الهام میرمحمدی: سازمان بین‌المللی شفافیت در تازه‌ترین گزارش خود میزان فساد کشورها در سال 2017 را منتشر کرده است.
به گزارش تجارت‌نیوز، در رتبه‌بندی امسال، 180 کشور مورد بررسی قرار گرفته‌اند. این گزارش نشان می‌دهد که در بیشتر کشورها مبارزه با فساد پیشرفت چندانی نداشته است. این در حالی است که روزنامه‌نگاران و فعالان در کشورهای فاسد، هر روزه با هدف مبارزه با فساد مالی و اداری جان خود را به خطر می‌اندازند.
این سازمان نمره‌ای از صفر تا 100 را برای فساد کشورها در نظر می‌گیرد که هر چه این نمره بیشتر باشد دلالت بر فساد کمتر دارد و امتیاز پایین‌تر فسادپذیری در کشورها را نشان می‌دهد.
در گزارش سال جاری، بیش از دو سوم کشورها امتیازی کمتر از 50 کسب کرده‌اند که این امر حکایت از عملکرد ضعیف آنها برای مبارزه با فساد را نشان می‌دهد.
بر اساس فهرست سال 2017، نیوزیلند و دانمارک به ترتیب با کسب امتیاز 89 و 88، رتبه اول و دوم را به خود اختصاص داده‌اند.
سومالی با امتیاز 9، سودان جنوبی با امتیاز 12 و سوریه با امتیاز 14 به عنوان فاسدترین کشورها شناخته شده‌اند.
سازمان بین‌المللی شفافیت رتبه‌بندی خود را به تفکیک مناطق مختلف جهان نیز ارائه کرده است.
بر اساس این گزارش، اروپای غربی با کسب امتیاز 66، پاک‌ترین منطقه و صحرای جنوب آفریقا با امتیاز 32 فاسدترین منطقه بوده است.
میانگین امتیاز کشورهای آسیای مرکزی و اروپای شرقی نیز 34 گزارش شده است.
جدول زیر رتبه 1 تا 15 کشورهای پاک جهان در سال 2017 را نشان می‌دهد:
| رتبه | کشور | امتیاز امسال | امتیاز سال گذشته |
| 1 | نیوزیلند | 89 | 90 |
| 2 | دانمارک | 88 | 90 |
| 3 | فنلاند | 85 | 89 |
| 3 | نروژ | 85 | 85 |
| 3 | سوئیس | 85 | 86 |
| 6 | سنگاپور | 84 | 84 |
| 6 | سوئد | 84 | 88 |
| 8 | کانادا | 82 | 82 |
| 8 | لوکزامبورگ | 82 | 81 |
| 8 | هلند | 82 | 83 |
| 8 | بریتانیا | 82 | 83 |
| 12 | آلمان | 81 | 81 |
| 13 | استرالیا | 77 | 79 |
| 13 | هنگ‌کنگ | 77 | 77 |
| 13 | ایسلند | 77 | 78 |
از سال 2012 تاکنون چندین کشور موفق به بهبود شاخص فساد شده‌اند. ساحل عاج، سنگال و انگلیس در میان این کشورها هستند. این در حالی است که امتیاز کشورهای سوریه، یمن و استرالیا کاهش یافته است.
تجزیه و تحلیل‌ها نشان می‌دهد، کشورهایی که در آنها آزادی مطبوعات و فعالیت سازمان‌های غیردولتی محدود است، بیشترین میزان فساد را داشته‌اند.
بر اساس گزارش‌های منتشرشده از سوی کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، طی 6 سال گذشته در کشورهای فاسد، از هر 10 روزنامه‌نگار، بیش از 9 نفرشان کشته شده‌اند.
جدول زیر فاسدترین کشورها در سال 2017 را نشان می‌دهد:
| رتبه | کشور | امتیاز امسال | امتیاز سال گذشته |
| 180 | سومالی | 9 | 10 |
| 179 | سودان جنوبی | 12 | 11 |
| 178 | سوریه | 14 | 13 |
| 177 | افغانستان | 15 | 15 |
| 175 | یمن | 16 | 14 |
| 175 | سودان | 16 | 14 |
| 171 | لیبی | 17 | 14 |
| 171 | کره شمالی | 17 | 12 |
| 171 | گینه بیسائو | 17 | 16 |
| 171 | گینه استوایی | 17 | – |
| 169 | ونزوئلا | 18 | 17 |
| 169 | عراق | 18 | 17 |
| 167 | ترکمنستان | 19 | 22 |
| 167 | آنگولا | 20 | 18 |
| 165 | اریتره | 20 | 18 |
جایگاه ایران در رتبه‌بندی سال 2017
ایران در سال 2017 همراه با 4 کشور گامبیا، اوکراین، میانمار و سیرالئون در جایگاه 130ام ایستاده است. این در حالی است که در گزارش سال گذشته با وجود 176 کشور، ایران با نمره 29 جایگاه 131ام را به خود اختصاص داده بود.
از میان کشورهای همسایه، تنها دو کشور افغانستان و عراق با کسب نمره 15 و 18 وضعیت بدتری در مقایسه با ایران دارند. افغانستان رتبه 177 و عراق رتبه 169 را به خود اختصاص داده است.
امارات متحده عربی نیز با کسب امتیاز 71، بهترین وضعیت را در میان کشورهای منطقه دارد و با کشور اروپایی استونی در جایگاه 21ام قرار گرفته است.
قطر هم با کسب امتیاز 63 در کنار دو کشور تایوان و پرتغال و در رده 29 جهان قرار دارد.
عربستان سعودی با امتیاز 49 به همراه کرواسی، رتبه 57 را از آنِ خود کرده است.
پنج توصیه مهم سازمان بین‌المللی شفافیت
این گزارش در پایان با تاکید بر نقش حیاتی فعالان و رسانه‌ها برای مبارزه با فساد، از جامعه جهانی خواست تا 5 توصیه مهم این سازمان را جدی بگیرند:
- دولت‌ها و شرکت‌ها در جهت تشویق آزادی بیان، رسانه‌های مستقل و جامعه مدنی باز اقدامات بیشتری انجام دهند.
- دولت‌ها می‌توانند با به حداقل رساندن مقررات مربوط به رسانه‌های سنتی و جدید، اطمینان حاصل کنند که روزنامه‌نگاران بدون ترس از سرکوب یا خشونت، کار خود را به درستی انجام می‌دهند.
- جامعه مدنی و دولت‌ها باید قوانینی را که بر دسترسی به اطلاعات تمرکز دارند، ترویج دهند. این دسترسی به افزایش شفافیت و پاسخگویی دولت‌ها کمک می‌کند.
- فعالان و دولت‌ها باید از جنبش به‌وجودآمده از سوی سازمان ملل مبنی بر توسعه پایدار، برای حمایت از اصلاحات در سطح ملی و جهانی حمایت کنند. به طور خاص بهتر است دولت‌ها با تسهیل دسترسی به اطلاعات، حمایت از آزادی‌های اساسی را تضمین کنند.
- آشکار کردن اطلاعات از جمله بودجه دولتی، مالکیت شرکت‌ها، خرید عمومی و امور مالی احزاب، به روزنامه‌نگاران جامعه مدنی اجازه می‌دهد تا الگوهای رفتار فاسد را به صورت موثرتری شناسایی کند.
منبع: .transparency.org
اگر زهر فساد اداری، پادزهری داشته باشد، این نوشدارو چیزی جز شفافیت نیست. حتی قوانین سفت و سخت و مجازات سنگین برای ارتشا هم نمی تواند، اثر شفافیت را داشته باشد. شفافیت به معنای دیده شدن و اینکه کارمندان و ارباب رجوع بدانند که رصد می شوند و موقعیت برای ارتشا امن نیست.
در زیرمیزی، گزارشگر فساد باشید تا با رشوه و ارتشا در ادارات مبارزه کنیم.