق، کمتر از نصف نرخ تورم پیشبینیشده است و این به معنای کاهش قدرت خرید مردم است.»
میان وعدهها و عملکرد، فاصله قابل توجهی وجود دارد
کاووسی بیان کرد: «از سوی دیگر، نرخ مالیات بر ارزش افزوده دو درصد افزایش یافته و ادعا میشوند که منابع آن صرف تخصیص کالابرگ خواهد شد. این در حالی است که در بودجه سال 1404 نیز مالیات بر ارزش افزوده یک درصد افزایش یافت و دولت اعلام کرد که منابع حاصل از این محل برای همسانسازی حقوق بازنشستگان هزینه خواهد شد.»
او ادامه داد: «حال سؤال اینجاست که آیا این وعدهها بهطور کامل اجرا شد؟ امروز شاهد هستیم که بازنشستگان بهطور مستمر مقابل مجلس تجمع میکنند و نسبت به وضعیت معیشتی خود معترض هستند. این مساله نشان میدهد میان وعدهها و عملکرد، فاصله قابل توجهی وجود دارد.»
به نظر میرسد که قرار است قیمت بنزین هر فصل افزایش یابد
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه در حوزه هدفمندی یارانهها و قیمت انرژی، جامعه در وضعیت بلاتکلیفی قرار دارد، گفت: «به نظر میرسد که قرار است قیمت بنزین هر فصل افزایش یابد و مردم نمیدانند در ماهها و فصلهای آینده با چه سطحی از هزینهها مواجه خواهند شد. این نااطمینانی، فشار روانی و اقتصادی مضاعفی بر خانوارها وارد میکند، در حالی که در لایحه بودجه هیچ نقطه امیدبخشی دیده نمیشود.»
حجم فروش اوراق در لایحه بودجه بالاست
کاووسی تصریح کرد: «بخش قابل توجهی از تأمین مالی بودجه از طریق فروش اوراق بدهی پیشبینی شده است. این به معنای «آیندهفروشی» و انتقال مشکلات امروز به سالهای آینده است. حجم این اوراق بالاست و با توجه به کسری بودجههای انباشته سال جاری، عملاً بار مالی بیشتری به اقتصاد آینده منتقل میشود.»
استفاده از ریال جدید در لایحه بودجه اقدامی غیراخلاقی است
این کارشناس اقتصادی توضیح داد: «نکته دیگر، اعمال قانون حذف چهار صفر از پول ملی در ارقام بودجه است؛ در حالی که این قانون هنوز بهطور رسمی و عملیاتی اجرا نشده، آییننامههای آن تدوین نشده و طبق اعلام خود مسئولان، اجرای آن تازه از اسفندماه آغاز خواهد شد. استفاده از این روش برای کوچکنمایی ارقام بودجه، اقدامی غیراخلاقی است و موجب سردرگمی مردم در مقایسه ارقام ریال جدید و تومان قدیم میشود.»
رقم تورم 40 درصدی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده، در واقع کف نرخ تورم است
کاووسی در پاسخ به پرسش خبرنگار تجارتنیوز مبنی بر پیشبینی نرخ تورم در سال 1405 تاکید کرد: «برای پیشبینی تورم سال آینده باید دید که لایحه بودجه پس از بررسی در مجلس، چه تغییراتی خواهد کرد. همچنین باید دید نقش بانک مرکزی در سال آینده چگونه خواهد بود و آیا فرزین رئیس کل بانک مرکزی میماند یا نه. اما اینطور که شرایط پیش میرود، نگرانیها در مورد ونزوئلایی شدن اقتصاد ایران بیش از قبل شدهاند. ممکن است تورم دیگر در سطوح 40 درصد یا حتی 70 درصد نباشد و قیمتها به طور هفتگی افزایش یابند.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «رقم تورم 40 درصدی که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده، در واقع کف نرخ تورم است و افزایش قیمت انرژی و کسری بودجه میتواند سبب تشدید تورم شود.»
برای مطالعه بیشتر، صفحه اقتصاد کلان در تجارتنیوز را دنبال کنید.
