الهام میرمحمدی 
روایت اکونومیست از تنش‌های میان ایران و آمریکا
اکونومیست سرمقاله تازه‌ترین شماره خود در یازدهم ماه می را به موضوع تشدید تنش‌ها میان آمریکا و ایران اختصاص داده و می‌نویسد: تنها چهار سال پیش، آمریکا و ایران در مسیر دیگری قرار گرفته بودند. حالا اما سیاستمداران در هر دو کشور بار دیگر مسیری را انتخاب کرده‌اند که ریسک وقوع جنگ را افزایش می‌دهد.
طبل‌های جنگ بار دیگر به صدا درآمده‌اند. بمب‌افکن‌های B52 آمریکا به خلیج‌فارس اعزام شده‌اند و یک ناو هواپیمابر آمریکایی هم در حال نزدیک شدن به این منطقه است.
به گزارش تجارت‌نیوز ، جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا تهدید کرده است که هرگونه حمله‌ای به آمریکا یا متحدان این کشور با حملات سرسختانه ایالات متحده مواجه خواهد شد. در تهران هم، حسن روحانی اعلام کرده، اجرای برخی اقدامات در چارچوب برجام را متوقف می‌کند؛ اقدامی که می‌تواند افزایش نارضایتی‌ها در میان تندروهای آمریکا از جمله بولتون را به همراه داشته باشد.
اکونومیست سرمقاله تازه‌ترین شماره خود در یازدهم ماه می را به موضوع تشدید تنش‌ها میان ایالات متحده و ایران اختصاص داده و می‌نویسد: این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که تنها چهار سال پیش، آمریکا و ایران در مسیر دیگری قرار گرفته بودند.
در دوران ریاست‌جمهوری باراک اوباما و در جریان مذاکرات ادامه‌دار، هر دو کشور در نهایت موفق به امضای توافق هسته‌ای شدند. این توافق موجب شد، اقدامات و برنامه هسته‌ای ایران یک دهه به تعویق بیفتد و در نهایت، چرخه چهار دهه روابط تیره و تهدیدآمیز میان دو کشور بشکند.
ایران همواره به توافق هسته‌ای پایبند بوده، اما منتقدان آمریکایی معتقدند، محدودیت‌های موقت مانع ایران برای تولید سلاح هسته‌ای نمی‌شود.
امروز اما تندروها در هر دو کشور بار دیگر اوج گرفته‌اند و لفاظی‌ها از سر گرفته شده است. بولتون و پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا، رویکردشان فشار بیشتر بر ایران با هدف متوقف کردن برنامه هسته‌ای این کشور است. در تهران هم مقامات و نهادهای نظامی به واشینگتن هیچ اعتمادی ندارند.
اکونومیست مدعی است، سیاستمداران در هر دو کشور مسیری را انتخاب کرده‌اند که ریسک وقوع جنگ را افزایش می‌دهد.
به عقیده نویسنده شاید دیگر برای نجات برجام دیر شده باشد. ایران همواره به توافق هسته‌ای پایبند بوده، اما منتقدان آمریکایی بر این باورند که ایجاد محدودیت‌های موقت برای فعالیت‌های هسته‌ای ایران نمی‌تواند مانع این کشور برای تولید سلاح هسته‌ای شود.
سال گذشته و در ماه می، دونالد ترامپ که همواره توافق هسته‌ای را فاجعه می‌خواند، از آن خارج شد. تحریم‌ها بار دیگر علیه ایران وضع شدند. به دنبال آن آمریکا تهدید کرد، کشورهایی را که معاملات تجاری خود با ایران را ادامه می‌دهند، از سیستم مالی آمریکا محروم می‌کند.
همچنین هفته گذشته و در دوم ماه می (12 اردیبهشت‌ماه)، کاخ سفید معافیت‌های نفتی ایران را که به هشت مشتری کلیدی نفت این کشور اعطا کرده بود، تمدید نکرد. تحریم تجارت فلزات ایران، فشار جدیدی است که آمریکا قصد دارد به این کشور وارد کند.
حتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران که خود زمانی از توافق هسته‌ای دفاع می‌کرد، حالا در برابر آن ایستاده است.
به نظر می‌رسد، ایران به جای اینکه از مزایای این توافق بهره ببرد، بیش از گذشته از مراودات تجاری با دیگر کشورهای جهان محروم شده است. در عین حال، ریال به شدت افت کرده، تورم افزایش یافته و دستمزدها هم در حال کاهش است.
به عقیده نویسنده، اقتصاد ایران به بحران دچار شده و به نظر می‌رسد، این تحریم‌ها نه تنها مقامات ایران را برای انجام یک مذاکره به زانو در نیاورده، بلکه موجب شده تا ایران هم مواضع مقابله‌جویانه در برابر آمریکا نشان دهد.
حتی حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران که خود زمانی از توافق هسته‌ای دفاع می‌کرد، حالا در برابر آن ایستاده و مواضعی مشابه احزاب تندرو دارد.
در سالگرد خروج آمریکا از برجام در هشتم ماه می، او در سخنرانی خود ضرب‌الاجلی 60 روزه را به اتحادیه اروپا برای جبران تحریم‌های یک‌جانبه ایالات متحده آمریکا داد و اعلام کرد، پس از این مهلت 60 روزه چارچوب توافقات هسته‌ای محدودتر می‌شود و ایران دیگر هیچ محدودیتی را برای غنی‌سازی اورانیوم رعایت نخواهد کرد.
نویسنده گزارش مدعی است که این اقدامات و تلاش‌ها از سوی روحانی برای اجرای کامل تعهدات از سوی اروپایی‌ها ناموفق خواهد بود. علی‌رغم تلاش‌های اتحادیه اروپا برای به‌راه‌اندازی سازوکاری با هدف تجارت با ایران، به نظر می‌رسد آنها به این نتیجه رسیده‌اند که بازار آمریکا برای‌شان ارزشمندتر است.
در ادامه گزارش آمده است که در حال حاضر، احتمال بروز اشتباه محاسباتی روبه‌رشد است. نیروهای آمریکایی در فاصله چند مایلی از نیروهای تحت حمایت ایران در سوریه و عراق قرار دارند. در عین حال، هر دو کشور به تازگی نیروهای نظامی و ارتش یکدیگر را تروریست خطاب کرده‌اند.
دونالد ترامپ که خود همواره منتقد جنگهای آمریکا در کشورهای دیگر بوده، باید تندروهایی چون جان بولتون را مهار کند. از سوی دیگر او با فشار تندورها و اپوزیسیون در داخل و اعراب در منطقه مواجه خواهد شد.
اگرچه دستیابی به توافق به نوعی برند تجاری دونالد ترامپ محسوب می‌شود، اما شروع جنگ به سود رئیس‌جمهور آمریکا نیست؛ حتی اگر سخت‌گیری بر ایران بخشی از این برند تجاری باشد.
نویسنده در پایان بر نقش اروپا در این میان تاکید می‌کند. با افزایش تهدیدها و بالا رفتن احتمال وقوع جنگ، همه طرف‌ها باید تلاش کنند بار دیگر به میز مذاکره باز گردند.
جدیدترین مطالب این نشریه انگلیسی را می‌توانید در سلسله گزارش‌های اکونومیست ملاحظه کنید.
نظرات