به گزارش تجارت نیوز، موضوع انتقال پایتخت به سواحل مکران بار دیگر توسط رئیس جمهوری مطرح شده است. این موضوع که تاکنون انتقادات فراوانی را به دنبال داشته، به دلیل تشدید بحران آب در تهران، بار دیگر در دستور کار قرار گرفته است.
مسعود پزشکیان، رئیس جمهوری، روز یکشنبه 5 مرداد، با حضور در وزارت راه و شهرسازی، با اشاره به بحران آب در کشور و به خصوص در تهران، گفت: «از همان ماه‌های ابتدایی که دولت مستقر شد، توسعه دریامحور دنبال شد. ادامه وضعیت موجود در تهران و شهرهای بزرگ، امکان‌پذیر نیست. هم‌اکنون شهرهای بزرگ مثل تهران، اصفهان و شیراز با بحران آب و فرونشست زمین مواجه هستند و توسعه این شهرها به بن‌بست رسیده و لازم است که جنوب کشور و سواحل توسعه داده شود. از وقتی آمدم بر انتقال پایتخت به جنوب تاکید داشتم.»
در همین زمینه، تجارت‌نیوز با محمود تهی‌دست، عضو هیات‌رئیسه اتاق بازرگانی زاهدان، گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می‌خوانید.
***
حتی اگر امروز ساخت زیرساخت‌ها آغاز شود، حداقل یک دهه زمان لازم است تا منطقه‌ای برای استقرار پایتخت آماده شود / موضوع انتقال پایتخت منجر به افزایش قیمت زمین‌های مکران شده است
*منطقه مکران که به عنوان جایگزینی برای تهران عنوان می‌شود، با ضعف زیرساخت‌های اساسی از جمله شبکه لوله‌کشی آب و سایر زیرساخت‌های پایه‌ای روبه‌روست، با این اوصاف طرح انتقال پایتخت به مکران چگونه ارزیابی می‌شود؟
مسلم است که حتی اگر امروز ساخت زیرساخت‌ها در مکران آغاز شود، حداقل یک دهه زمان لازم است تا منطقه‌ای برای استقرار پایتخت آماده شود. بنابراین، اگر از اکنون عملیات احداث و تجهیز آغاز شود، ممکن است سال‌ها طول بکشد تا نتیجه‌بخش باشد.
البته اگر از الان شروع کنند، ساختار را بسازند و منطقه‌ای را آماده کنند، چه اشکالی دارد پایتخت از تهران خارج شود؟ این موضوع باعث می‌شود که تمرکز از تهران برداشته شود. تهران در حال حاضر مشکل هوا، آب، برق، جمعیت و … دارد و انتقال پایتخت به خودی خود موضوع بدی نیست. اما باید برنامه مدون در این زمینه وجود داشته باشد. با توجه به نبود زیرساخت‌های لازم در آن منطقه، انتخاب مکران به عنوان پایتخت، کارشناسی نیست.
انتقال پایتخت به مکران به کار زیادی احتیاج دارد. باید زیرساخت‌ها و امکانات موردنیاز ساخته شود. البته همین موضوعات انتقال پایتخت باعث شده است که زمین‌های آن منطقه گران شود و به اصطلاح مشکلاتی را برای بومی‌ها ایجاد کند. نمی‌توان امروز تعیین کرد که پایتخت ایران باید از فردا مکران باشد. این انتقال باید برنامه‌ریزی‌شده و با هدف انجام شود و این کار زمان‌بر است.
انتقال صنایع آب‌بر به مکران بهتر از انتقال پایتخت است
*انتقال پایتخت کشور به کنار بندرها و سواحل چه توجیهی دارد؟
مکران می‌تواند مکان مناسبی برای پایتخت باشد. در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا، اکثر پایتخت‌ها نزدیک بندرها هستند. دولت می‌تواند مکران را به یک مرکز تجاری تبدیل کند. به بیان دیگر، می‌توانند برای پایتخت جای دیگری را در نظر بگیرند ولی مکران به پایتخت تجاری تبدیل شود.
می‌توان کارخانه‌های متعدد مانند خودروسازی‌ها در تهران، کارخانه‌های فولاد در اصفهان و دیگر صنایعی که در مناطق خشک بنا شده‌اند را به کنار بندرها منتقل کنند. این موضوع بهتر از آن است که پایتخت را انتقال دهند. صنایعی که در مراکز بی‌آب، خشک و کویری کشور درست کرده‌اند، می‌توانند به مکران منتقل شوند.
ما کنار دریا هستیم، ولی خیلی از نقاط سیستان و بلوچستان ممکن است آب نداشته باشند/ سالانه آب باران‌های موسمی به دریا می‌ریزد و هدر می‌رود
*تاکنون گزارش‌های متعددی مبنی بر نبود آب شرب در سیستان و بلوچستان گزارش شده است، با این اوصاف آیا می‌توان آب موردنیاز برای انتقال پایتخت را تامین کرد؟
باید زیرساخت‌های موردنیاز در منطقه مکران ساخته شوند. برای انتقال پایتخت یا حتی مراکز صنعتی و تجاری، به تاسیسات آب‌شیرین‌کن نیاز است. اگر سرمایه‌گذاری وجود داشته باشد، تمام این کارها به سرعت انجام می‌شوند. دیگر کشورهای حاشیه خلیج فارس چه کردند؟ آنها آب مصرفی کشورشان را از همان دریا می‌آورند. ایران هم می‌تواند این کار را انجام دهد.
چرا ایران از این نعمت خدادادی استفاده نکند؟ باید زیرساخت‌ها و سیستم آب‌شیرین‌کن آماده شوند و این موضوع برای مردم منطقه نیز باید صورت گیرد. ما کنار دریا هستیم، ولی خیلی از نقاط سیستان و بلوچستان ممکن است آب نداشته باشند. در جنوب سیستان و بلوچستان باران‌های موسمی وجود دارد که به دریا می‌ریزد و هدر می‌رود. باید این موضوعات کنترل شوند.
تبدیل مکران به پایتخت درست نیست / می‌توانند بخش‌های تجاری را از تهران خارج کنند و کنار سواحل قرار دهند
*آیا منطقه مکران تحمل بارگذاری جمعیت تهران و تبدیل آن منطقه به پایتخت کشور را دارد؟
اگر قرار است منطقه مکران به عنوان پایتخت شناخته شود، باید برنامه‌ریزی برای ایجاد سیستم‌های زیرساختی مثل مخابراتی، حمل‌ونقل و جاده‌ای، فرودگاه مدرن و … صورت گیرد. البته تبدیل آن‌جا به پایتخت درست نیست. می‌توانند بخش‌های تجاری کشور را از تهران خارج کنند و کنار سواحل کشور قرار بدهند. این موضوع خود منجر به کاهش جمعیت تهران می‌شود و وقتی این اتفاق صورت گیرد، نیازی به انتقال پایتخت نیست.
در حال حاضر کشورهایی در جهان وجود دارند که پایتخت‌های اداری آنها، بافت جمعیتی چندانی ندارند. این که برنامه داشته باشند تا بافت جمعیتی را منتقل کنند، موضوعی است که باید برای آن فکری اساسی کرد چراکه نباید منطقه‌ای از بافت جمعیتی خالی شود. این موضوع از آن سو اهمیت دارد که ایران کشوری خشک است و کم‌آبی خیلی از مناطق ایران را گرفتار کرده است.
کسانی که می‌گویند مکران پایتخت ایران شود، چه برنامه و هدفی دارند و چگونه قرار است این کار را انجام دهند؟ این‌ها موضوعاتی است که باید در مورد آنها بحث و کارشناسی در این زمینه انجام شود. به عنوان مثال، سیستم حمل‌ونقل ریلی، جاده‌ای و هوایی منطقه مکران باید درست شوند و وجود یک فرودگاه مدرن برای پایتخت الزامی است. در کل باید پیش از طرح مباحث انتقال پایتخت، زیرساخت‌های منطقه تجهیز شوند.
برای مطالعه بیشتر گزارش وابستگی به تانکر و هوتگ برای تامین آب سیستان و بلوچستان را در تجارت‌نیوز بخوانید.
